Chondrosarcoom: Botkanker die ontstaat in kraakbeenweefsel

Chondrosarcoom: Botkanker die ontstaat in kraakbeenweefsel De ontwikkeling van de meeste botten gebeurt vanuit het kraakbeen. Kraakbeen speelt bijgevolg een belangrijke rol in het groeiproces. Een chondrosarcoom is een vorm van botkanker die ontstaat in kraakbeencellen. Deze kwaadaardige tumor tast vooral de kraakbeencellen van het dijbeen, de arm, het bekken of de knie aan, al zijn soms ook andere lichaamsdelen getroffen. Een chondrosarcoom ontstaat spontaan maar ontwikkelt zich soms secundair na een goedaardige tumor. De meeste chondrosarcomen groeien traag en zaaien niet uit naar andere lichaamsdelen, al is dit wel mogelijk. De tumor valt operatief te verwijderen, en eventueel zet de arts ook chemotherapie en/of radiotherapie in om deze vorm van botkanker te bestrijden.

Epidemiologie chondrosarcoom

Een chondrosarcoom is de tweede meest voorkomende vorm van primaire botkanker. Primaire botkanker houdt in dat de kanker zich ontwikkelt in het bot. Deze vorm van kanker treft zelden patiënten jonger dan twintig jaar. Naarmate de patiënt veroudert, neemt het risico toe dat de patiënt deze tumor ontwikkelt (tot de leeftijd van 75 jaar). De arts diagnosticeert de ziekte het vaakst tussen het vierde en vijfde decennium. De incidentie tussen mannen en vrouwen is gelijk volgens Hopkins Medicine terwijl Sarcoma Help en Radiopaedia melden dat meer mannen getroffen zijn.

Oorzaken aandoening onbekend

Het is niet goed geweten wat een chondrosarcoom veroorzaakt. Mogelijk speelt een genetische factor een rol, maar hierover is anno 2020 nog geen informatie bekend.

Risicofactoren botkanker die ontstaat in kraakbeenweefsel

Secundair aan goedaardige bot- of kraakbeentumor

Meestal ontstaan chondrosarcomen van normale kraakbeencellen, maar soms zijn ze eveneens het gevolg van een reeds bestaande goedaardige bot- of kraakbeentumor:

Enchondromen
Een enchondroom is een goedaardige bottumor die begint vanaf het kraakbeen en meestal aanwezig is op de handen (of op andere lichaamsgebieden).

Het Maffucci-syndroom
Bij het Maffuci-syndroom heeft de patiënt een combinatie van meerdere enchondromen en angiomen (goedaardige tumoren samengesteld uit bloedvaten).

Meerdere exostoses (osteochondromen)
De aanwezigheid van meerdere osteochondromen (een overmatige groei van kraakbeen en bot aan het einde van de groeiplaat) leidt soms ook tot chondrosarcomen.

Ziekte van Ollier
Bij de ziekte van Ollier (skeletafwijking met bottumoren) heeft een patiënt meestal op de handen een cluster van enchondromen (goedaardige kraakbeentumoren).

Aandoeningen

Volgende aandoeningen verhogen het risico op het ontwikkelen van een chondrosarcoom:

Symptomen tumor

De ziekte begint meestal in de botten van de armen, de benen of het bekken, maar de kanker is in elk lichaamsdeel mogelijk. De symptomen van een chondrosarcoom zijn erg variabel en afhankelijk van de locatie van de tumor. Volgende symptomen komen het vaakst voor bij een chondrosarcoom:
  • Een drukkend gevoel rond de massa
  • Een grote tumor op het aangetaste bot
  • Een lokale zwelling
  • Pijn die geleidelijk toeneemt (meestal ’s nachts erger) en te verlichten is met anti-inflammatoire geneesmiddelen, zoals ibuprofen; de pijn verdwijnt meestal niet bij rust.
  • Functieverlies van het aangetaste bot

De tumor gedraagt zich op verschillende manieren maar meestal is de tumor laaggradig waardoor de groei traag verloopt en het uitzaaien ook niet snel gebeurt. In minder dan 10% van de chondrosarcomen is de tumor agressief waardoor de behandeling moeilijker verloopt.

Diagnose en onderzoeken

Diagnostisch onderzoek

Naast een volledige medische anamnese (vraaggesprek) en een lichamelijk onderzoek, zijn diverse diagnostische onderzoeken nodig om een chondrosarcoom te diagnosticeren.
  • Een röntgenfoto gebruikt onzichtbare elektromagnetische energiestralen om beelden van de interne weefsels, botten en organen te maken op film. Meestal is dit het eerste diagnostisch instrument en is het voor de arts moeilijk om het verschil tussen een goedaardige en kwaadaardige bottumor te bepalen via de foto. Een biopsie brengt dan ook de definitieve diagnose.
  • Een biopsie: Hierbij verwijdert de arts met een naald of tijdens een operatie wat verdacht weefsel en laat hij dit microscopisch onderzoeken. In het laboratorium identificeert de arts de kanker.
  • Een CT-scan is een beeldvormend onderzoek dat gebruik maakt van röntgenstraling en een computer. Dit onderzoek maakt van het verdachte gebied gedetailleerde beelden in dwarsdoorsneden. Een CT-scan toont zeer gedetailleerd informatie over de botten, de spieren, vet en organen.
  • Een MRI-scan (magnetische resonantie imaging) is een ander diagnostisch onderzoek dat de arts inzet. Dit toestel maakt gebruik van grote magneten, radiofrequenties en een computer om gedetailleerde beelden van organen en lichaamsstructuren te maken.
  • Een PET-scan (positron emissie tomografie) is tot slot een ander beeldvormend onderzoek waarbij de arts radioactief gemaakte glucose (suiker) injecteert in de bloedstroom. Tumoren gebruiken meer dan gewone weefsels glucose en zijn zichtbaar dankzij de scanner.

Differentiële diagnose

De symptomenreeks van een chondrosarcoom bootsen mogelijk de symptomen na van volgende aandoeningen:
  • een chondroblastoom (goedaardige bottumor in lange botten)
  • een chondromyxoid fibroom (huidgezwel op steeltje)
  • een chondroom (goedaardige bottumor, vaak in hand of voet)
  • een chordoom (kwaadaardige primaire bottumor)
  • een fibrosarcoom (kanker in vezelig weefsel met pijn en zwelling)
  • een osteosarcoom (botkanker, vooral bij tieners)
  • een Paget-sarcoom
  • een vezelig histiocytoom
  • osteofibreuze dysplasie
  • synoviale chondromatose

Behandeling via operatie, chemotherapie en/of radiotherapie

De arts bekijkt bij de aanwezigheid van een chondrosarcoom zeer individueel welke behandeling nodig is. Dit hangt af van diverse factoren zoals:
  • de leeftijd, de algemene gezondheid en medische voorgeschiedenis van de patiënt
  • de mening of voorkeuren van de patiënt
  • de tolerantie van de patiënt voor specifieke medicijnen, behandelingen en therapieën
  • het type, de omvang en de locatie van de kanker
  • het verwachte verloop van de ziekte

Indien mogelijk voert de arts een operatie uit om de tumor te verwijderen. De arts tracht steeds een arm of been te sparen, maar soms is een amputatie wel noodzakelijk. Daarnaast is fysiotherapie voorhanden, zodat de patiënt het getroffen gebied na de operatie weer leert gebruiken en kracht opbouwt. Bestralingstherapie in hoge doseringen zijn mogelijk voor, tijdens of na de operatie. Tot slot is chemotherapie een mogelijke behandelingsvorm, al is dit niet de eerste behandelvorm die de arts inzet. Chemotherapie is vooral nuttig bij uitzaaiingen naar andere lichaamsdelen.

Prognose ziekte is variabel

De vooruitzichten voor patiënten met een chondrosarcoom zijn afhankelijk van de graad van de tumor en de omvang van de operatie. In het algemeen hebben laaggradige tumoren een goede prognose, met een kleine kans op herhaling en vrijwel geen kans op verspreiding van de ziekte. De vijfjaarsoverleving bedraagt volgens Emedicine 90% bij een laaggradige tumor. De risico’s nemen echter toe naarmate de graad van de tumor toeneemt waarbij ook de overlevingskans afneemt. Zo heeft een hooggradige tumor een vijfjaarsoverleving van 29%. Voorts meldt OrthoInfo dat patiënten met een tumor in het bekken een slechtere prognose hebben dan patiënten met een tumor in de armen of benen. Ook keren bekkentumoren sneller terug. Wellicht heeft dit te maken met de complexe operatie die hiermee gepaard gaat, omdat de chirurg de neurovasculaire en abdominale structuren niet wil schaden. Wanneer de tumor tot slot uitzaait, gebeurt dit vaak in de longen (longmetastasen).

Lees verder

© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Botkanker: Vormen, symptomen en behandelingBotkanker: Vormen, symptomen en behandelingBotkanker kent vele uitingsvormen. Botkanker bij volwassenen is dikwijls een uitzaaiing van een ander type kanker, dat e…
Botkanker en beenmergkankerBotkanker en beenmergkankerBotkanker en beenmergkanker zijn beiden kanker in de botten of beenderen. Er bestaan verschillende vormen van botkanker.…
Bottumor: Soorten, symptomen, behandeling en prognoseBottumor: Soorten, symptomen, behandeling en prognoseEen bottumor ontstaat door een abnormale groei van cellen in een bot die zich tevens ongecontroleerd delen. Deze tumor i…
Botkanker, botmetastase, goedaardige bottumoren: behandelingBotkanker, botmetastase, goedaardige bottumoren: behandelingBot is het harde, bijna niet buigzame weefsel waaruit het lichaamsskelet bestaat. Het houdt het lichaam overeind, omhult…

Peritonitis: Ontsteking buikvlies door infectie in buikholtePeritonitis: Ontsteking buikvlies door infectie in buikholteHet peritoneum is de medische term voor het buikvlies. Dit vlies bekleedt zowel de buikwand als de in de buikholte geleg…
Verschillende vormen van gewrichtsziekten en aandoeningenVerschillende vormen van gewrichtsziekten en aandoeningenEen van de meest voorkomende problemen met onze gezondheid zijn gewrichtsziekten. Overal ter wereld komen gewrichtsziekt…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Mufidpwt, Pixabay
  • Geraadpleegd op 6 oktober 2020:
  • What causes chondrosarcoma?, https://www.urmc.rochester.edu/encyclopedia/content.aspx?contenttypeid=85&contentid=P00113
  • Chondrosarcoma, http://orthoinfo.aaos.org/topic.cfm?topic=A00395, geraadpleegd op 27 september 2016
  • Chondrosarcoma, http://www.hopkinsmedicine.org/healthlibrary/conditions/bone_disorders/chondrosarcoma_85,P00113/, geraadpleegd op 27 september 2016
  • Chondrosarcoma, https://radiopaedia.org/articles/chondrosarcoma, geraadpleegd op 27 september 2016
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010, geraadpleegd op 27 september 2016
  • Differential Diagnoses, http://emedicine.medscape.com/article/1258236-differential-diagnoses#showall, geraadpleegd op 27 september 2016
  • Overview, http://emedicine.medscape.com/article/1258236-overview#showall, geraadpleegd op 27 september 2016
  • What is chondrosarcoma?, http://sarcomahelp.org/chondrosarcoma.html, geraadpleegd op 27 september 2016
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 06-10-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 10
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.