Sneeuwblindheid (fotokeratitis): Oogziekte door UV-straling

Sneeuwblindheid (fotokeratitis): Oogziekte door UV-straling Fotokeratitis is een pijnlijke oogaandoening die optreedt wanneer het oog blootgesteld is aan onzichtbare ultraviolette straling (UV-straling), hetzij van de zon of van een door de mens gemaakte energiebron. Fotokeratitis valt in feite te vergelijken met een brandwonde van het hoornvlies in het oog. Deze aandoening treft de dunne oppervlaktelaag van het hoornvlies (de heldere voorkant van het oog) en de conjunctiva (het oogbindvlies: de cellaag die de binnenkant van de oogleden en het oogwit bedekt). Een zanderig gevoel in de ogen en pijn zijn de voornaamste symptomen. Het dragen van de juiste oogbescherming voorkomt schade aan de ogen tegen UV-stralen.

Synoniemen fotokeratitis

Fotokeratitis is eveneens gekend als:
  • Lasogen
  • Sneeuwblindheid
  • Stralingskeratitis
  • Ultraviolet keratitis
  • UV keratitis

Oorzaken oogaandoening: Door UV-straling

Zon

Door ultraviolette straling treedt schade op aan het oog. Dit gebeurt door zonreflectie van zand, water, ijs en sneeuw. De schade door UV-straling treedt eveneens op bij het staren naar de zon, zoals het kijken naar een zonsverduistering zonder gebruik te maken van een speciale bril. Een zonsverduistering resulteert ook in een brandwonde op het netvlies, wat nog ernstiger is dan tijdelijke schade aan het hoornvlies.

Kunstmatige bron

Vele kunstmatige bronnen van ultraviolet licht resulteren in fotokeratitis zoals bruiningslampen, zonnebanken, halogeen bureaulampen, bliksem, elektrische vonken, lassen, .... Daarom is deze aandoening ook vaak gekend als "lasogen".

Risicofactoren

Vooral skiërs (oogproblemen in de winter), strandliefhebbers, lassers en mensen die op grote hoogte leven, zijn gevoelig voor deze oogziekte. Ook de oogkleur heeft een invloed op de gevoeligheid voor sneeuwblindheid. Patiënten met lichtgekleurde ogen zijn gevoeliger voor fotokeratitis, alsook voor bepaalde soorten melanoom die ook het gevolg zijn van langdurige blootstelling aan de schadelijke UV-stralen van zonlicht. Bovendien leidt bepaald medicatiegebruik voor een verhoogde gevoeligheid voor zonlicht waardoor de patiënt meer is blootgesteld aan UV-stralen. Deze geneesmiddelen omvatten:

Sneeuwblindheid

Sneeuwblindheid is een vorm van fotokeratitis die optreedt wanneer UV-stralen ijs en sneeuw weerkaatsten. Dit oogletsel komt vooral veel voor in de Noordpool- en Zuidpoolgebieden of in het hooggebergte, waar de lucht dunner is en minder bescherming biedt tegen UV-stralen. Sneeuwblindheid verwijst ook naar de bevriezing van het hoornvliesoppervlak, evenals ernstige uitdroging van het hoornvlies als gevolg van extreem droge lucht. Vaak gebeurt dit bij het skiën en bergbeklimmen.

Symptomen ogen

De symptomen komen vaak pas tot uiting wanneer reeds schade door fotokeratitis is opgetreden. Dit is soms zes tot twaalf uur na de blootstelling aan ultraviolet licht. Des te langer de patiënt is blootgesteld aan de UV-straling, des te ernstiger de symptomen. De patiënt heeft een (zanderig gevoel in de ogen) die er rood en gezwollen uitzien en pijn doen. Bovendien komen tranende ogen voor. Hij is gevoelig voor fel licht (medische term: fotofobie), ziet halo's, en heeft last van een verminderde gezichtsscherpte. Af en toe treedt een tijdelijk verlies van het gezichtsvermogen op, of merkt hij tijdelijke kleurveranderingen in het gezichtsvermogen (zeldzaam). Hoofdpijn, kleine pupillen (miosis) en ooglidspiertrekkingen zijn nog andere voorkomende symptomen. Een droge huid rond de ogen is eveneens kenmerkend bij fotokeratitis.

Diagnose en onderzoeken

Oogonderzoek

De oogarts bevraagt de patiënt over zijn recente activiteiten. Daarna onderzoekt hij de ogen en gebruikt hij een oogdruppel met fluoresceïnekleurstof om eventuele UV-schade op te sporen.

Differentiële diagnose

Acute conjunctivitis, iritis en uveïtis en hoornvlieszweren / keratitis ulcerosa zijn de differentiële diagnose bij deze oogaandoening. De symptomen hiervan lijken sterk op deze van fotokeratitis.

Behandeling oogziekte

Fotokeratitis en sneeuwblindheid verdwijnen meestal spontaan, zodat de behandeling eerder ondersteunend en pijnstillend gericht is. Contactlenzen verwijdert de patiënt onmiddellijk. Ook gaat hij weg uit de zon en plaatst hij zich in een donkere kamer. Het plaatsen van een koud washandje over gesloten ogen en kunsttranen verminderen de pijn. Antibiotica-oogdruppels zijn soms aanbevolen. Deze neemt de patiënt volgens correcte oogdruppelrichtlijnen. Tijdens het herstelproces wrijft de patiënt tot slot niet in de ogen.

Prognose oogziekte

De symptomen verdwijnen meestal geleidelijk binnen één of twee dagen.

Oogcomplicaties door UV-straling

Andere oogcomplicaties door UV-straling omvatten verschillende soorten oogkanker en ooglidkanker, pterygium, maculadegeneratie en cataract (staar: vertroebelde ooglens).

Preventie door goede oogbescherming

Fotokeratitis valt te voorkomen door het dragen van oogbescherming die UV-straling blokkeert. Te denken valt aan een goede zonnebril of een sneeuwbril die 100% UV-stralen (UVA- en UVB-straling) blokkeert, een veiligheidsbril, een lasbril en een lashelm. Een zonnebril of sneeuwbril draagt de patiënt eveneens wanneer de zon niet schijnt, omdat ultraviolet licht toch door de bewolking heen gaat. Ook een breedgerande hoed is nodig wanneer de patiënt naar het strand gaat. Let op bij contactlenzen met UV-straling, want vaak blokkeren ze de UV-stralen wel tot de hoornvliezen en pupillen, maar niet tot het gevoelige weefsel van het oogbindvlies of de oogleden.

Lees verder

© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Voorkom sneeuwblindheid tijdens wintersportVoorkom sneeuwblindheid tijdens wintersportWintersport is in principe een gezonde aangelegenheid, maar kent helaas ook enkele minder plezierige kanten. Behalve het…
Sneeuwblindheid voorkomen met skibrilSneeuwblindheid voorkomen met skibrilSneeuwblindheid is een aandoening aan de ogen die je op kan lopen door onbeschermd door de sneeuw te lopen. Het treedt v…
Sneeuwblindheid (lasoog), symptomen en behandelingSneeuwblindheid (lasoog), symptomen en behandelingJe staat er niet zo snel bij stil: op wintersport gaan en last krijgen van zonverbranding. De ogen zijn extra gevoelig v…
Fungale keratitis: Hoornvliesontsteking door schimmelsFungale keratitis: Hoornvliesontsteking door schimmelsFungale keratitis is een hoornvliesontsteking veroorzaakt door schimmels. Er zijn veel verschillende schimmels die de co…

Birt-Hogg-Dubé syndroom: Tumoren op huid, in nieren & longenBirt-Hogg-Dubé syndroom: Tumoren op huid, in nieren & longenBij het Birt-Hogg-Dubé syndroom ontstaan goedaardige of kwaadaardige tumoren op de huid, in de nieren en in de longen. D…
Nachtblindheid: ’s Nachts of bij weinig licht slecht zienNachtblindheid: ’s Nachts of bij weinig licht slecht zienBij nachtblindheid heeft de patiënt een verzwakt gezichtsvermogen of is hij tijdelijk verblind bij avond, nacht of zwakk…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Ysinghm, Pixabay
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010, geraadpleegd op 4 juli 2016
  • Definition of Photokeratitis, http://www.medicinenet.com/script/main/art.asp?articlekey=19394, geraadpleegd op 4 juli 2016
  • Differential diagnoses, http://emedicine.medscape.com/article/799025-differential-diagnoses#showall, geraadpleegd op 4 juli 2016
  • How To Deal With Snow Blindness (Photokeratitis), http://www.eyehealthweb.com/snow-blindness/, geraadpleegd op 4 juli 2016
  • Photokeratitis, http://www.uptodate.com/contents/photokeratitis, geraadpleegd op 4 juli 2016
  • Snow Blindness: How to Prevent Sunburned Eyes, http://www.allaboutvision.com/conditions/snowblind.htm, geraadpleegd op 4 juli 2016
  • What is Photokeratitis — Including Snow Blindness?, http://www.aao.org/eye-health/diseases/photokeratitis-snow-blindness, geraadpleegd op 4 juli 2016
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 16-01-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 8
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.