Gezichtsblindheid: Onvermogen om gezichten te herkennen

Gezichtsblindheid: Onvermogen om gezichten te herkennen Bij gezichtsblindheid is een patiënt niet in staat om gezichten te herkennen. Deze neurologische aandoening begint bij de geboorte door hersenafwijkingen, of op latere leeftijd door hersenschade. Gezichtsblindheid heeft voorts een grote invloed op het dagelijks leven van de patiënt. Een behandeling is niet voorhanden voor deze levenslange aandoening. Dankzij enkele technieken leert de patiënt echter goed om te gaan met het verlies van de herkenning van gezichten. Eén van de bekendste patiënten met gezichtsblindheid is Brad Pitt.

Synoniemen gezichtsblindheid

Gezichtsblindheid is eveneens gekend onder deze synoniemen:

'PA' is de afkorting van gezichtsblindheid.

Oorzaken en vormen prosopagnosie

Gezichtsblindheid is bekend in drie vormen: aangeboren prosopagnosie, ontwikkelingsprosopagnosie en verworven prosopagnosie.

Aangeboren prosopagnosie

In sommige gevallen is prosopagnosie een aangeboren aandoening waarbij geen hersenbeschadiging aanwezig is. Aangeboren prosopagnosie lijkt vaak voor te komen in gezinnen, waardoor de afwijking waarschijnlijk het resultaat is van een genetische mutatie of deletie.

Ontwikkelingsprosopagnose

Bij ontwikkelingsprosopagnose is de gezichtsblindheid veroorzaakt zonder hersenbeschadiging. Wel treden wijzigingen op in de hersenen. De prevalentie van dit type gezichtsblindheid is vrij hoog. Ongeveer één op de vijftig patiënten lijdt aan deze aandoening. Veelal beseffen patiënten niet echt dat ze een ziekte hebben. Vaak is deze vorm van het niet kunnen herkennen van gezichten familiaal bepaald. Veel patiënten met de aandoening hebben ten minste één eerstegraads familielid, zoals een ouder of broer of zus die ook problemen heeft met het herkennen van gezichten.

Verworven prosopagnosie

Deze zeldzame vorm van gezichtsblindheid ontwikkelt zich nadat schade aan de hersenen is opgetreden, bijvoorbeeld door een beroerte (beroerte: onvoldoende bloedtoevoer naar de hersenen met mentale en lichamelijke symptomen), een hoofdletsel en een neurodegeneratieve aandoening. Dit komt eveneens voor bij frontotemporale dementie (progressie vorm van dementie). Patiënten merken vrijwel snel na de hersenschade dat het herkennen van gezichten plots niet meer lukt. Treedt de verworven gezichtsblindheid echter op in de vroege jeugd, nog voordat de patiënt ten volle de mogelijkheid heeft ontwikkeld om gezichten te herkennen, dan groeit de patiënt op met gezichtsblindheid zonder dat hij dit beseft. Gezichtsblindheid is niet gerelateerd aan problemen met het geheugen, het verlies van het gezichtsvermogen of een verstandelijke handicap. Soms gaat dit wel gepaard met andere ontwikkelingsstoornissen, zoals een autismespectrumstoornis (autisme: problemen met sociale interactie, communicatie en gedrag), het Turner-syndroom (aandoening bij meisjes door missende genen) en het syndroom van Williams.

Symptomen

De ernst en uitgebreidheid van de symptomen variëren. Zo zijn sommige patiënten enkel niet in staat om een bekend gezicht te herkennen, terwijl anderen het verschil niet kennen tussen een gezicht en een object. De patiënt met gezichtsblindheid herkent gezichten van bekende mensen niet wanneer hij ze tegenkomt. Kinderen met prosopagnosie zijn voorts bijzonder aanhankelijk in openbare plaatsen. Bovendien wachten ze op een teken (zoals zwaaien) van de ouder die de patiënt van school komt halen, omdat ze anders de ouder niet herkennen. Op school zijn kinderen eerder teruggetrokken en hebben ze moeite om vrienden te maken. Ook bij tv-programma's en films treden problemen op; deze zijn voor de patiënt moeilijk te volgen.

Diagnose en onderzoeken

De arts voert enkele onderzoeken uit bij de patiënt. De patiënt onthoudt namelijk op vraag enkele onbekende en bekende gezichten en probeert deze later te herkennen, wat niet lukt. Ook vraagt de arts om te gokken naar de leeftijd, het geslacht of de emotionele expressie van een reeks gezichten, waarmee sommige patiënten duidelijk moeite hebben.

Behandeling onvermogen om gezichten te herkennen

Gezichtsblindheid behandelen is niet mogelijk. De leeftijd waarop de hersenschade optreedt (bij verworven gezichtsblindheid), het type en de ernst van het hersenletsel, en de timing van de behandeling zijn sleutelpunten bij een revalidatieprogramma voor de gezichtsherkenning. Hierbij leert de patiënt via allerlei compenserende technieken om te gaan met de gezichtsblindheid. Dit houdt in dat hij leert om mensen te herkennen via de stem, de kleding, de manier waarop ze lopen of andere unieke fysieke eigenschappen. Deze contextueel gerichte signalen zijn niet bij iedereen even effectief, zeker niet wanneer ze bekenden tegenkomen op onverwachte locaties of wanneer deze personen veranderingen vertonen in het uiterlijk.

Complicaties en prognose aandoening: Sociale problemen

Veel patiënten met gezichtsblindheid zijn niet in staat om familieleden, partners of vrienden te herkennen. Sommige patiënten zijn sociaal geïsoleerd en ontwikkelen hierdoor een sociale angststoornis. Daarnaast is het leren kennen van nieuwe mensen of het maken van een carrière bemoeilijkt. Episodes van depressie zijn niet ongewoon. Sommige patiënten met gezichtsblindheid zijn niet in staat om bepaalde gezichtsuitdrukkingen, de leeftijd en/of het geslacht van een persoon te herkennen. Zelfs het volgen van de blik van een persoon is niet altijd mogelijk. Nog andere patiënten herkennen hun eigen gezicht niet in de spiegel of in foto's. Gezichtsblindheid beïnvloedt eveneens het vermogen van een patiënt om objecten zoals plaatsen of auto's te herkennen. Veel patiënten hebben ook moeite met navigeren. Hoeken zien, de afstand inschatten of plaatsen en gebouwen problemen is voor deze patiënten niet mogelijk. Bij tv-series zijn de personages niet herkenbaar dus dit is voor de patiënt nauwelijks te volgen.
© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Gezichtsblindheid: het niet kunnen herkennen van gezichtenBijna iedereen heeft wel eens moeite met het onthouden van gezichten. Maar er zijn mensen die hun eigen moeder niet herk…
Leven met gezichtsblindheidGezichtsblindheid of prosopagnosie is het niet kunnen herkennen van gezichten. Vaak vermijden mensen met gezichtsblindhe…
Gezichtsblindheid, een hersenprobleemGezichtsblindheid, een hersenprobleemGezichtsblindheid is het onvermogen om mensen te herkennen aan hun gezicht. Het komt in verschillende gradaties voor. So…
Prosopagnosie - geen gezichten kunnen herkennenProsopagnosie - geen gezichten kunnen herkennenProsopagnosie: het niet kunnen herkennen van gezichten. Ongelofelijk? Nee, dat niet. Onpraktisch? Ja, dat zeker wel. Er…

Dementie: wat is het en welke vormen zijn er?Dementie: wat is het en welke vormen zijn er?Vaak worden de begrippen dementie en de ziekte van Alzheimer door elkaar gebruikt. Ten onrechte want dementie is niet he…
Astma en bronchitis: een technische uitlegAstma en bronchitis: een technische uitlegAstma en bronchitis zijn de meest voorkomende aandoeningen van het ademhalingsstelsel, die moeilijk van elkaar te onders…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: ClkerFreeVectorImages, Pixabay
  • Hereditary prosopagnosia (HPA): the first report outside the Caucasian population., J Hum Genet. 2007;52(3):230-6. Epub 2006 Dec 22., Kennerknecht I1, Plümpe N, Edwards S, Raman R., http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17186317, geraadpleegd op 14 juni 2016
  • Disorders of face perception and recognition., Neurol Clin. 2003 May;21(2):521-48., Barton JJ1., http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12916490, geraadpleegd op 14 juni 2016
  • NINDS Prosopagnosia Information Page, http://www.ninds.nih.gov/disorders/prosopagnosia/Prosopagnosia.htm, geraadpleegd op 14 juni 2016
  • Frontotemporal Dementia and Frontotemporal Lobar Degeneration, http://emedicine.medscape.com/article/1135164-overview#showall, geraadpleegd op 14 juni 2016
  • Prosopagnosia (face blindness), http://www.nhs.uk/conditions/prosopagnosia/Pages/Introduction.aspx, geraadpleegd op 14 juni 2016
  • Prosopagnosia, http://sites.psu.edu/psych256fa15/2015/09/19/prosopagnosia/, geraadpleegd op 14 juni 2016
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 10-02-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 7
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.