Achterste glasvochtloslating in oog: Vlekken & drijvers zien

Een achterste glasvochtloslating treedt vaak op bij oudere patiënten. Het glasachtig lichaam, dat normaal via verschillende onderdelen in contact staat met het netvlies, krimpt en komt stilaan los van het achterste glasvocht ten opzichte van het netvlies, wat de oorzaak is van een achterste glasvochtloslating. Vooral in het beeld aan de zijkant bemerkt de patiënt lichtflitsen, donkere vlekken en drijvers. Mogelijk treden complicaties op aan het netvlies en de macula waardoor een chirurgische ingreep vereist is. De visuele vooruitzichten zijn goed wanneer een achterste glasvochtloslating geïsoleerd voorkomt en variabel wanneer ook andere ooggerelateerde complicaties optreden.

• Oorzaken achterste glasvochtloslating
• Risicofactoren
• Symptomen: Vlekken en drijvers zien in oog
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling via chirurgie
• Complicaties: Netvliesscheur, netvliesloslating
• Prognose is variabel

Oorzaken achterste glasvochtloslating

Het glasachtig lichaam is een heldere stof in het oog met geleiachtige consistentie die het achterste oogsegment vult. Glasvocht bestaat haast volledig uit water. Ook zitten hier speciale stoffen in die het glasvocht de geleiachtige consistentie geven (collageen en hyaluronzuur). Normaalgesproken staat het hyaloid, het achteroppervlak van het glasachtig lichaam, op verschillende plaatsen in direct contact met het netvlies. Bij het verouderen krimpt het glasvocht waardoor het omliggende glasvocht instort. Hierdoor komt het hyaloid vrij van de bevestiging aan de achterkant van het oog bij de oogzenuw. Deze scheiding is gekend als een zogenaamde glasvochtloslating.

Risicofactoren

Patiënten met bijziendheid (myopie) hebben een hogere kans op het ontwikkelen van een achterste glasvochtloslating die dan vroeger optreedt dan bij de natuurlijke veroudering van het oog bij oudere patiënten.

Symptomen: Vlekken en drijvers zien in oog

Bij de meeste patiënten veroorzaakt het scheidingsproces van glasachtig lichaam met het netvlies geen opvallende symptomen. Andere symptomen zijn het zien van:

• donkere plekken in het perifere gezichtsvermogen (beeld aan de zijkant)
• floaters (mouches volantes, drijvers) (kleine of plotselinge toename van nieuwe drijvers)
• lichtflitsen (fotopsie)

Deze vlekjes en drijvers zijn bewegende verdichtingen in het krimpende glasvocht of rode bloedcellen. De fotopsieën zijn te verklaren door het loskomen van het glasvocht van het netvlies. Wanneer symptomen optreden, heeft de patiënt een hoger risico op het vormen van een netvliesscheur die potentieel resulteert in een netvliesloslating (medische term: ablatio retinae) die optreedt tijdens een glasvochtloslating. Een netvliesscheur en daaropvolgende netvliesloslating gebeuren zelden, maar een snelle medische behandeling is wel vereist omdat dit een verlies van het gezichtsvermogen veroorzaakt. Bij een netvliesloslating maakt het losgekomen glasvocht het netvlies los. De patiënt merkt hierbij een gordijn voor een deel van het gezichtsveld wat start vanaf de zijkant. Is ook de macula losgekomen, dan daalt de gezichtsscherpte bij de patiënt.

Diagnose en onderzoeken

Oogheelkundig onderzoek

De enige manier om de oorzaak van het oogprobleem te diagnosticeren is door een uitgebreid oogonderzoek. De oogarts verwijdt hiervoor met speciale oogdruppels (mydriatica) de pupillen van de patiënt.

Diagnostisch onderzoek

Als de oogarts een bloeding opmerkt, voert hij een oogechografie uit. Hij plaatst dan zachtjes een kleine sonde op het gesloten ooglid van de patiënt. Bij een (vermoeden van een) netvliesscheur of netvliesloslating is ook een gezichtsveldonderzoek vereist. Bij dit onderzoek krijgt de oogarts een idee over de omvang van het gezichtsverlies.

Behandeling via chirurgie

Een geïsoleerde glasvochtloslating vereist geen behandeling. Het glasachtig lichaam blijft verouderen en krimpt waardoor drijvers meestal minder merkbaar zijn. Wanneer een netvliesscheur is opgetreden, is een snelle behandeling nodig. De oogarts behandelt de netvliesscheur via lasertherapie of cryopexie (een koudebehandeling om de scheur te sluiten). Een pneumatische retinopexie of sclerale knik zijn twee chirurgische technieken die ook mogelijk zijn bij een netvliesloslating. Ook een vitrectomie is nodig waarbij de oogarts het glasvocht verwijdert door knippen en aspireren (wegzuigen). De oogarts baseert de gebruikte operatietechniek op het aantal scheuren, de zichtbaarheid van de oogfundus, de duur van de loslating en de leeftijd van de patiënt.

Complicaties: Netvliesscheur, netvliesloslating

Een netvliesscheur, netvliesloslating en een maculaloslating zijn mogelijke complicaties bij een glasvochtloslating.

Prognose is variabel

De vooruitzichten van een chirurgische ingreep bij een glasvocht- en netvliesloslating zijn zeer goed bij de meeste patiënten. Het gezichtsveld herstelt zich in ongeveer 90% van alle geopereerde patiënten. Ligt echter ook de macula los, dan herstelt de gezichtsscherpte zich vaak maar gedeeltelijk. Het is bijgevolg van essentieel belang om bij een netvliesloslating met dreigende maculaloslating meteen over te gaan tot een chirurgische ingreep om de gezichtsscherpte en het gezichtsvermogen van de patiënt te behouden.

Lees verder

• Bijziendheid (myopie): Objecten wazig zien op afstand
• Veroudering van het oog: Oogaandoeningen en oogstructuren
• Floaters: Drijvers (mouches volantes, vlekken) in oog zien
• Netvliesloslating: Loslaten van netvlies (retina) van oog
• Gezichtsveldonderzoek: Onderzoek uitval gezichtsveld