Schaamluizen: Jeuk en huidirritatie in schaamhaar

Schaamluizen: Jeuk en huidirritatie in schaamhaar Schaamluizen, ook gekend als 'pediculosis pubis', zijn kleine insecten die het schaamhaargebied infecteren en hierin eieren leggen. Deze luizen zijn ook te vinden in okselhaar, de wimpers en de wenkbrauwen. Meestal ontstaat na enkele dagen intense jeuk aan de haren. Schaamluizen zijn makkelijk te identificeren door een arts. Hij schrijft medicijnen voor om de schaamluizen te doden. Via enkele tips is de patiënt in staat om de infectie te voorkomen en de verspreiding van schaamluizen een halt toe te roepen.

Epidemiologie schaamluizen

Schaamluizen zijn wereldwijd te vinden. Deze komen voor in alle rassen en etnische groepen, en in alle niveaus van de samenleving.

Oorzaken

De schaamstreekluis Phthirus pubis is een bloedzuigend insect dat zich stevig hecht aan het schaamhaar. Zij hechten zich soms ook aan wimpers (wimperluizen) en wenkbrauwen of andere plaatsen met lichaamsbeharing. Schaamluizen - die vooral te vinden zijn bij tieners – komen in tegenstelling tot hoofdluizen niet voor op de hoofdhuid. De verspreiding van schaamluizen gebeurt vaak tijdens de geslachtsgemeenschap. In zeldzame gevallen gebeurt de verspreiding van schaamluizen door contact met voorwerpen, zoals wc-brillen, lakens, dekens of badpakken (bij het passen in de winkel). Dieren brengen de schaamluizen niet over op mensen.

Risicofactoren

Enkele risicofactoren zijn bekend voor schaamluizen:
  • het delen van beddengoed of kleding van een besmette patiënt
  • het hebben van seksueel contact met een besmette patiënt
  • het hebben van vele seksuele partners

Vormen

Schaamluis hebben drie vormen: het ei (ook wel gekend als een “neet”), de nimf en de volwassen vorm.

Neten

Neten zijn luizeneieren. De ovaalvormige neten zijn moeilijk te identificeren met het blote oog en zitten stevig vast aan de haarwortel. Deze gele tot witte schaamluisneten komen na ongeveer zes tot tien dagen uit.

Nimfen

De nimf is een onvolwassen luis die uit de neet (ei) voortkomt. Een nimf ziet eruit als een volwassen schaamstreekluis, maar is kleiner. Schaamluisnimfen rijpen in ongeveer twee tot drie weken uit tot volwassen luizen die zich kunnen reproduceren. Om te leven, moet een nimf zich voeden met bloed.

Volwassen luizen

De volwassen schaamstreekluis lijkt op een minikrab wanneer artsen deze bekijken door een sterk vergrootglas. Schaamluizen hebben zes poten; hun twee voorpoten zijn erg groot en lijken op de pincherklauwen van een krab. Schaamluizen zijn geelbruin tot grijswit van kleur. De vrouwelijke schaamluizen (meestal groter dan mannelijke schaamluizen) leggen neten. Om te overleven, moeten luizen zich voeden met bloed. Als de luis van een patiënt afvalt, sterft deze binnen één tot twee dagen.

Symptomen: Jeuk en huidirritatie in schaamhaar, wimpers en andere gebieden

Schaamluizen veroorzaken vaginale jeuk in het gebied onder het schaamhaar / jeukende huid in schaamstreek (meestal), het okselhaar, de wimpers en/of de wenkbrauwen, de haren op de borst, de buik en de rug en/of het gezichtshaar (baarden en snorren). De jeuk is vaak ’s nachts erger omdat de luizen dan het meest actief zijn. De jeuk begint enkele dagen tot vier weken nadat de patiënt besmet is geraakt met de luizen. De schaamluizen lijken op kleine korstjes of sproeten. Af en toe zijn de luizeneieren ook met het blote oog te zien of zijn zichtbaar kruipende luizen te identificeren. Daarnaast heeft de patiënt soms een huidreactie waardoor de huid een blauwgrijze kleur krijgt. In het genitale gebied zijn voorts als gevolg van de beten en het krabben zweren te vinden. Lichte koorts, prikkelbaarheid en een zwart 'poeder' in het ondergoed zijn andere mogelijke tekenen van schaamluizen.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk en diagnostisch onderzoek

De arts onderzoekt de patiënt op zoek naar kleine grijswitte ovale eitjes (neten) aan de basis (haarwortels) van het schaamhaar en de andere lichaamsbeharing. Soms zijn volwassen luizen eveneens aanwezig. De normale schaamluis is lichtgrijs van kleur maar de kleur is donkerder wanneer deze gezwollen is door het eten van bloed. Ook spoort de arts eventuele krabletsels of tekenen van een huidinfectie op. Omdat schaamluizen af en toe bij jonge kinderen een ooginfectie veroorzaken, bekijkt de arts de wimpers met een speciaal vergrootglas. Volwassen luizen zijn gemakkelijk te herkennen onder een microscoop. Schaamluizen worden vaak bestempeld als "de krabben" omwille van hun uiterlijk. Tieners met schaamluizen krijgen tot slot testen naar andere seksueel overdraagbare aandoeningen (soa's).

Differentiële diagnose

Andere problemen die de arts overweegt in de differentiële diagnose van de besmetting met de schaamstreekluis zijn:

Behandeling via medicijnen

Zelfzorg

De patiënt wast alle kleding en beddengoed in heet water. Tevens gebruikt hij een medicinale spray voor de voorwerpen die niet uit te wassen zijn. Ook is het mogelijk om de voorwerpen te verzegelen in een plastic zak zodat de luizen sterven als gevolg van verstikking. Het is bovendien belangrijk om de bedpartner in te lichten omdat hij tegelijkertijd een behandeling nodig heeft.

Professionele medische zorg

De behandeling van schaamluizen verloopt via medicijnen die de stof permethrine bevatten. De patiënt moet hiervoor wel de specifieke richtlijnen van het insecticide (insect dodend geneesmiddel) toepassen. De meeste patiënten hebben slechts één behandeling nodig. Een eventuele tweede behandeling is vier dagen tot één week later pas mogelijk. Voor ernstige besmettingen zijn antipruritica (geneesmiddelen tegen jeuk) geïndiceerd, maar dit enkel voor 48 uur.

Prognose

Met de juiste behandeling verdwijnen de schaamluizen.

Complicaties

Door het krabben ontstaat mogelijk een ruwe huid of een huidinfectie.

Preventie schaamluizen

Seksueel of intiem contact is niet aanbevolen wanneer de patiënt schaamluizen heeft. Het is verder nodig om vaak te baden of douchen en het beddengoed schoon te houden. Badpakken passen in een winkel moet zoveel mogelijk worden vermeden. Is dit toch nodig, dan is het belangrijk om steeds het ondergrond te dragen. Dit voorkomt het krijgen of de verspreiding van schaamluizen.

Lees verder

© 2017 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Schaamluis, wat is het en wat kun je er tegen doen?Schaamluis is een ongevaarlijke aandoening. In de meeste gevallen loop je schaamluis op door onveilig vrijen. Maar je ka…
Schaamluis, platjes: symptomen, oorzaak en behandelingSchaamluis, platjes: symptomen, oorzaak en behandelingDe symptomen van schaamluis bestaan uit hardnekkige jeuk in het schaamhaar. Schuimluis, ook wel 'platjes' of 'Pthius pub…
Jeuk in je schaamhaarJeuk in je schaamhaarJeuk is heel erg vervelend. En helemaal als het op een intieme plek zit waar je niet steeds kunt krabben. Wanneer je jeu…
Jeukende teelballen: Oorzaken van jeuk aan testikelsJeukende teelballen: Oorzaken van jeuk aan testikelsJeukende testikels zijn ongemakkelijk voor mannen. Krabben gebeurt dan ook snel hetgeen echter de jeuk verergert. Jeuk a…

De vier fasen van een genezende wondeDe vier fasen van een genezende wondeIedereen kent het wel: je bent druk in de weer en ineens heb je jezelf op een of andere manier verwond. Dit kan heel ver…
Bacteriële vaginose: Stinkende afscheiding uit vaginaBacteriële vaginose: Stinkende afscheiding uit vaginaBij bacteriële vaginose ontstaat een abnormale vaginale afscheiding door overgroei van bepaalde bacteriën. Een visachtig…
Bronnen en referenties
  • Geraadpleegd op 4 januari 2017
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Differential Diagnoses, http://emedicine.medscape.com/article/225013-differential
  • Frequently Asked Questions (FAQs), https://www.cdc.gov/parasites/lice/pubic/gen_info/faqs.html
  • Pediculosis pubis, boek: Clinical Medicine, Door: Parveen Kumar, Michael Clark, Uitgever: Elsevier, ISBN: 9780702029936, blz. 183
  • Pubic lice (Crabs), https://www.plannedparenthood.org/learn/stds-hiv-safer-sex/pubic-lice
  • Public lice, http://www.nhs.uk/conditions/pubic-lice/Pages/Introduction.aspx
  • Public lice, https://medlineplus.gov/ency/article/000841.htm
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 01-04-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 8
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.