Duizeligheid: als alles plotseling draaierig wordt

Duizeligheid komt voor in veel verschillende vormen en heeft meerdere oorzaken. Het kan onschuldig zijn maar het kan ook wijzen op een ernstige ziekte. Duizeligheid is volgens neurologen na pijn de meest voorkomende reden waarom patiënten naar een dokter gaan. Er wordt geschat dat een op de tien patiënten bij de huisarts klaagt over duizeligheid of een licht en draaierig gevoel in het hoofd. De gangbare opvatting dat duizeligheid vooral een probleem bij oudere mensen is, klopt niet. Duizeligheid, in het Latijns Vertigo genoemd, komt ook bij jongeren voor.

Duizeligheid geen ziekte maar symptoom

Duizeligheid als zodanig wordt niet beschouwd als een ziekte, maar als een symptoom van verschillende ziekten. En, het is altijd een indicatie dat het evenwicht is verstoord. Soms is de reden daarvoor helder en onschuldig, zoals bij een ritje in een achtbaan of een carrousel. Als de zintuigen bewust geprikkeld worden, is het niet zo verwonderlijk dat in het hoofd alles draait en men, eenmaal weer op “vaste grond”, wankelt als een dronkenman.

Ook wagenziekte is verklaarbaar

Ook bij wagenziekte, is de oorzaak gemakkelijk te verklaren: het evenwichtsorgaan in het binnenoor registreert beweging, terwijl de passagier in de auto, boot of trein rustig zit. Dat verwart de hersenen en kan duizeligheid en misselijkheid veroorzaken. Met name kinderen worden erdoor getroffen.

Soms is er geen duidelijk aanwijsbare oorzaak

Soms echter komen aanvallen van duizeligheid zomaar uit de lucht vallen. De grond lijkt te wankelen, het wordt je zwart voor de ogen. Getroffenen hebben het gevoel alsof ze op watten lopen of naar beneden getrokken worden. Ze zijn versuft en gedesoriënteerd. En alsof dat allemaal nog niet bedreigend genoeg is: extra verontrustend is de onzekerheid over de vraag of men alleen even onpasselijk is, of dat achter een aanval van duizeligheid een ziekte schuilgaat.

Aandoeningen die duizeligheid kunnen veroorzaken

Dat er een ziekte schuilgaat achter duizeligheid is zeer wel mogelijk, bijvoorbeeld bij:

• aandoeningen van het binnenoor, een slechte doorbloeding bijvoorbeeld kan het evenwichtssysteem beïnvloeden;
• doorbloedingsstoornissen in de hersenen;
• hart- en vaatziekten;
• stofwisselingsziekten;
• zenuwontstekingen;
• psychische stoornissen.

Maar ook bijwerkingen van geneesmiddelen kunnen zich in duizeligheid manifesteren.

Wie duidelijkheid wil, moet naar de dokter gaan

Met name wanneer duizeligheid om een onverklaarbare reden spontaan optreedt en aanhoudt, moet men een dokter raadplegen. Of als de duizeligheid terugkomt en andere symptomen zoals hoofdpijn, bewegings-, coördinatie-, zicht- of spraakstoornissen met zich meebrengt. Het eerste aanspreekpunt is altijd de huisarts. Die verwijst patiënten naar specialisten zoals de oogarts, de neuroloog, of de internist.

Positionele vertigo

De verscheidenheid aan oorzaken kan de diagnose tijdrovend en moeilijk maken. En niet alle soorten van duizeligheid laten zich genezen, zoals bijvoorbeeld de ziekte van Menière. Een van de meest voorkomende vormen van duizeligheid is echter eenvoudig te herkennen: de positionele vertigo, een vorm van duizeligheid die men gemakkelijk verhelpen kan.

Symptomen positionele vertigo

De aanvallen van duizeligheid treden op bij bepaalde hoofdbewegingen, wanneer men gaat liggen, zich omdraait in bed of opstaat. De duizeligheid duurt meestal maar enkele seconden, maar kan ook een minuut aanhouden. De positionele vertigo is ongevaarlijk maar vervelend.

Behandeling positionele vertigo

Men laat de bewegingen die de duizeligheid hebben veroorzaakt herhalen. Hoe vaker men dat doet, hoe zwakker het gevoel van duizeligheid wordt. Speciale oefeningen kunnen de genezing versnellen. De arts is op de hoogte van de technieken daarvoor. Hij let daarbij ook op de oogbewegingen van de patiënt om de gebreken in het binnenoor te herkennen. In het geval van herhaling, kunnen de oefeningen thuis worden toegepast.