Longoedeem: Vocht in de longen door linkerhartfalen
Bij longoedeem zijn de longblaasjes gevuld met vocht omdat de linkerkant van het hart niet goed meer werkt. Deze ophoping van vocht leidt tot kortademigheid. Meestal zijn hartproblemen de oorzaak van longoedeem. Maar de vochtophoping kent ook andere oorzaken. Kortademigheid, een blauwe of bleke huidskleur en overmatig zweten zijn enkele symptomen van longoedeem. De aandoening ontstaat plots of langzaam. Acuut longoedeem is een medische noodsituatie waarbij de patiënt dringend zuurstof en medicijnen nodig heeft. De vooruitzichten zijn variabel en afhankelijk van de oorzaak, de ernst en uitgebreidheid van de symptomen en de snelheid en effectiviteit van de behandeling.
Synoniemen longoedeem
Longoedeem is eveneens gekend onder deze synoniemen:
- hartfalen - longoedeem
- longcongestie
- pulmonale congestie
- waterlong
Oorzaken: Vocht in de longen door linkerhartfalen
Hartaandoeningen
Wanneer de functie van de linkerzijde van het hart aangetast is en bijgevolg niet meer goed pompt, hoopt vocht zich op in de longaderen. Dit vindt plaats na een
hartaandoening, een hoge bloeddruk (
hypertensie) en aandoeningen aan de hartkleppen. Het opgehoopte vocht lekt vervolgens naar de longblaasjes, waardoor de zuurstofopname verstoord is. Dit leidt tot een daling van de bloeddruk in de rest van het lichaam. Hierop reageert het lichaam door de bloedvaten te vernauwen (
vasoconstrictie) waardoor de nieren meer vocht vasthouden zodat de situatie in de longen nog verergert. Congestief
hartfalen (slecht rondpompen van bloed door het hart) dat leidt tot longoedeem is het gevolg van:
- een hartaanval, of een aandoening van het hart dat verzwakt of verstijft de hartspier (cardiomyopathie: hartspieraandoening)
- een plotselinge, ernstige hoge bloeddruk (hypertensie)
- lekkende of vernauwde hartkleppen (mitralisklep of aortaklep)
Andere oorzaken
Andere oorzaken van longoedeem omvatten:
Symptomen
De symptomen zijn afhankelijk van acuut of chronisch longoedeem. De patiënt heeft zeker niet alle symptomen en ook de ernst en uitgebreidheid varieert sterk.
Diagnose en onderzoeken
Lichamelijk onderzoek
De arts voert een grondig lichamelijk onderzoek uit. Hij beluistert de
ademgeluiden van de longen en de geluiden van het hart met een stethoscoop (
auscultatie). Hij identificeert volgende symptomen: abnormale harttonen, een snelle ademhaling (
tachypneu), een versnelde hartslag (
tachycardie) en gekraak en reutelende geluiden (
reutels) in de longen (ronchi).
Hij bemerkt bovendien een abnormale zwelling van de
benen. Ook in de buik ontstaat een
vochtophoping (
ascites) wat leidt tot een zwelling van de buik. De arts onderzoekt ook de nekaderen die afwijkend zijn, wat mogelijk wijst op een hoog vochtgehalte in het lichaam. De patiënt heeft tevens een bleke of blauwe kleur huid. Andere onderzoeken zijn nodig om de diagnose te bevestigen.
Diagnostisch onderzoek
De arts voert volgende onderzoeken uit:
Behandeling via zuurstof en medicatie
Vaak moet de arts de patiënt bij acuut longoedeem eerst reanimeren. De patiënt krijgt zuurstof toegediend via een gezichtsmasker of een kunststof buisje dat in de neus geplaatst is. Soms plaatst de arts een slangetje in de luchtpijp wat de arts vervolgens aansluit op de beademingsmachine. De patiënt krijgt intraveneus (via een ader)
morfine toegediend om de slagaderen te verwijden. Dit veroorzaakt minder druk op het hart. Ook geeft de arts intraveneus
diuretica (plaspillen) aan de patiënt. Hierdoor scheidt het lichaam het overtollige vocht af via de urine. De patiënt krijgt verder een nauwkeurige bewaking op de afdeling voor hartbewaking of in de afdeling intensieve zorgen.
ACE-remmers (bloeddrukverlagende medicatie) en orale diuretica (plastabletten die de patiënt inneemt via de mond) zijn nodig voor de behandeling van chronisch hartfalen. Ook andere
geneesmiddelen die de hartspier te versterken, de hartslag controleren en de druk op het hart verlichten, zijn eveneens nodig.
Complicaties
Longoedeem verhoogt de druk in de longslagader (
pulmonale hypertensie), en veroorzaakt ook rechtszijdig hartfalen. Het rechterventrikel heeft een veel dunnere spierwand dan de linkerkant van het hart, omdat het minder onder druk staat om bloed in de longen te pompen. De toegenomen druk in de rechterboezem leidt tot:
- Een ophoping van vocht in de weefsels die de longen omringen (pleura-effusie)
- Een zwelling van de buik en de onderste ledematen
- Zwelling van de lever (hepatomegalie)
Prognose
De vooruitzichten zijn afhankelijk van de oorzaak. De vooruitzichten voor niet-behandelde patiënten zijn vaak wel erg slecht, met een hoog sterftecijfer als gevolg. Ook met een behandeling komen soms patiënten te overlijden.
Lees verder