Oesofagitis: Slokdarmontsteking, vaak door brandend maagzuur

Oesofagitis: Slokdarmontsteking, vaak door brandend maagzuur De slokdarm is de buis die leidt van de achterkant van de mond naar de maag. Oesofagitis is een aandoening waarbij de slokdarmwand ontstoken, geïrriteerd of gezwollen is. Meestal is gastro-oesofageale reflux (brandend maagzuur) de oorzaak van deze ziekte. Pijn op de borst, keelpijn en slikproblemen zijn typische problemen van een ontsteking van de slokdarm. De arts bekijkt goed wat de precieze oorzaak is van de slokdarmontsteking en stemt hierop een geschikte behandeling af. Dit bestaat meestal uit leefstijl- en voedingsaanpassingen, medicijnen en/of een operatie.

Oorzaken en risicofactoren: Vaak door brandend maagzuur

Ziekten

Brandend maagzuur
Brandend maagzuur is de meest voorkomende oorzaak van een slokdarmontsteking. Een soort klep (sfincter) belemmert dat de zure maaginhoud in de slokdarm terechtkomt. Indien deze klep niet goed werkt, stroomt de inhoud van de maag terug in de slokdarm, wat leidt tot de symptomen van gastro-oesofageale reflux (brandend maagzuur door maaginhoud die terugvloeit naar slokdarm). Een complicatie van brandend maagzuur is een chronische ontsteking en weefselbeschadiging in de slokdarm.

Eosinofiele oesofagitis
Eosinofiele oesofagitis, een auto-immuunziekte, veroorzaakt ook deze aandoening. Eosinofielen zijn een type witte bloedcellen die een belangrijke rol spelen bij allergische reacties. Eosinofiele oesofagitis treedt op bij een hoge concentratie van deze witte bloedcellen in de slokdarm, waarschijnlijk als reactie op een allergeen middel (allergeen) of zure reflux of beide. Vaak zijn patiënten met dit soort oesofagitis allergisch voor één of meer voedingsmiddelen, zoals melk, eieren, tarwe, soja, pinda's, bonen, rogge en rundvlees. Maar ook een allergie voor pollen is soms de oorzaak van oesofagitis.

Infectieuze oesofagitis
Bovendien hebben patiënten met een verzwakt immuunsysteem zoals patiënten met een hiv-infectie, diabetes mellitus (suikerziekte), nierproblemen en ouderen en patiënten die corticosteroïden (sterke ontstekingsremmende medicatie) nemen, een verhoogd risico op het ontwikkelen van oesofagitis. Bij patiënten met een verzwakt immuunsysteem leiden bepaalde infecties namelijk tot oesofagitis. Een infectie is vaak het gevolg van schimmels of een gist (meestal Candida) of virussen, zoals herpes of het cytomegalovirus.

Auto-immuunaandoeningen
Sclerodermie is een aandoening waarbij littekenweefsel zich opbouwt in de huid en in organen. Hierbij ontstaan slikproblemen, wat mogelijk leidt tot oesofagitis. Andere auto-immuunaandoeningen zijn ook bekende risicofactoren, zoals:

Andere ziekten
Een andere ziekte die leidt tot een slokdarmontsteking, is een hiatus hernia (maagbreuk: deel van de maag glijdt door opening in het middenrif naar de holte van de borstkas waardoor zure maaginhoud naar de slokdarm terugvloeit), beter bekend als een maagbreuk. Een deel van de maag glijdt door de opening in het middenrif naar de borstkasholte. Dit resulteert in de aanwezigheid van zure maaginhoud in de slokdarm. Chronisch braken en chirurgie of bestraling van de borst (bijvoorbeeld voor de behandeling van longkanker) zijn andere risicofactoren

Medicijnen

Daarnaast veroorzaken bepaalde geneesmiddelen een ontsteking van de slokdarm. Hierbij valt te denken aan bepaalde typen antibiotica (voor het bestrijden van bacteriële infecties, kaliumchloride (voor het aanvullen van kalium bij een tekort), bepaalde hartmedicijnen, medicijnen voor osteoporose (bisfosfonaten) en niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's), zoals aspirine, ibuprofen of naproxen. Ook bepaalde vitaminen en mineralensupplementen, zoals vitamine C en ijzer resulteren mogelijk in oesofagitis. Tot slot zorgt medicatiegebruik zonder het drinken van veel water soms voor het ontwikkelen van de aandoening.

Overmatig alcoholgebruik vormt een risicofactor voor oesofagitis / Bron: Jarmoluk, PixabayOvermatig alcoholgebruik vormt een risicofactor voor oesofagitis / Bron: Jarmoluk, Pixabay
Omgevingsfactoren
Volgende omgevingsfactoren verhogen het risico op een slokdarmontsteking

Symptomen: Pijn op de borst, keelpijn en slikproblemen

Door de infectie of irritatie ontstaat een ontsteking van de slokdarm. Hierdoor ontwikkelen zich zweren in de slokdarm. Mogelijke symptomen van een slokdarmontsteking zijn:

Diagnose en onderzoeken

Diagnostisch onderzoek

De arts voert enkele onderzoeken uit om een slokdarmontsteking op te sporen:
  • een eliminatiedieet (voedsel schrappen en dan weer introduceren) (soms)
  • een gastroscopie (inwendig kijkonderzoek van de maag): Hierbij verwijdert de arts vaak een stukje weefsel van de slokdarm voor verder onderzoek (een biopsie).
  • een slokdarmmanometrie (drukmeting van de slokdarm)

Differentiële diagnose

Een aantal aandoeningen bootsten de symptomen van een slokdarmontsteking na waaronder:
  • angina pectoris (pijn op de borst, teken van een hartaanval)
  • brandend maagzuur
  • cholecystitis (ontsteking van galblaas met buikpijn, koorts en misselijkheid) en galkoliek (buikpijn door galsteen die galweg blokkeert)
  • een aorta-aneurysma (uitstulping van een deel van de kransslagader)
  • een coronaire hartziekte (aandoening aan kransslagaders)
  • een longembolie (afsluiting van een slagader in de longen)
  • een maagzweer
  • een myocardinfarct
  • een strictuur (een vernauwing in de slokdarm)
  • een vreemd voorwerp in het maagdarmkanaal
  • functionele dyspepsie (maagklachten na het eten of drinken)
  • het acute kransslagader syndroom
  • pericarditis (een ontsteking van het hartzakje)
  • slokdarmkanker (slikproblemen en problemen met eten)

Door het vermijden van roken verbeteren de symptomen van een slokdarmontsteking / Bron: Geralt, PixabayDoor het vermijden van roken verbeteren de symptomen van een slokdarmontsteking / Bron: Geralt, Pixabay

Behandeling oesofagitis

De behandeling van oesofagitis is afhankelijk van de oorzaak. De patiënt met gastro-oesofageale reflux verliest gewicht en/of past de voeding aan. Meerdere kleine maaltijden zijn beter dan twee of drie grote maaltijden per dag. Pas twee à drie uur na het eten gaat de patiënt liggen. Snacks op een laat tijdstip zijn afgeraden. Chocolade, munt, knoflook, ui, citrusvruchten, tomaten, kruidige en zure voedingsmiddelen, koffie en alcoholgebruik verergeren de symptomen. Roken en te strakke kleding dragen rond het midden zijn andere factoren die de patiënt vermijdt. Een professionele behandeling van patiënten met brandend maagzuur bestaat uit medicijnen die het maagzuur verminderen (antacida of protonpompremmers). Antibiotica zijn goede medicijnen die helpen tegen infecties. Patiënten met eosinofiele oesofagitis krijgen eveneens medicijnen en daarnaast elimineren ze bepaalde voedingsmiddelen uit de voeding. De arts schrijft voorts corticosteroïden voor wanneer een voedselallergie de oorzaak is van een slokdarmontsteking. Af en toe is een operatie vereist, met name bij een scheur in de slokdarm of bij een obstructie (verstopping) van de slokdarm, zoals een tumor.

Prognose is meestal goed

De prognose is goed met een snelle diagnose en de juiste behandeling. Uiteindelijk is de prognose afhankelijk van het onderliggende ziekteproces. De aandoeningen die oesofagitis veroorzaken, reageren echter vrijwel steeds goed op de behandeling. Zeker gezonde patiënten herstellen goed. Bij patiënten met een verzwakt immuunsysteem is de hersteltijd meestal langer.

Complicaties slokdarmontsteking

Indien onbehandeld, ontstaan enkele complicaties door oesofagitis. In de slokdarm ontstaan namelijk mogelijk littekens (vernauwing) waardoor de patiënt slikproblemen ervaart. Jaren na het optreden van de symptomen van gastro-oesofageale reflux, ontwikkelt de patiënt mogelijk een Barrett-slokdarm (schade aan wand van slokdarm door reflux). In zeldzame gevallen leidt een Barrett-slokdarm tot slokdarmkanker. Een perforatie (doorboring) met mediastinitis (ontsteking van borstkasruimte tussen longen met pijn op de borst), laryngitis (ontsteking van het strottenhoofd en de stembanden) en aspiratiepneumonie (longontsteking door het inademen van vreemde stoffen) zijn zeldzame doch ernstige complicaties.

Lees verder

© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Slokdarmontsteking: symptomen en behandeling oesofagitisSlokdarmontsteking: symptomen en behandeling oesofagitisEen slokdarmontsteking is een ontsteking van het slijmvlies van de slokdarm (oesofagus). De medische benaming van een sl…
Pijn aan slokdarm: oorzaken van slokdarmpijn bij het slikkenPijn aan slokdarm: oorzaken van slokdarmpijn bij het slikkenPijn aan de slokdarm is een vervelende klacht. De slokdarm is een onderdeel van het spijsverteringsstelsel. De slokdarm…
Hoe een hartaanval te onderscheiden van slokdarmontsteking?Hoe een hartaanval te onderscheiden van slokdarmontsteking?Een hartaanval is de eerste doodsoorzaak bij vrouwen en de tweede doodsoorzaak bij mannen. Een hartaanval wordt vaak ver…
Slokdarmontsteking: symptomen, diagnose en behandelingSlokdarmontsteking: symptomen, diagnose en behandelingEen ontsteking aan de slokdarm komt vaak voor wanneer zure maagsappen zich een weg weten te banen naar de slokdarm. Er k…

Witte stukjes in ontlasting: pitjes, stipjes en spikkeltjesWitte stukjes in ontlasting: pitjes, stipjes en spikkeltjesBemerk je witte stukjes in de ontlasting die al dan niet bewegen? Bij witte 'puntjes', 'korrels' of 'vlokken' in de ontl…
Duizeligheid en vallen bij opstaan door een lage bloeddrukDuizeligheid en vallen bij opstaan door een lage bloeddrukDuizeligheid en vallen bij opstaan kan wijzen op orthostatische hypotensie. Dit is een plotselinge en zeer sterke daling…
Bronnen en referenties
  • Causes, http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/esophagitis/basics/causes/con-20034313, geraadpleegd op 4 november 2016
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010, geraadpleegd op 3 november 2016
  • Definition, http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/esophagitis/basics/definition/con-20034313, geraadpleegd op 4 november 2016
  • Differential Diagnoses, http://emedicine.medscape.com/article/174223-differential-diagnoses#showall, geraadpleegd op 4 november 2016
  • Esophagitis - Topic Overview, http://www.webmd.com/digestive-disorders/tc/esophagitis-topic-overview#1, geraadpleegd op 4 november 2016
  • Esophagitis, http://www.healthline.com/health/esophagitis#Overzicht1, geraadpleegd op 4 november 2016
  • Esophagitis, https://medlineplus.gov/ency/article/001153.htm, geraadpleegd op 3 november 2016
  • Overview, http://emedicine.medscape.com/article/174223-overview#showall, geraadpleegd op 4 november 2016
  • Risk factors, http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/esophagitis/basics/risk-factors/con-20034313, geraadpleegd op 4 november 2016
  • Symptoms, http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/esophagitis/basics/symptoms/con-20034313, geraadpleegd op 4 november 2016
  • Afbeelding bron 1: Jarmoluk, Pixabay
  • Afbeelding bron 2: Pexels, Pixabay
  • Afbeelding bron 3: Geralt, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 16-02-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 13
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.