Allan-Herndon-Dudley syndroom: Neuromusculaire aandoening

Het Allan-Herndon-Dudley syndroom is een neuromusculaire aandoening waarbij de patiënt een verstandelijke beperking en bewegingsproblemen heeft door een zwakke spierspanning en een onderontwikkeling van heel wat spieren. De zeldzame aandoening is erfelijk en daarom is een bloedonderzoek nodig om de diagnose te bevestigen. De symptomatische behandeling bestaat uit medicatie en een operatie. De vooruitzichten van het syndroom zijn redelijk goed. Allan, W., Herndon, CN en Dudley, FC beschreven het syndroom voor het eerst in 1944.

• Synoniemen Allan-Herndon-Dudley syndroom
• Epidemiologie syndroom van Allan-Herndon-Dudley
• Oorzaken en erfelijkheid
• Symptomen: Afwijkingen aan ontwikkeling van hersenen, spieren en gezicht
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling neuromusculaire aandoening
• Prognose

Synoniemen Allan-Herndon-Dudley syndroom

Synoniemen voor deze aandoening omvatten:

• AHDS
• Allan-Herndon syndroom
• MCT8 (SLC16A2)-specifieke schildklierhormoon cel transporter deficiëntie
• Mentale retardatie en musculaire atrofie
• Mentale retardatie, X-gebonden, met hypotonie
• Monocarboxylaat transporter 8 (MCT8) deficiëntie
• T3-resistentie
• Triiodothyronine weerstand

Epidemiologie syndroom van Allan-Herndon-Dudley

Het Allan-Herndon-Dudley syndroom is een zeldzame aandoening waarbij patiënten wereldwijd getroffen zijn. In de medische literatuur is sinds het beschrijven van de aandoening slechts sprake van enkele tientallen patiënten.

Oorzaken en erfelijkheid

Genmutatie

In het gen SLC16A2 ontstaan mutaties (medische term voor "veranderingen"). Dit gen, ook bekend als MCT8, bevat instructies voor het maken van een eiwit dat een cruciale rol speelt in de ontwikkeling van het zenuwstelsel. Dit eiwit transporteert het hormoon triiodothyronine of T3 in de zenuwcellen in de zich ontwikkelende hersenen. De vorming van dit hormoon gebeurt door een vlindervormige klier in de schildklier. T3 is belangrijk voor de normale ontwikkeling en groei van de zenuwcellen, evenals voor de ontwikkeling van verbindingen tussen zenuwcellen (synapsen). T3 en andere vormen van schildklierhormoon reguleren ook de ontwikkeling van andere organen en regelen de snelheid van chemische reacties in het lichaam (metabolisme). Door de genmutaties veranderen de structuur en functie van het SLC16A2-eiwit. Hierdoor verloopt het transport van T3 niet goed in de zenuwcellen. Hierdoor is de normale hersenontwikkeling verstoord met als gevolg een verstandelijke beperking en bewegingsproblemen. T3 blijft in het bloed circuleren wat giftig is voor sommige organen en bijdraagt tot de symptomen van het Allan-Herndon-Dudley syndroom.

Overervingspatroon

Het Allan-Herndon-Dudley syndroom is een X-gebonden recessief erfelijke aandoening. Hierbij vertonen mannen symptomen terwijl vrouwen die het gen erven veelal gewoon drager zijn. In zeldzame gevallen vertonen zij milde symptomen.

Symptomen: Afwijkingen aan ontwikkeling van hersenen, spieren en gezicht

Hersenen

Het Allan-Herndon-Dudley syndroom tast de ontwikkeling van de hersenen aan waardoor de patiënt een matige tot ernstige verstandelijke beperking heeft. De patiënten (vooral mannen) hebben een verminderd spraak- en communicatievermogen.

Spieren

Daarnaast zijn de spieren van de meeste kinderen met het Allan-Herndon-Dudley syndroom getroffen. Ze presenteren zich reeds bij de geboorte met een zwakke spierspanning (hypotonie) en een onderontwikkeling van vele spieren (spierhypoplasie). Pasgeboren hebben hierdoor voedingsproblemen en het hoofd rechtop houden lukt evenmin goed. Ook andere ontwikkelingsstoornissen komen voor (vertraging bij de motoriek en het taalvermogen). Bij het verouderen krijgen patiënten contracturen (aanhoudende samentrekking van spieren), waardoor de beweging van bepaalde gewrichten beperkt is omdat ze als het ware "vast" staan. Abnormale spierstijfheid, spierzwakte, en onwillekeurige bewegingen van de armen en benen beperken ook de mobiliteit. Veel patiënten met het Allan-Herndon-Dudley syndroom zijn niet in staat om zelfstandig te lopen en zijn daardoor rolstoelgebonden wanneer ze volwassen zijn..

Gezicht

Andere kenmerken die met het syndroom samenhangen zijn hangende bovenste oogleden (ptosis), omgekeerde oorlellen, een vrijwel permanent openstaande mond, en een dikkere huid van de neus en oren.

Bijkomende symptomen

Bijkomende symptomen zijn epilepsieen scoliose (zijdelingse kromming van de wervelkolom).

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

Hypotonie en een ernstige verstandelijke beperking zijn bij alle patiënten aanwezig. Verder baseert hij zich voor de diagnose op de kenmerken van het gezicht en de andere aanwezige symptomen.

Diagnostisch onderzoek

De arts voert een bloedonderzoeken een genetisch onderzoek uit wat de diagnose bevestigt. Een prenatale diagnose van een man met het syndroom is voorts mogelijk als de moeder drager is van een specifieke SLC16A2-mutatie.

Differentiële diagnose

De aandoening kent diverse differentiële diagnoses. De arts stelt soms een foute diagnose omdat de symptomen van één van volgende aandoeningen gelijkaardig zijn aan deze van het Allan-Herndon-Dudley syndroom.

• Apak ataxie-spastische diplegie
• Goldblatt spastische paraplegie (verlamming van onderlichaam met verlies van gevoel)
• het Arena-syndroom
• het Snyder-Robinson syndroom
• X-gebonden mentale retardatie-spastische paraplegie-athetose
• Ziekte van Pelizaeus-Merzbacher

Behandeling neuromusculaire aandoening

Een genezing is niet beschikbaar voor het Allan-Herndon-Dudley syndroom. Wel is de arts in staat om een behandeling op te starten waarbij hij de symptomen vermindert en complicaties tracht te voorkomen. Dit doet hij door een sonde naar de maag te plaatsen om de voedingsproblemen te verhelpen. Medicatie is voorhanden voor lage spierspanning of epilepsie (anti-epileptica). Braces of een operatie verhelpen de stijve gewrichten. Sommige patiënten maken gebruik van een rolstoel. Daarnaast is ook fysiotherapie aangewezen. Een logopedist is verder nuttig bij spraakproblemen.

Prognose

Hoewel verscheidene patiënten het zesde decennium hebben overleefd, is de algemene levensverwachting verminderd door de aandoening.