Ameloblastoom: Goedaardige, pijnloze tumor in de kaak
Een ameloblastoom is een kaakgezwel, ontstaan uit emailvormend epitheel van de tandaanleg. Deze tumor of cyste is veelal benigne (goedaardig) maar de weefselgroei is mogelijk agressief in het betrokken gebied. Daarom zijn mogelijk eveneens de oogkassen en sinussen aangetast. Dit zorgt veelal voor een gezichtsmisvorming met ook afwijkingen aan de kauwfunctie en tanden. Af en toe is de tumor maligne (kwaadaardig) en tast deze ook andere lichaamsdelen aan. De tumor vereist een agressieve behandeling om een recidief van de tumor te beperken. De tumor werd voor het eerst beschreven in 1827 die de arts Gorlin.
Synoniemen ameloblastoom
Een ameloblastoom is eveneens gekend onder deze synoniemen:
- adamantinoom (deze term is eigenlijk onjuist omdat dit de aanwezigheid van harde weefsels impliceert, die niet voorkomen bij een ameloblastoom)
- ameloblastoma
- odontogene tumor
- progonoma
- prognonoom
Epidemiologie
Een ameloblastoom komt zelden voor, maar exacte cijfergegevens zijn niet gevonden in de geraadpleegde bronnen. Wel blijkt de tumor in 1% van alle
kaaktumoren en
cysten (abnormaal gevormde holten in lichaam) voor te komen. Ook is dit de tweede meest voorkomende tandtumor na een tandgezwel. Mannen en vrouwen zijn in gelijke aantallen aangetast. Verder krijgen patiënten van alle etnische achtergronden en van alle leeftijdsgroepen te maken met een ameloblastoom. De leeftijd van het ontstaan van deze tumor is meestal tussen het eerste en de zevende decennium van het leven met een gemiddelde verschijning in het vierde decennium. Bij kinderen verschijnt de tumor tot slot zelden.
Oorzaken
Het is niet goed bekend wat ameloblastoom veroorzaakt. Mogelijke risicofactoren zijn letsels aan de mond of de kaak, infecties van de tanden of het tandvlees, of een
ontsteking van deze gebieden. Mogelijk leiden ook virale infecties (infecties veroorzaakt door virussen) of een gebrek aan eiwit of mineralen in de voeding tot de groei of ontwikkeling van deze tumoren. Ook is niet goed bekend waarom de cysten meestal goedaardig zijn, maar soms toch kwaadaardig uitpakken.
Symptomen: Goedaardige, pijnloze tumor in de kaak
Een ameloblastoom is gekenmerkt door een abnormale groei in het sinusgebied of de kaak, vaak op de plaats van de derde molaar (ware kies). Meestal heeft de patiënt geen
pijn al is de kaak wel gezwollen of uitgezet. De tumor groeit meestal langzaam. De tumoren of cysten zijn mogelijk lokaal agressief en verspreiden zich dan naar de neus, de oogkas (
medische term: orbita) en de schedel. Af en toe verspreiden ameloblastomen zich naar andere lichaamsdelen zoals de longen (
longmetastasen) of het centraal zenuwstelsel, hetgeen wel zelden voorkomt.
Diagnose en onderzoeken
Diagnostisch onderzoek
Het stellen van de diagnose is snel nodig voor het tijdig inzetten van de behandeling. Op deze manier stopt de groei van de tumoren en krijgen de tumoren de kans niet om kwaadaardig te worden. Een gewone
röntgenfoto of een
MRI-scan identificeren een ameloblastoom. De bevestiging van de diagnose gebeurt via een
biopsie.
Differentiële diagnose
Symptomen van de volgende aandoeningen lijken op deze van ameloblastoom. De vergelijkingen zijn nuttig voor een differentiële diagnose:
Behandeling via agressieve chirurgie
De arts verwijdert het aangetaste weefsel via een chirurgische ingreep. Hij verwijdert rond de tumor ook nog een ruim gebied van gezond weefsel om de kans op een terugkeer van de tumor te minimaliseren. Als de tumor terugkeert, voert de chirurg de operatie opnieuw uit. Bij de radicale chirurgie reconstrueert hij de ontstane misvorming met bottransplantaten zodat de patiënt een goed functioneel en esthetisch resultaat krijgt. Heeft de tumor zich verspreid naar andere lichaamsdelen en is dus sprake van een kwaadaardige tumor, dan is
radiotherapie (behandeling via bestraling) de beste keuze.
Chemotherapie is meestal niet zo effectief bij een ameloblastoom.
Complicaties tumoren in de kaak
De tumor keert erg vaak terug. Daarom is het belangrijk om de tumor agressief te behandelen via chirurgie.
Lees verder