Alkalose: Te lage zuurgraad van het bloed

Alkalose: Te lage zuurgraad van het bloed Alkalose is een aandoening waarbij de patiënt lichaamsvloeistoffen heeft die overmatig basisch (alkalisch) zijn. Mensen met gezonde nieren en longen hebben normaliter geen ernstige alkalose, maar wanneer problemen ontstaan bij deze organen, ontwikkelt een patiënt sneller alkalose. Van een neutrale pH (zuurgraad) in het bloed is sprake wanneer deze 7,35-7,45 bedraagt. Bij alkalose is de pH 7,5 of hoger. Dit houdt in dat in het lichaam een verlies van zuur of een ophoping van alkali ontstaat. Alkalose bestaat in diverse vormen en kent bijgevolg diverse oorzaken. Braken, duizeligheid en verwardheid zijn enkele symptomen van de aandoening. De behandeling is individueel bepaald en afgestemd op de precieze oorzaak van alkalose. Meestal zijn de vooruitzichten voor patiënten met alkalose uitstekend wanneer de arts de behandeling snel inzet. Wanneer de snelle behandeling niet gebeurt, zijn diverse (levensbedreigende) complicaties mogelijk.

Oorzaken te lage zuurgraad van het bloed

Alkalose is het tegenovergestelde van acidose, waarbij de zuurgraad in van het bloed te hoog is. De nieren en longen handhaven de juiste balans (juiste pH) van zuren en basen in het lichaam. Een verminderd kooldioxidegehalte (een zuur) of verhoogd bicarbonaatgehalte (een base) maakt het lichaam te alkalisch waardoor alkalose tot stand komt.

Soorten alkalose

Alkalose bestaat in diverse soorten:
  • gecompenseerde acidose
  • hypochleremische alkalose
  • hypokaliëmische alkalose
  • metabole alkalose
  • respiratoire alkalose

Gecompenseerde alkalose

Gecompenseerde alkalose ontstaat wanneer het lichaam het zuur-base evenwicht weer normaal maakt in geval van alkalose, maar de bicarbonaat- en kooldioxidegehaltes blijven hierbij wel abnormaal.

Hypochloremische alkalose

Bij hypochloremische alkalose ontstaat een extreem tekort aan of het verlies van chloride. Dit komt bijvoorbeeld voor bij langdurig braken.

Hypokaliëmische alkalose

Hypokaliëmische alkalose is het gevolg van de reactie van de nieren op een extreem gebrek aan of een verlies van kalium. Bepaalde plaspillen (diuretica) veroorzaken dit type alkalose.

Alcoholmisbruik veroorzaakt soms metabole alkalose / Bron: Jarmoluk, PixabayAlcoholmisbruik veroorzaakt soms metabole alkalose / Bron: Jarmoluk, Pixabay
Metabole alkalose
Metabole alkalose is de meest voorkomende zuur-base verstoring die voorkomt bij ziekenhuispatiënten, goed voor ongeveer 50% van alle zuur-base stoornissen. Dit type alkalose is te wijten aan te veel bicarbonaat in het bloed (bicarbonaat is te vinden in zuiveringszout). Het komt ook voor als complicatie van bepaalde nierziekten zoals het Bartter-syndroom. Ook bij een bijnieraandoening (zoals de ziekte van Cushing), het gebruik van laxeermiddelen (geneesmiddelen bij obstipatie) en alcoholmisbruik komt metabole alkalose tot stand.

Respiratoire alkalose

Respiratoire alkalose is te wijten aan een laag kooldioxidegehalte in het bloed. Dit is het gevolg van:

Symptomen: Braken, spierkrampen en verwardheid

Volgende symptomen van alkalose komen voor; ze zijn wel niet bij iedereen aanwezig.

Diagnose en onderzoeken

De arts bevraagt de patiënt over de symptomen en voert daarna een lichamelijk onderzoek uit. Een bloedonderzoek is nodig om de diagnose van alkalose te bevestigen. Dit onderzoek onthult soms hypofosfatemie (verlaagd fosfaatgehalte in het bloed). Soms is nog een urineonderzoek nodig om de oorzaak van alkalose te bepalen

Behandeling: Oorzaak verhelpen

De arts moet eerst de oorzaak kennen van alkalose en hierop stemt hij dan een geschikte behandeling af. Bij hyperventilatie helpt het om de ademhaling te vertragen door een helper luidop het tempo van de ademhaling te laten zeggen en dit ademhalingstempo dan te volgen. Op deze manier verhoogt het kooldioxidegehalte in het lichaam waardoor de symptomen van alkalose verbeteren. Wanneer het zuurstofgehalte in het bloed laag is, krijgt de patiënt extra zuurstof. Geneesmiddelen herstellen het tekort van chloride of kalium. Verder volgt de arts de vitale functies van de patiënt grondig op. Hij controleert met andere woorden regelmatig de temperatuur, de hartslag, de snelheid van de ademhaling en de bloeddruk.

Prognose is uitstekend

De meeste patiënten met alkalose reageren goed op de behandeling.

Complicaties

Onbehandelde of niet goed behandelde alkalose leidt tot volgende complicaties

Volgens de website van Emedicine overlijden 45% van de patiënten met een pH-waarde van 7,55 en 80% van de patiënten wanneer de pH groter is dan 7,65.

Preventie

Een gezonde en evenwichtige voeding en voldoende drinken behoudt de elektrolytenbalans en voorkomt uitdroging.

Lees verder

© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Melk-alkalisyndroom: Inname te veel calcium en alkaliMelk-alkalisyndroom: Inname te veel calcium en alkaliHet melk-alkalisyndroom is een verworven aandoening die tot stand komt door het opnemen van te veel calcium en opneembar…
Hyperfosfatemie: Overmatig veel fosfaat in het bloedHyperfosfatemie: Overmatig veel fosfaat in het bloedHyperfosfatemie is een toestand waarbij een verhoogd fosfaatgehalte in het bloed optreedt. Veelal is dit het gevolg van…
Tetanie: Spierkrampen door elektrolytenstoornissenTetanie: Spierkrampen door elektrolytenstoornissenTetanie is een symptoom waarbij een patiënt onwillekeurige spiersamentrekkingen of spierspasmen (spierkrampen) heeft. Me…
Te laag natriumgehalte in het bloed: oorzaken en behandelingTe laag natriumgehalte in het bloed: oorzaken en behandelingEen te laag natriumgehalte in het bloed staat bekend als hyponatriëmie. De oorzaak hiervan zijn bepaalde medische aandoe…

Buikslagaderaneurysma: Gescheurd aneurysma met pijn in buikBuikslagaderaneurysma: Gescheurd aneurysma met pijn in buikBij een buikslagaderaneurysma ontstaat een grotere ballonachtige uitstulping (verwijding) in het onderste deel van de ao…
Bloeding onder de nagel: Subunguaal hematoomBloeding onder de nagel: Subunguaal hematoomEen subunguaal hematoom is de medische term voor een voorbijgaande bloeding die optreedt onder een vinger- of teennagel.…
Bronnen en referenties
  • Alkalosis, http://www.healthline.com/health/alkalosis, geraadpleegd op 21 augustus 2016
  • Alkalosis, http://www.merckmanuals.com/home/hormonal-and-metabolic-disorders/acid-base-balance/alkalosis, geraadpleegd op 21 augustus 2016
  • Alkalosis, https://medlineplus.gov/ency/article/001183.htm, geraadpleegd op 21 augustus 2016
  • Clinical Presentation, http://emedicine.medscape.com/article/243160-clinical-presentation#showall, geraadpleegd op 21 augustus 2016
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010, geraadpleegd op 21 augustus 2016
  • Overview, http://emedicine.medscape.com/article/243160-overview#showall, geraadpleegd op 21 augustus 2016
  • Afbeelding bron 1: Jarmoluk, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 04-05-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 7
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.