Turf teen: symptomen, oorzaak en behandeling

Een turf teen is de term die wordt gebruikt om de verstuiking te beschrijven van de banden rond het gewricht van de grote teen. Hoewel het vaak wordt geassocieerd met voetballers die op kunstgras spelen komt het ook voor in andere sporten zoals rugby, basketbal, worstelen, turnen, atletiek en dansen. De teen wordt overstrekt als gevolg van een geforceerde beweging waarbij het gewrichtskapsel en de banden aan de onderkant van de grote teen kunnen scheuren. Het komt veel voor aan de voet waarmee wordt afgezet bij het rennen of springen. Wat is de oorzaak van een turf teen? Hoe kun je het voorkomen en wat is de behandeling?

De oorzaak van een turf teen

Een turf teen is een verstuiking van de banden rond het gewricht van de grote teen, dit gewricht werkt als een scharnier om de teen omhoog en omlaag te kunnen bewegen. Net achter het gewricht van de grote teen in de bal van de voet zitten twee kleine ronde botjes bij de pees die de grote teen beweegt. Deze botjes worden sesambeentjes genoemd, ze werken als een katrol voor de pees en hebben een hefboomwerking als je wandelt of rent. Daarnaast absorberen ze het gewicht dat op de bal van de voer drukt.

Als je loopt of rent start je elke volgende stap met het optillen van je hiel en je lichaamsgewicht drukt hierbij meer naar voren, op de bal van de voet. Op een bepaald punt beweeg je jezelf voort door je af te zetten met je grote teen en verplaats je je gewicht naar de andere voet. Als de grote teen om een bepaalde reden plat op de grond blijft en niet buigt om af te zetten is er een risico op het blesseren van het gebied rond het gewricht van de grote teen. Als je wordt getackeld of voorover valt waarbij de teen plat op de grond blijft is het effect hetzelfde als wanneer je zit en de teen verder naar achteren buigt dan eigenlijk kan, de teen wordt overstrekt. Deze overstrekking, die herhaaldelijk voor kan komen bij het sporten of plotseling voor kan komen door een beweging waarbij er met kracht wordt overstrekt, kan een verstuiking van de banden rond het gewricht veroorzaken.

Typisch voor een turf teen is dat de blessure plotseling optreedt. Het komt veel voor bij atleten die hun sport beoefenen op kunstmatig aangelegde banen en velden van kunstgras, deze ondergrond is harder dan een ondergrond van bijvoorbeeld gras en de zolen van de schoenen blijven vaker steken op een hardere ondergrond. Het kan ook op een ondergrond van gras gebeuren, vooral als de schoen die wordt gedragen niet genoeg steun aan de voet geeft. Bij atleten die flexibele voetbalschoenen dragen die de voet te ver naar voren kunnen laten buigen komt de blessure het meest voor.

Wat zijn de symptomen van een tuf teen?

De meest voorkomende symptomen van een turf teen zijn pijn, zwelling en beperking van de beweging aan de basis van de grote teen. De symptomen ontwikkelen zich langzaam en worden over het algemeen erger naarmate de tijd vordert als het veroorzaakt wordt door een beweging die herhaald wordt, een overbelasting. Als de blessure wordt veroorzaakt door een verkeerde beweging kan de verwonding direct pijn doen en erger worden binnen 24 uur. Soms kan er tijdens het ontstaan van de blessure worden gevoeld dat er iets knapt. Normaal gesproken is het gehele gewricht pijnlijk en is er een bewegingsbeperking.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

De arts zal vragen om zo duidelijk mogelijk uit te leggen wat er precies gebeurde toen je de voet bezeerde en zal vragen stellen over je dagelijkse bezigheden, hoe vaak je sport en welke sport je doet, wat voor schoenen je draagt en of je in het verleden problemen hebt gehad met de voet of de teen. Daarna zal de arts de voet onderzoeken, bekijken waar de zwelling en pijn precies zit en de geblesseerde voet met de andere voet vergelijken. Het kan zijn dat de arts een röntgenfoto aanvraagt om andere schade of een breuk uit te sluiten. In bepaalde omstandigheden zal de arts een botscan of een MRI-scan kunnen laten maten. De diagnose wordt gesteld op basis van het resultaat van het lichamelijk onderzoek aan de voet en eventuele foto's.

Wat zijn de mogelijke behandelingen van een turf teen?

De eerste behandeling van een turf teen is gewoonlijk een combinatie van rust, ijs, compressie (drukverband) en het hoog leggen van de voet. Deze behandeling is erop gericht om de blessure genoeg tijd te geven om te helen, de voet moet rusten en het gewricht moet beschermd worden tegen verdere beschadiging. De arts kan een pijnstiller voorschrijven zoals ibuprofen om de pijn te verminderen en verschijnselen van ontsteking te verzachten. Om de teen rust te geven kan de arts de grote teen aan de teen ernaast tapen om de druk erop te verminderen. Een andere manier om het gewricht te beschermen is om het te immobiliseren door middel van een spalk of een speciale schoen dat beweging van de voet voorkomt. De arts kan voorstellen om krukken te gebruiken zodat er geen gewicht op de teen komt. In ernstige gevallen kan het zijn dat een orthopedische chirurg een operatie moet uitvoeren.

Het duurt vaak twee tot drie weken voor de pijn minder wordt. Nadat het immobiliseren van het gewricht niet meer nodig is en de teen genoeg rust heeft gehad kan er fysiotherapie gedaan worden om de beweeglijkheid van de teen en de kracht te herstellen.

Kan een turf teen worden voorkomen?

Een doel van de behandeling kan de evaluatie zijn van hoe en waarom de blessure is ontstaan en stappen ondernemen om dit in het vervolg te voorkomen. Een manier om een turf teen te voorkomen is het dragen van schoenen die meer steun geven en zo helpen om het gewricht van de teen te beschermen tegen overstrekking als er met kracht wordt afgezet. Je kan overwegen om speciaal op maat gemaakte zooltjes te dragen die door de arts of fysiotherapeut kunnen worden voorgeschreven. Een fysiotherapeut of sportarts kan met je werken aan je loopstijl en helpen met corrigeren als dit problemen veroorzaakt, er kunnen oefeningen en trainingen worden gegeven om technieken aan te leren die helpen het risico op een turf teen te verminderen.