Intertrigo: Rode smetplekken in huidplooien door wrijving

Intertrigo is een ontsteking van de huid die vooral ontstaat in warme, vochtige lichaamsgebieden waar twee huidoppervlakken (huidplooien) tegen elkaar wrijven of drukken waardoor schimmels of bacteriën de huidplooien binnenvallen. De patiënt ontwikkelt hier pijnlijke, jeukende, rode en vochtige vlekken die soms een slechte geur met zich meebrengen. Intertrigo is een veel voorkomende complicatie van obesitas en diabetes, maar de huidontsteking komt ook nog in andere omstandigheden vaker tot stand. De behandeling bestaat uit het verminderen van wrijvingskrachten, vochtigheid en warmte in de huidplooien. De prognose van intertrigo is tot slot uitstekend.

• Synoniemen intertrigo
• Epidemiologie huidontsteking
• Oorzaken: Smetplekken door wrijving of warmte
• Risicofactoren smetplekken
• Symptomen in huidplooien: Jeukende, vochtige en rode plekken
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling via huidcrème
• Prognose is uitstekend

Synoniemen intertrigo

Intertrigo is eveneens gekend onder deze synoniemen

• dermatitis intertriginosa
• eczema intertriginosa
• intertrigineus eczeem
• intertrigineuze dermatitis
• smetplek
• smetten

Epidemiologie huidontsteking

Smetplekken komen vaak voor, vooral in warme en vochtige omgevingen. Intertrigo is een veel voorkomende complicatie van diabetes mellitus, en tast de meeste zuigelingen aan als onderdeel van luieruitslag (huidaandoening met rode vlekken in luiergebied). Intertrigo heeft geen raciale en seksuele voorliefde. Intertrigo treft vooral erg jonge en ook oudere patiënten als gevolg van een verminderde immuniteit, immobilisatie en urine-incontinentie.

Oorzaken: Smetplekken door wrijving of warmte

Intertrigo tast de bovenste huidlagen aan en is het gevolg van een combinatie van vocht, warmte en wrijving. Hierdoor verweekt de huid, waardoor bacteriën of schimmels zich sneller nestelen in de huidplooien. Bekende bacteriën die de huidontsteking veroorzaken zijn Corynebacterium minutissimum, Staphylococcus aureus (stafylokokkenbacterie) en streptokokken. De schimmel Candida albicans komt voorts het vaakst voor, vooral bij oudere personen.

Risicofactoren smetplekken

De aandoening komt het meest voor bij obese (zwaarlijvige) mensen. Ook bij mensen die bedlegerig zijn of incontinent voor urine of ontlasting zijn, komt de huidziekte vaker voor. Voorts is de huidaandoening vaker zichtbaar bij mensen die medische apparaten dragen, zoals prothesen, spalken en braces. Deze apparaten houden vocht vast tegen de huid. Strak zittende kledij vormt eveneens een risicofactor. Onvoldoende hygiëne draagt ook bij in de ontwikkeling van de huidontsteking. Patiënten met diabetes (suikerziekte) vormen eveneens een risicogroep voor het ontwikkelen van intertrigo. Intertrigo komt veel voor in warme, vochtige klimaten en bij mensen die veel transpireren (zweten).

Symptomen in huidplooien: Jeukende, vochtige en rode plekken

Deze chronische huidziekte kent meestal een sluipend begin. Het uiterlijk van intertrigo is afhankelijk van het getroffen huidgebied en de duur van de ontsteking. De patiënt heeft vooral in de lichaamsplooien zoals onder de borsten, in de liezen en onder de oksels smetplekken. Deze jeukende en vochtige plekken hebben een roze tot bruine kleur. In ernstige gevallen ontstaat een slechte geur. Branderige pijn (zoals pijn aan de oksel) is eveneens mogelijk, zeker als de huid openbreekt en hierin kloofjes ontstaan. Korstvorming is tot slot mogelijk.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

De diagnose van intertrigo is voor de arts eenvoudig te stellen aan de hand van het klinisch beeld.

Differentiële diagnose

In de huidplooien komen soms ook andere huidaandoeningen tot uiting die de arts wel eens verwart met intertrigo. Deze omvatten:

• acanthosis nigricans (verdikte en verkleurde huid)
• acrodermatitis enteropathica (symptomen aan huid, mond en ogen)
• allergische contactdermatitis (huiduitslag met roodheid en jeuk)
• candidiasis (schimmelinfectie door gist Candida die mogelijk het bloed, de geslachtsorganen, de huid, de mond, de keel en/of de nagels aantast)
• cellulitis (huidinfectie met pijnlijke, rode en gezwollen huid)
• de ziekte van Bowen (huidaandoening: voorstadium van huidkanker)
• de ziekte van Paget (chronisch ontsteking van het bot)
• donovanosis (geslachtsziekte met zweren in het genitale gebied)
• erythrasma (huidinfectie met roodbruine plekken in huidplooi)
• familiale goedaardige pemphigus (ziekte van Hailey-Hailey)
• granulaire hyperkeratose (verhoorning en verdikking van de huid)
• granuloma gluteale infantum
• huidcomplicaties van lymphogranuloma venereum (zwelling van de lymfeklieren en genitaliën)
• impetigo (bacteriële huidinfectie op gezicht en ledematen)
• irriterende contactdermatitis (huidontsteking door blootstelling aan stoffen)
• keratosis follicularis (ziekte van Darier: symptomen aan huid, nagels en slijmvliezen)
• psoriasis (chronische huidziekte met droge huid en schilfers)
• schurft (besmettelijke huidziekte veroorzaakt door een mijt)
• seborrhoïsch eczeem (chronische huidziekte met droge huid en jeukende huid)
• syfilis (bacteriële infectie door seksueel contact)

Behandeling via huidcrème

De aandoening valt te verhelpen via een beschermende en indrogende huidcrème of zalf (zinkolie of zinkzalf). Deze past de patiënt toe na het goed reinigen en laten drogen van de huidplooien. Losse, schone en goed absorberende kledij en ondergoed zijn aanbevolen. Verder verliezen obese patiënten gewicht en hanteren ze een goede lichaamshouding. Bij de aanwezigheid van een schimmelinfectie zet de arts antischimmelcrème in. Een antibioticumcrème is nuttig bij de aanwezigheid van een bacteriële infectie. Indien de patiënt incontinent is, behandelt de arts de oorzaak van deze incontinentie.

Prognose is uitstekend

Dankzij een goede en snelle behandeling is de prognose van eenvoudige intertrigo uitstekend. De huidontsteking komt wel vaak terug.