Bloedonderzoek ACE-test: Sarcoïdose opsporen en opvolgen

Een ACE-test is een type bloedonderzoek dat handig is om de waarden van het angiotensine converterend enzym (ACE) op te sporen in het bloed. Meestal gebruikt de arts deze test om sarcoïdose op te sporen en op volgen. Omdat de ACE-waarde echter verhoogd is bij meerdere aandoeningen, is de algemene bruikbaarheid van de ACE-test beperkt. Meestal voert de arts daarom andere beeldvormende en laboratoriumonderzoeken uit om een diagnose te stellen.

• Synoniemen ACE-test
• Indicatie: Sarcoïdose opsporen en opvolgen
• Voor het meten van het angiotensine cnverterend enzym
• Tijdens het onderzoek
• Resultaten bloedonderzoek
• Risico’s en bijwerkingen

Synoniemen ACE-test

Het ACE-bloedonderzoek is eveneens gekend onder deze synoniemen:

• CD143; CD143 Antigen Test
• EG 3.2.1.; EC 3.4.15.1
• SACE
• Serum-angiotensine converterend enzym

Indicatie: Sarcoïdose opsporen en opvolgen

Deze test zet de arts het vaakst in om de aandoening sarcoïdose op te sporen en op te volgen. Sarcoïdose is een multisystemische aandoening die de huid, de longen, de ogen, de lever, het hart, de milt, de gewrichten en het zenuwstelsel aantast. Hierbij treden mogelijk volgende symptomen op:

• chronisch hoesten
• een droge mond (xerostomie)
• een piepende ademhaling
• een verlies van eetlust
• extreme vermoeidheid
• hoofdpijn
• huidveranderingen zoals huidzweren, een huiduitslag of harde vlekken
• koorts
• kortademigheid
• onverklaarbaar gewichtsverlies
• pijn op de borst
• problemen met het gezichtsvermogen
• stijve gewrichten
• gewrichtspijn
• rode ogen
• waterige ogen

Kenmerkend aan sarcoïdose is de ontwikkeling van kleine knobbeltjes, gekend als granulomen, die zich in de organen (vooral de longen) bevinden. De cellen rond deze granulomen produceren grotere hoeveelheden angiotensine converterend enzym en de bloedspiegel van ACE verhoogt wanneer sarcoïdose aanwezig is. Wanneer sarcoïdose bij de patiënt nog niet geïdentificeerd is, voert de arts nog een ander bloedonderzoek uit, met name een AFB-test. Dit is nodig om mycobacteriële infecties of schimmelinfecties op te sporen, hetgeen nodig is om zeker te zijn of de granuloomvorming onder de huid het resultaat is van sarcoïdose of van een andere aandoening. Bij patiënten met sarcoïdose test de arts voorts regelmatig het ACE-niveau om te controleren hoe ernstig de ziekte is en hoe effectief de behandeling is.

Voor het meten van het angiotensine cnverterend enzym

De patiënt moet nuchter zijn voor het ACE-bloedonderzoek. Dit houdt in dat hij tot twaalf uur voor de test niet mag eten of drinken. De patiënt informeert de arts wel steeds over zijn medicatiegebruik, want als hij bijvoorbeeld corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmende medicijnen) gebruikt, moet hij hier misschien even mee stoppen. Corticosteroïden beïnvloeden namelijk de ACE-resultaten (de ACE-resultaten zijn dan verlaagd). De patiënt overlegt dit wel steeds met de arts.

Tijdens het onderzoek

De arts neemt een bloedmonster af bij de patiënt, hetgeen bij sommige patiënten een beetje tot matig veel pijn doet. Het inbrengen van de naald prikt of steekt wat. Dit gevoel gaat snel weer voorbij.

Resultaten bloedonderzoek

Normale resultaten

De normale waarden variëren, afhankelijk van de leeftijd en de gebruikte testmethode. Volwassenen hebben een ACE-niveau van minder dan 40 microgram/l.

Afwijkende resultaten

Verhoogd
Een verhoogde ACE-waarde wijst mogelijk op sarcoïdose. ACE-waarden stijgen of dalen bij een verergering of verbetering van sarcoïdose. Bovendien komt een hoger dan normaal ACE-waarden voor bij verschillende andere ziekten zoals:

• alcoholische levercirrose
• amyloïdose (afzettingen van amyloïde in weefsels en organen met symptomen aan hart, huid, maag en darmen, lever, nieren en hersenen)
• de ziekte van Gaucher: Deze zeldzame stapelingsziekte kenmerkt zich door een vergrote milt (splenomegalie), huidpigmentaties, bijziendheid (myopie), longfibrose (littekenvorming in longen met kortademigheid) en het snel ontwikkelen van bloedingen en blauwe plekken (hemorragische diathese). Bij de ziekte van Gaucher ontstaan tevens vaak spontane fracturen (breuken) als gevolg van het verdwijnen van beenweefsel (osteolyse) door beenweefsel absorberende cellen (osteoclasten) en cellen die lichaamsvreemde cellen opruimen (macrofagen).
• diabetes mellitus (suikerziekte)
• een gezwollen lever en een leverontsteking (hepatitis) als gevolg van (overmatig) alcoholgebruik
• een Hodgkin-lymfoom (kanker van lymfesysteem met vergrote lymfeklieren, koorts en vermoeidheid)
• een lymfoom
• een overactieve schildklier (hyperthyreoïdie)
• het chronisch gebruik van corticosteroïden (meestal prednison) bij astma of andere auto-immuunaandoeningen
• het nefrotisch syndroom (nierziekte met te veel eiwit in urine)
• hiv / aids
• lepra: Dit is een bacteriële besmettelijke ziekte waarbij gepigmenteerde huidletsels, gevoelloosheid, spierzwakte en allerlei oogaandoeningen ontstaan. Meestal echter gebruikt de arts een huidonderzoek of een combinatie van het bloedonderzoek met het huidonderzoek om de diagnose van lepra te stellen.
• longaandoeningen zoals asbestose, astma, berylliose (metaalvergiftiging door blootstelling aan beryllium), emfyseem, longkanker, longfibrose (littekenweefsel in de longen), mucoviscidose (taaislijmziekte met verstopping van organen), silicose en chronisch obstructief longlijden (COPD)
• premature baby's met het acute respiratory distress syndroom
• psoriasis (chronische huidziekte met droge huid en schilfers)
• schimmelinfecties, zoals histoplasmose, blastomycose en coccidioidomycose (milde infectie met symptomen aan huid en longen)
• tuberculose

Verlaagd
Een lager ACE-niveau wijst mogelijk op volgende aandoeningen:

• anorexia nervosa (eetstoornis met obsessief bezig zijn met voeding en gewicht, een vervormd lichaamsbeeld en fysieke en psychische symptomen)
• een chronische leverziekte
• een traag werkende schildklier (hypothyreoïdie)
• het chronisch gebruik van corticosteroïden (meestal prednison) bij astma of andere auto-immuunaandoeningen
• ondervoeding

Risico’s en bijwerkingen

Het bloedonderzoek is mogelijk moeilijk bij sommige patiënten omdat deze erg dunne slagaders bezitten. Andere complicaties van een bloedonderzoek zijn erg mild en bestaan uit:

• een hematoom (bloedophoping onder de huid door bloed buiten bloedvaten)
• een infectie (dit is steeds een gering risico bij een huidletsel)
• flauwvallen of een licht gevoel in het hoofd
• overmatige bloedingen

Lees verder

• Sarcoïdose: Aandoening aan huid, longen, ogen, zenuwstelsel
• Bloedonderzoek: Soorten testen en resultaten van bloedtest