Hyfemie: Bloeding in voorste oogkamer

Bij hyfemie, ook soms geschreven als hyphaemia, vindt een bloeduitstorting in de voorste oogkamer plaats. De voorste oogkamer is de ruimte tussen het hoornvlies (cornea) en het regenboogvlies (iris). Het aanwezige bloed blokkeert het grootste deel of de gehele iris en de pupil, waardoor de patiënt zijn gezichtsvermogen gedeeltelijk of geheel verliest. Een geschiedenis van een trauma of recente oogoperaties zijn de meest voorkomende risicofactoren. Maar ook bepaalde aandoeningen en medicatiegebruik leiden tot hyfemie. Deze oogbloeding vereist onmiddellijke professionele medische zorg. Medicatie is beschikbaar al heeft het grootste deel van de patiënten nood aan één of meer chirurgische ingrepen om complicaties te voorkomen. Onbehandeld leidt deze aandoening tot een groot of volledig verlies van het gezichtsvermogen.

• Oorzaken: Trauma, oogchirurgie, medicatiegebruik of aandoening
• Symptomen: Bloeding in voorste oogkamer
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling via medicatie en chirurgie
• Complicaties bij hyfemie: Glaucoom
• Prognose is variabel
• Preventie oogtrauma

Oorzaken: Trauma, oogchirurgie, medicatiegebruik of aandoening

Trauma

Een stomp trauma is de meest voorkomende oorzaak van hyfemie. De drukkracht van de oogbol leidt tot schade aan de iris, het straallichaam, het trabeculaire netwerk (trabekelsysteem = systeem om kamerwater af te voeren), en het vaatstelsel. Door het trauma scheuren mogelijk de bloedvaten wat dan resulteert in de accumulatie (ophoping) van rode bloedcellen in de voorste oogkamer.

Oogchirurgie

Intra-operatieve of postoperatieve hyfemie is een bekende complicatie van oogchirurgie. In zeldzame gevallen leidt de plaatsing van een intra-oculaire lens in de voorste oogkamer tot een chronische ontsteking, secundaire irisneovascularisatie (nieuwvorming van de iris) en het terugkerende uveïtis-glaucoom-hyfemie (UGH) syndroom. Daarnaast is een hyfemie soms het gevolg van een laserbehandeling aan het oog, zoals bij een YAG-laser. De hyfemie die hieruit voortvloeit is slechts mild. De patiënt herstelt hiervan spontaan.

Medicatiegebruik

Hyfemie treedt mogelijk op na het gebruik van stoffen die de werking van bloedplaatjes of trombin wijzigen. Enkele voorbeelden hiervan zijn de medicijnen ethanol, aspirine en Warfarine. Hiertoe behoren ook antistollingsmiddelen (bloedverdunners, anticoagulantia).

Aandoening

Hyfemie treedt mogelijk ook nog op bij volgende aandoeningen:

• abnormale bloedvaten
• de ziekte van Von Willebrand
• een ernstige ontsteking van de iris (iritis)
• een irismelanoom (kanker in het oog)
• een ooginfectie veroorzaakt door het herpes virus
• geavanceerde diabetes mellitus
• hemofilie (bloedziekte door het ontbreken van stollingsfactoren)
• juveniele xanthogranuloma
• kerato-uveïtis (bijvoorbeeld herpes zoster)
• leukemie
• myotone dystrofie (aandoening met spierverlies en spierzwakte)
• rubeose iridis
• sikkelcelanemie

Symptomen: Bloeding in voorste oogkamer

De symptomen die gepaard gaan met hyfemie zijn variabel en afhankelijk van de oorzaak. Patiënten hebben een verminderd gezichtsvermogen en het beeld dat ze zien is vervormd (metamorfopsie). Wanneer hyfemie het gevolg is van een trauma, dan treedt mogelijk een verhoogde oogboldruk (glaucoom) op, waardoor patiënten klagen over oogpijn, hoofdpijn en fotofobie (overgevoeligheid voor licht). De bloeding is vaak zichtbaar, maar wanneer deze klein is, is dat niet altijd het geval. De patiënt heeft voorts mogelijk een blauw oog. Soms is de oogpupil vernauwd (miosis).

Diagnose en onderzoeken

Oogonderzoek

De oogarts bevraagt de patiënt inzake een mogelijke oogoperatie, en het gebruik van antistollingsmiddelen en ook over de algemene medische geschiedenis. De patiënt krijgt daarna een algemeen oogonderzoek. De oogarts onderzoekt de gezichtsscherpte van de patiënt. Hij bekijkt tevens de pupillen en meet de oogdruk via tonometrie. Ook voert hij een gonioscopie uit (inspectie van de drainagehoek bij glaucoom). Een CT-scan van de ogen en oogkas en oogechografie zijn ook nuttig, zeker bij een trauma. De diagnose gebeurt aan de hand van een spleetlamponderzoek van de voorste oogkamer. De arts bekijkt hiermee de binnenkant van het oog. Een groot hyfemie valt met een penlichtonderzoek te identificeren. Het is wel belangrijk om alle Afro-Amerikaanse patiënten met hyfemie te testen op sikkelcelanemie omdat de symptomen van hyfemie mogelijk ook in die richting wijzen.

Differentiële diagnose

De bloeding in de voorste oogkamer met de bijhorende symptomen verwart de arts mogelijk met volgende oogaandoeningen:

• Fuchs heterochrome uveïtis
• herpes simplex
• herpes zoster iveïtis
• juveniele xanthogranuloma
• keratoconjunctivitis, atopisch
• melanoom, choroïdaal
• melanoom, corpus ciliare
• melanoom, iris
• retinoblastoom

Behandeling via medicatie en chirurgie

Medicatie

Ongecompliceerde hyfemie behandelt de oogarts conservatief, met een ooglapje, beperkte activiteit, en het hoofd zoveel mogelijk rechtop houden (ook bij het slapen). Is de hyfemie het gevolg van een trauma, dan volgt de patiënt hem regelmatig op omdat recidiefbloedingen de eerste dagen makkelijk ontstaan. Ook krijgt de patiënt pijnstillers. Aspirine bevattende geneesmiddelen of NSAID’s neemt de patiënt niet in, aangezien deze het risico van verdere bloedingen verhogen. Soms zijn lokale corticosteroïden (systemisch voor ernstige gevallen) nodig. Deze verminderen de bijbehorende ontsteking, hoewel deze soms recidiefbloedingen veroorzaken. Topische cycloplegische geneesmiddelen (geneesmiddelen die het straallichaam verlammen) zijn ook bruikbaar voor patiënten met significant spasme van het straallichaam of fotofobie (overgevoeligheid voor licht). Bètablokkers en alfa-agonisten zet de oogarts in bij een verhoogde oogdruk. De oogdruppels gebruikt de patiënt via correcte oogdruppelrichtlijnen. Systemische koolzuuranydraseremmers en hyperosmotische middelen (acetazolamide of mannitol) zijn nodig als de oogdruk verlagende medicatie niet werkt. schrijft de oogarts mogelijk nog andere medicijnen voor. Daarnaast behandelen de oogarts en arts de oorzaak van hyfemie.

Chirurgie

Een meerderheid van patiënten met hyfemie krijgt een chirurgische ingreep. Meestal gebruikt de patiënt de eerste vier dagen medicatie en wanneer het probleem dan niet verholpen is, volgt een operatie. De oogarts behandelt glaucoom bij een trauma via lasertherapie, een trabeculectomie of een drainage-implant.

Complicaties bij hyfemie: Glaucoom

Een oogdrukverhoging, perifere anterior synechiae (verklevingen tussen oogstructuren), posterior synechiae, een bloeding in het hoornvlies, een terugkerende bloeding, een pupilblok en amblyopie (een lui oog bij kinderen) zijn de meest voorkomende complicaties bij de chirurgische ingreep. Onbehandeld treedt ook snel acuut glaucoom (oogdrukverhoging) op bij een trauma. De drempel voor de oogboldruk bij sikkelcelanemie is wel lager dan bij patiënten zonder deze ziekte.

Prognose is variabel

De prognose is afhankelijk van de oorzaak van hyfemie, de hoeveelheid schade die is opgetreden en ook of de patiënt een bijbehorende complicatie van hyfemie ontwikkeld heeft. Deze patiënten krijgen een regelmatig oogonderzoek om zoveel mogelijk complicaties te vermijden. Ook een oogdrukmeting is belangrijk omdat dit na een trauma gemakkelijk optreedt. Patiënten met sikkelcelanemie hebben meer kans op oogcomplicaties en krijgen zeer nauwgezette oogcontroles.

Preventie oogtrauma

Veel oogverwondingen zijn te voorkomen door het dragen van een veiligheidsbril of andere oogbescherming. Oogbescherming is nodig tijdens (contact)sporten, zoals squashen, basketbal enzovoort.