Chemosis: Zwelling van de conjunctiva (oogbindvlies)
Chemosis is een ernstige oogontsteking die het gevolg is van irritatie van de ogen. De aandoening ontstaat wanneer de bekleding van de oogleden en het oogbindvlies (conjunctiva) zwelt. Deze aandoening is meestal gerelateerd aan allergieën, maar ook een virale of bacteriële infectie of andere factoren leiden tot chemosis. Het oogbindvlies heeft een gelatineachtig uiterlijk. De patiënt krijgt hierdoor ook problemen met het gezichtsvermogen. De behandeling bestaat uit enkele zelfzorgmaatregelen en medicatie. Soms is chemosis het gevolg van een ernstige allergische reactie. Dit is een medische noodsituatie aangezien de symptomen levensbedreigend zijn. De prognose is veelal goed als de oogarts een effectieve behandeling toepast bij de onderliggende aandoening van chemosis.
Oorzaken van chemosis: Allergieën en ooginfecties
De primaire oorzaak van de ernstige
oogontsteking is irritatie. Diverse mogelijke factoren leiden tot
oogirritatie.
Allergieën
Allergieën (allergische reactie door contact met uitlokkende stof) spelen een rol bij irritatie van de ogen en chemosis. Seizoensgebonden allergieën of allergische reacties op huisdieren zijn de belangrijkste boosdoeners. Huidschilfers van dieren (bijvoorbeeld
huidschilfers van honden) en pollen resulteren in
waterige ogen en/of
rode ogen. Deze aandoening heet
allergische conjunctivitis. Door allergieën is zowel
conjunctivitis (oogbindvliesontsteking) als chemosis mogelijk.
Angio-oedeem
Chemosis van de conjunctiva (
oogbindvlies) gaat soms ook gepaard met
angio-oedeem. Bij angio-oedeem, een vorm van een allergische reactie, ontstaan herhalende aanvallen van voorbijgaand jeukend
oedeem van de huid en/of slijmvliezen. In tegenstelling tot
netelroos (
huidziekte met jeukende bultjes op het huidoppervlak), treedt de zwelling van angio-oedeem op onder de huid.
Ooginfecties
Ooginfecties, zoals virale of
bacteriële conjunctivitis of
mucormycose, een agressieve schimmelinfectie die mogelijk ook de
ogen treft, leiden eveneens tot chemosis bij sommige patiënten.
Andere ooggerelateerde factoren
Chemosis is tevens mogelijk na
cataractchirurgie. Andere oogaandoeningen die chemosis tot gevolg hebben zijn de
oogaandoening van Graves waarbij sprake is van een te snel werkende schildklier
hyperthyreoïdie),
acuut glaucoom, panoftalmitis,
orbitale cellulitis,
gonorroe conjunctivitis (
ooginfectie overgedragen via geslachtsgemeenschap),
dacryocystitis (traanzakontsteking) en een
rhabdomyosarcoom van de oogkas. Het te vaak of te hard
wrijven in de ogen resulteert tot slot mogelijk ook in chemosis.
Andere aandoeningen
Daarnaast zorgt een obstructie (verstopping) van de bovenste vena cava (holle ader) wat gepaard gaat met een zwelling in het
gezicht soms ook voor chemosis. Nog andere mogelijke oorzaken omvatten een
trombose van de holle sinus (
sinustrombose), een carotis-caverneuze fistel,
clusterhoofdpijn (plotse, eenzijdige en
pijnlijke hoofdpijn),
trichinellose (worminfectie met symptomen aan maag, darmen en spieren),
systemische lupus erythematosus en urticaria (netelroos).
Symptomen: Zwelling van oogbindvlies (conjunctiva)
Sommige patiënten hebben enkel de ontstekingsverschijnselen en geen andere symptomen. Bijkomende symptomen omvatten:
Bij een ernstige allergische reactie is medische professionele zorg onmiddellijk vereist. Hierbij heeft de patiënt een verhoogde hartslag (
tachycardie), een piepende ademhaling en de een gezwollen keel, waardoor
ademhalingsproblemen ontstaan.
Diagnose en onderzoeken
Vooreerst geeft de patiënt informatie mee aan de oogarts betreffende zijn klachten en mogelijke allergieën. De oogarts diagnosticeert vervolgens deze oogaandoening via
een uitgebreid oogonderzoek. Bij vermoeden van een
tumor voert de oogarts een
biopsie uit.
Behandeling
De onderliggende oorzaak van chemosis is de belangrijkste behandelingsvorm. Dit gebeurt via zelfzorgmaatregelen en via professionele medische zorg.
Zelfzorg
Koele kompressen zijn aanbevolen om pijn en ontsteking te verlichten. Verder draagt de patiënt best geen
contactlenzen tijdens de behandeling om verdere irritatie te voorkomen. Bovendien blijft de patiënt zo veel mogelijk weg van bekende allergenen, zoals pollen, huidschilfers van huisdieren en rook.
Professionele medische zorg
De arts mindert de zwelling door middel van ontstekingsremmende
medicatie. Ook
kunsttranen verlichten de symptomen.
Antihistaminica zijn medicijnen die de arts voorschrijft bij allergieën. Bij bacteriële conjunctivitis zet de arts
antibiotische zalf of
oogdruppels in, die de patiënt gebruikt via correcte
oogdruppelrichtlijnen.
Prognose
De vooruitzichten zijn afhankelijk van de oorzaak en de ernst van chemosis. Als de arts de onderliggende oorzaak behandelt, herstelt de patiënt veelal volledig.
Lees verder