Blefarospasme: Kramp in het ooglid van één of beide ogen

Blefarospasme: Kramp in het ooglid van één of beide ogen Met het ooglid knipperen is normaal, zeker bij vermoeidheid. Het is echter ongebruikelijk om door herhaaldelijke krampen overmatig te knipperen en één of beide ogen onvrijwillig te sluiten. Dit is in medische termen gekend als "blefarospasme" (kramp in het ooglid, ooglidspasme). Deze ooglidaandoening is mogelijk het gevolg van enkele uitlokkende factoren en diverse medische oorzaken. De symptomen variëren van mild tot zeer ernstig waarbij zelfs functionele blindheid optreedt. Meestal verslechtert de chronische aandoening geleidelijk aan maar een goede behandeling is voorhanden.

Epidemiologie blefarospasmen

De geschatte wereldwijde prevalentie van blefarospasmen bedraagt 5 op 100.000. Vrouwen zijn net iets vaker dan mannen getroffen. De gemiddelde leeftijd bij het ​​begin van blefarospasme is 56 jaar en twee derde van de patiënten is 60 jaar of ouder.

Oorzaken blefarospasme

De precieze oorzaak van blefarospasme is onbekend. Wellicht is de neurologische aandoening te wijten aan een abnormale werking van de basale ganglia die zich aan de basis van de hersenen bevinden. De basale ganglia spelen een rol bij alle gecoördineerde bewegingen. Wat precies mis gaat, is echter niet geweten. In zeldzame gevallen speelt erfelijkheid een rol.

Rode ogen bij conjunctivitis / Bron: Marco Mayer, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)Rode ogen bij conjunctivitis / Bron: Marco Mayer, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)
Uitlokkende factoren
Fel licht, stress of vermoeidheid lokken echter overmatig oogknipperen uit. Een heleboel aandoeningen leiden mogelijk tot blefarospasmen. Deze aandoeningen gaan gepaard met infecties, neurodegeneratieve aandoeningen, metabole stoornissen, oogaandoeningen en hersenschade.

Symptomen

Elke spasme kent een duurtijd tussen een paar seconden tot een paar minuten. Bij de meeste patiënten ontstaan geen symptomen die blefarospasmen aankondigen. Andere patiënten ervaren tranende ogen, geïrriteerde ogen, fotofobie (lichtschuwheid) en vage oogpijn. Blefarospasme begint meestal geleidelijk met het overmatig knipperen van de ogen en/of irritatie aan de ogen. In de vroege stadia treedt dit enkel op bij uitlokkende factoren zoals fel licht, vermoeidheid en emotionele spanning. In een later stadium van de ziekte gebeuren de ooglidkrampen ook vaak overdag. De spasmen verdwijnen tijdens het slapen. Bij een aantal patiënten komen de spasmen pas enkele uren na het ontwaken weer op. Naarmate de aandoening voortschrijdt, zijn de spasmen vaak zo sterk dat de patiënt functioneel blind is en beide oogleden tegelijk met kracht gesloten blijven. Ernstige blefarospasme leidt tot heel wat beperkingen waaronder functionele blindheid en is zeer pijnlijk.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

De symptomen zijn duidelijk zichtbaar door de arts of oogarts. Hij voert hiervoor ook een grondig oogonderzoek uit via een oogspiegel (oftalmoscopie). De arts inspecteert ook het gezicht en de ledematen op mogelijke spasmen. Verdere onderzoeken zijn niet noodzakelijk. In sommige gevallen is een neurologisch onderzoek door een specialist (neuroloog) aangewezen voor verder onderzoek.

Diagnostisch onderzoek

Af en toe is een MRI-scan nodig van de postcraniale fossa voor de diagnose van hemifaciale spasme.

Differentiële diagnose

De oogarts verwart de symptomen van blefarospasme soms met andere oogaandoeningen waaronder blefaritis (ooglidontsteking), ptosis (hangend ooglid), allergische conjunctivitis (medische term voor "oogbindvliesontsteking"), dacryocystitis, ooglid myokymie, keratoconjunctivitis sicca, uveitis anterior (oogontsteking van straallichaam en iris) en hemifaciale spasme.

Behandeling ooglidaandoening

Zelfzorg

Enkele zelfzorgmaatregelen verminderen de frequentie van de spasmen. Enkele voorbeelden hiervan omvatten slapen, ontspanning, concentratie op een bepaalde taak, naar beneden kijken, kunsttranen, tractie op de ogen, spreken, zingen en neuriën. Biofeedback, acupunctuur, hypnose, chiropractie en voedingstherapie zijn andere mogelijke alternatieve behandelingen voor de ooglidaandoening, waarvan de voordelen niet bewezen zijn.

Professionele medische zorg

Een effectieve behandeling is beschikbaar bij blefarospasmen. De oogarts injecteert een dosis botulinum toxine (zoals botox) in het gezicht, zodat de oogspieren zich ontspannen. Een myectomie is ook een behandelingsoptie. Hierbij verwijdert een chirurg een aantal zenuwen en oogspieren.

Prognose kramp in het ooglid: Onschuldig, maar ook pijn en functionele blindheid

Blefarospasme veroorzaakt bij de meeste patiënten enkel maar een eenvoudige verhoogde knippersnelheid en intermitterende spasmen van het ooglid. Andere patiënten ervaren echter ernstige symptomen zoals oogpijn en functionele blindheid. Sommige patiënten zijn daardoor niet meer in staat om bijvoorbeeld televisie te kijken, te lezen, met de auto te rijden, en/of te gaan wandelen. Hierdoor ontwikkelt de patiënt bijvoorbeeld angst, vermijdt hij sociaal contact, wordt hij depressief, is hij arbeidsongeschikt, en wordt hij zelfs mogelijk suïcidaal.

Preventie onvrijwillig sluiten van de ogen

Primaire essentiële blefarospasmen die voorkomen bij een aandoening, zijn in veel gevallen niet te voorkomen. Bij secundaire blefarospasme die door een uitlokkende factor veroorzaakt is, vermijdt de patiënt indien mogelijk deze uitlokkende factor: fel licht, stress of medicatie. Bij medicatie is een andere dosis of een ander medicijn mogelijk voorhanden. Dit bespreekt de patiënt steeds met de arts.

Lees verder

© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Trillend ooglid: het onwillekeurig samentrekken van oogledenTrillend ooglid: het onwillekeurig samentrekken van oogledenIedereen kan er wel eens last van hebben en het is heel irritant: een trillend ooglid. Bij sommigen duurt het slechts en…
Hangend ooglid (Ptosis)Hangend ooglid (Ptosis)Ptosis, ook wel hangend ooglid genoemd is een aandoening die vaak in verwarring wordt gebracht met vermoeidheid. Lees hi…
Trillend ooglidTrillend ooglidWanneer je weleens last hebt van een trillend ooglid, dan weet je dat dit behoorlijk irritant aan kan voelen. In de mees…
Gezondheidsproblemen bij honden: oogaandoeningenOogaandoeningen bij honden zoals hoornvliesbeschadigin, cataract,retina atrofie en een droog oog vormen een belangrijke…

Cyanose: Blauwverkleuring van huid, nagels en lippenCyanose: Blauwverkleuring van huid, nagels en lippenWanneer een patiënt een laag zuurstofgehalte in het bloed heeft, of een slechte bloedsomloop heeft, ontstaat een blauwve…
Schimmel tussen tenen: behandeling en voorkomen voetschimmelSchimmel tussen tenen: behandeling en voorkomen voetschimmelSchimmel tussen de tenen wordt voetschimmel of zwemmerseczeem genoemd. De medische benaming van voetschimmel is 'tinea p…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Ysinghm, Pixabay
  • Benign Essential Blepharospasm Background, http://emedicine.medscape.com/article/1212176-overview#showall, geraadpleegd op 7 juni 2016
  • Benign Essential Blepharospasm Clinical Presentation, http://emedicine.medscape.com/article/1212176-clinical#showall, geraadpleegd op 7 juni 2016
  • Benign Essential Blepharospasm Differential Diagnoses, http://emedicine.medscape.com/article/1212176-differential, geraadpleegd op 7 juni 2016
  • Benign Essential Blepharospasm Treatment & Management, http://emedicine.medscape.com/article/1212176-treatment#showall, geraadpleegd op 7 juni 2016
  • Benign Essential Blepharospasm Workup, http://emedicine.medscape.com/article/1212176-workup#showall, geraadpleegd op 7 juni 2016
  • Benign Essential Blepharospasm Research Foundation (BEBRF), http://www.blepharospasm.org/, geraadpleegd op 7 juni 2016
  • Blepharospasm, http://eyewiki.aao.org/Blepharospasm, geraadpleegd op 7 juni 2016
  • Clinical Features of Blepharospasm and Hemifacial Spasm, http://www.blepharospasm.org/blepharospasm-hfs-jankovic.html, geraadpleegd op 7 juni 2016
  • Eyelid problems, http://www.nhs.uk/conditions/eyelid-problems/Pages/Introduction.aspx, geraadpleegd op 7 juni 2016
  • Facts About Blepharospasm, https://nei.nih.gov/health/blepha/blepharospasm, geraadpleegd op 7 juni 2016
  • How Does Blepharospasm Begin?, http://www.blepharospasm.org/blepharospasm-begin.html, geraadpleegd op 7 juni 2016
  • What Causes Blepharospasm?, http://www.blepharospasm.org/blepharospasm-cause.html, geraadpleegd op 7 juni 2016
  • Afbeelding bron 1: Marco Mayer, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 06-04-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 14
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.