Oogproblemen bij AIDS (Acquired Immunodeficiency Syndrome)

AIDS of het verworven immuundeficiëntie syndroom is het gevolg van een besmetting door het humaan immunodeficiëntie virus (HIV). HIV is een virus dat T-cellen aanvalt waardoor het immuunsysteem van het lichaam afbreekt. De overdracht van het virus gebeurt door besmet bloed en bloedproducten. De patiënt ontwikkelt AIDS wanneer het immuunsysteem niet meer in staat is om het lichaam gezond te houden. Het lichaam is vatbaarder voor infecties wanneer het immuunsysteem is aangetast. De ziekte treft daarom de ogen waardoor het gezichtsvermogen mogelijk ernstig bedreigd is. Antiretrovirale therapie en regelmatige oogonderzoeken zijn nodig.

• Oorzaken oogproblemen bij AIDS
• HIV retinopathie
• Ooginfecties bij Acquired Immunodeficiency Syndrome
• Netvliesloslating
• Kaposisarcoom
• Plaveiselcelcarcinoom in het oogbindvlies
• Symptomen van ooginfecties, netvliesloslating en tumor
• Behandeling

Oorzaken oogproblemen bij AIDS

Wanneer het immuunsysteem afgebroken is, zijn alle lichaamsgebieden gevoelig voor een infectie, waaronder ook het oog. Patiënten met HIV die in een goede gezondheid verkeren, vertonen niet vaak oogproblemen. Maar ongeveer 70% van patiënten met geavanceerde AIDS ervaren oogaandoeningen, waaronder HIV retinopathie (netvliesaandoening als gevolg van HIV) en CMV retinitis. Andere minder vaak voorkomende aandoeningen omvatten oogoppervlaktumoren, zoals het Kaposisarcoom, en een plaveiselcelcarcinoom (vorm van huidkanker) van het oogbindvlies (conjunctiva)

HIV retinopathie

Dit is de meest voorkomende oogaandoening bij patiënten met AIDS. In het netvlies bemerkt de oogarts kleine bloedingen en wattenvlekken (witte vlekken als gevolg van een bloedvatverstopping). Het HIV virus is rechtstreeks verantwoordelijk voor de wijzigingen in de kleine bloedvaten in het netvlies.

Ooginfecties bij Acquired Immunodeficiency Syndrome

CMV retinitis

Deze ernstigere ooginfectie treedt op bij ongeveer 20 tot 30% van patiënten met AIDS CMV retinitis. Het cytomegalovirus (CMV) veroorzaakt dit type oogontsteking. De ooginfectie presenteert zich meestal bij patiënten in een vergevorderd stadium van AIDS waarbij weinig T-cellen (afweercellen) aanwezig zijn. Onbehandeld leidt CMV retinitis tot een verlies van het gezichtsvermogen binnen een paar maanden. Medicijnen vertragen de progressie maar genezen de oogziekte niet.

Andere ooginfecties

Naast CMV Retinitis tasten een aantal andere infecties de ogen aan en bedreigen ze mogelijk het gezichtsvermogen:

• Candida
• Chlamydia (bacteriële infectie met symptomen aan genitaliën)
• Coccidioidomycose (milde infectie met symptomen aan huid en longen)
• Gonorroe (symptomen aan urinewegen, ogen, keel en bloedbaan)
• Herpes
• Histoplasmose (schimmelinfectie met longproblemen), dit veroorzaakt mogelijk oculaire histoplasmose
• Microsporidia
• oculaire toxoplasmose (parasitaire ooginfectie)
• Pneumocystis
• Reactieve artritis (Reiter-syndroom)
• Syfilis
• Tuberculose (bacteriële infectie met longproblemen)

Netvliesloslating

CMV resulteert soms in een netvliesloslating, waarbij de retina (het netvlies) wegtrekt of zelfs loskomt van de achterkant van het oog. Een netvliesloslating (ablatio retinae) is een ernstig oogprobleem waarbij de patiënt mogelijk veel gezichtsvermogen verliest. Bij een snelle behandeling plaatst de oogarts de retina weer in de juiste positie.

Kaposisarcoom

Het Kaposisarcoom is een zeldzame vorm van kanker die optreedt bij AIDS-patiënten. Deze vorm van kanker leidt tot paarsrode knobbeltjes op de oogleden, of een rode, vlezige massa op het oogbindvlies en zelden ook in de oogkas. Het Kaposisarcoom heeft een vrij beangstigend uiterlijk maar is meestal niet zo schadelijk voor het oog omdat deze de ogen zelf niet aantast. Hierdoor veroorzaakt het Kaposisarcoom geen symptomen. Af en toe is dit cosmetisch storend. Dit valt dan te behandelen via cryotherapie (behandeling via bevriezing), chirurgische excisie (medische term: operatieve uitsnijding), radiotherapie (bestraling) of chemotherapie.

Plaveiselcelcarcinoom in het oogbindvlies

Dit is een tumor van de conjunctiva (oogbindvlies). Deze tumor gaat vaak gepaard met een HIV/AIDS-infectie, een langdurige blootstelling aan de schadelijke UV-stralen van zonlicht, en een infectie met het humaan papillomavirus (HPV).

Symptomen van ooginfecties, netvliesloslating en tumor

De patiënt heeft last van floaters (het zien van mouches volantes, drijvers, vlekken, spinnenwebben in het oog), flitsende lichten, zwelling van het netvlies, oogpijn, bloedingen en rode ogen. Hij verliest tevens het perifere gezichtsvermogen (beeld aan de zijkant van de ogen) en heeft een wazig gezichtsvermogen (verminderde gezichtsscherpte). Deze symptomen zijn afhankelijk van het oogprobleem waaraan de patiënt lijdt.

Behandeling

De behandeling van de HIV-gerelateerde oogziekten is gericht op wat de oogarts identificeert bij een oogonderzoek. De patiënt krijgt effectieve antiretrovirale therapie dat een specialist voor infectieziekten voorschrijft. Deze medicijnen herstellen het immuunsysteem. Als een ooginfectie is vastgesteld, krijgt de patiënt een behandeling met een combinatie van orale antimicrobiële middelen met of zonder een injectie met medicatie in het aangetaste oog. Patiënten met HIV of AIDS krijgen voorts regelmatig een oogonderzoek om tijdig oogproblemen te detecteren.