Siderose: Longziekte door blootstelling aan ijzerstof

Siderose is een longziekte veroorzaakt door het inademen van ijzer of ijzeroxide stofdeeltjes. Siderose is een beroepsziekte omdat patiënten ijzeren stof in de beroepsomgeving inademt. De ophoping van stofdeeltjes in de longen is zichtbaar op een röntgenfoto maar veelal brengt de aandoening geen ontsteking, een gewijzigde longfunctie of andere symptomen met zich mee. Mogelijk gaat siderose wel gepaard met silicose, eveneens een beroepsziekte. Een behandeling is veelal overbodig. Indien nodig vermijdt de patiënt de stofdeeltjes en dan verdwijnen de eventuele symptomen.

• Synoniemen siderose
• Epidemiologie longziekte
• Oorzaken en risicofactoren: Door blootstelling aan ijzerstof
• Symptomen zijn meestal afwezig
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van longen is overbodig
• Complicaties
• Preventie
• Prognose

Synoniemen siderose

Siderose is eveneens gekend onder deze synoniemen

• Booglasserslong
• Booglassersziekte
• Lasserslong
• Ziekte van de booglasser

Epidemiologie longziekte

Siderose komt het meest voor bij patiënten die beroepshalve in contact komen ijzer en ijzeroxide stof of (boog)lassen. Ongeveer 7% van de booglassers ontwikkelt siderose. De precieze prevalentie van een lasserslong is niet bekend, maar de prevalentie van longaandoeningen die voorkomen in een beroepsomgeving, bedraagt 0,1 per 10.000.

Oorzaken en risicofactoren: Door blootstelling aan ijzerstof

Siderose is het gevolg van een chronische blootstelling aan ijzeroxide dampen wat meestal op de werkplek plaatsvindt. Mensen die zijn blootgesteld aan ijzer of ijzerstof zoals staalarbeiders, metaalbewerkers, mijnbouwers en lassers en hematiet mijnwerkers zijn het vaakst getroffen. De geïnhaleerde ijzerdeeltjes hopen zich op in de longen.

Symptomen zijn meestal afwezig

Een patiënt met siderose heeft meestal geen symptomen. Vaak gaat deze goedaardige vorm van pneumoconiose (stoflongen) gepaard met silicose, een andere longaandoening waarbij de patiënt silica inademt, een mineraal dat deel uitmaakt van graniet, klei, minerale ertsen (zoals kwarts), rots, steen en zand. Hoesten, kortademigheid, gewichtsverlies, vermoeidheid, koorts, een scherpe pijn op de borst en blauwzucht (cyanose) zijn enkele symptomen die hiermee gepaard gaan.

Diagnose en onderzoeken

Bij een lichamelijk onderzoek merkt de arts geen symptomen op, maar af en toe hoort hij wel abnormale ademgeluiden tijdens de auscultatie. Dit is een onderzoek waarmee hij zijn stethoscoop op de longen van de patiënt plaatst. Een röntgenfoto van de longen is nodig om de diagnose te bevestigen. Hierop bemerkt de arts kleine, ondoorzichtige vlekjes op de longen. Siderose verwart de arts mogelijk met byssinose, een longaandoening die optreedt na blootstelling aan katoenen stof.

Behandeling van longen is overbodig

Voor siderose zelf is meestal geen behandeling vereist. Wel is een behandeling nodig voor de onderliggende ziekte. Medicatie zoals corticosteroïden en medicijnen om de luchtwegen te openen (bronchodilatoren: luchtwegverwijders) zijn nuttig bij de geassocieerde aandoeningen. Bij patiënten met longschade die verband houdt met siderose, is de behandeling afhankelijk van de eventuele complicaties.

Complicaties

Zeer zelden treden complicaties op zoals een longontsteking (pneumonie), longfibrose (littekenvorming in longen met kortademigheid) of longkanker.

Preventie

Ventilatie op de werkvloer is belangrijk in de voorkoming van siderose. Verder is het aangewezen om steeds een inhalatiemasker of andere gezichtsbescherming te dragen bij het slijpen van metalen of het werken rond de stofdeeltjes. Bovendien is een regelmatige griepvaccinatie nodig. Stoppen met roken vermindert het risico op het krijgen van andere vormen van longziekten.

Prognose

Siderose is meestal een goedaardige ziekte. De meeste patiënten produceren nooit symptomen van de ziekte. In zeldzame gevallen waarin longschade zich voordoet, voorkomt de patiënt progressieve schade door het vermijden van verdere blootstelling aan ijzerstof of rook.

Lees verder

• IJzer: Functie, gezondheidsvoordelen en ijzersupplementen