Hartstilstand: Plotseling stoppen van de hartfunctie

Hartstilstand: Plotseling stoppen van de hartfunctie Een hartstilstand treedt op wanneer het hart plotseling stopt met kloppen. Hierbij is dan de bloedtoevoer naar de hersenen en de rest van het lichaam gestopt. Dit is meestal het gevolg van een elektrische storing in de pompfunctie van het hart. Een hartstilstand is een medische noodsituatie. Indien de patiënt geen behandeling krijgt binnen de paar minuten, komt hij hieraan te overlijden. Reanimatie en een behandeling met een defibrillator zijn nodig. Roken, een hoog cholesterolgehalte in het bloed, zwaarlijvigheid, ongecontroleerde diabetes, een inactieve levensstijl en te veel alcohol drinken zijn grote risicofactoren voor de ontwikkeling van een hartstilstand. Het aanpassen van de levensstijl zorgt voor een gezond hart, wat nodig is om een hartstilstand te voorkomen.

Synoniemen hartstilstand

Een hartstilstand is ook nog bekend onder een andere benamingen zoals:
  • circulatiestilstand
  • plotse dood
  • sudden death

Terminologie hartstilstand versus hartaanval

Een hartaanval is niet hetzelfde als een hartstilstand. Een hartaanval treedt op wanneer een verstopte slagader de bloedstroom naar het hart doet stoppen. Een hartaanval brengt schade toe aan het hart, maar leidt niet noodzakelijkerwijs naar de dood. Soms veroorzaakt een hartaanval echter wel een hartstilstand.

Epidemiologie aandoening

De incidentie van een hartstilstand bedraagt jaarlijks ongeveer 50-65 per 100.000 inwoners. De hoogste incidentie komt voor in het noorden van Europa. In meer dan 75% van de gevallen is een man getroffen. Patiënten van middelbare leeftijd zijn het vaakst aangetast door een hartstilstand.

Oorzaken plotse dood

Een hartstilstand is het gevolg van een probleem met het elektrische systeem van het hart, zoals bij een hartblok of ventrikelfibrillatie (hartritmestoornis: trillen van onderste hartkamers).

Hartblok

Een hartblok vindt plaats wanneer het elektrische signaal vertraagd of gestopt is wanneer het signaal zich verplaatst door het hart.

Ventrikelfibrillatie (VF)

Wanneer VF optreedt, trillen de onderste hartkamers in plaats van regelmatig te kloppen. Het hart is niet in staat om bloed rond te pompen hetgeen resulteert in een hartstilstand. Dit gebeurt zonder oorzaak of als gevolg van een andere aandoening.

Risicofactoren

Aangeboren afwijkingen

Aangeboren afwijkingen zijn soms de oorzaak van een hartstilstand. Hiertoe behoren bijvoorbeeld het lang QT-syndroom en varianten, het Brugada-syndroom, het WPW-syndroom en varianten.

Abnormaal kalium- en magnesiumgehalte

Deze mineralen zijn nodig voor de werking van het elektrische systeem. Abnormaal hoge of lage niveaus resulteren in een hartstilstand.

Coronaire hartziekten

Een coronaire hartziekte (aandoening aan kransslagaders) tast de slagaders aan waardoor ze verstopt geraken. Het bloed kan bijgevolg niet goed meer stromen. Na verloop van tijd ontstaat hierdoor druk op de spieren van het hart en het elektrische systeem.

Een hartaanval

Een voorafgaande hartaanval laat soms littekenweefsel na, wat een risicofactor is voor een ventrikelfibrillatie en bijgevolg een hartstilstand.

Ernstige fysieke spanning (stress)

Een situatie die zware stress veroorzaakt op het lichaam, resulteert af en toe in een hartstilstand. Voorbeelden hiervan zijn een trauma, elektrische schokken of groot bloedverlies.

Hartproblemen

Hartproblemen, zoals een aangeboren hartafwijking, hartklepproblemen, hartritmestoornissen en een vergroot hart (cardiomegalie) leiden ook tot een hartstilstand.

Medicijnen

Sommige geneesmiddelen verhogen de kans op hartritmestoornissen.

Recreatieve drugs

Het gebruik van bepaalde drugs, zoals cocaïne of amfetaminen, verhoogt bovendien het risico op een hartstilstand.

Symptomen

De meeste patiënten met een hartstilstand hebben voor deze gebeurtenis geen symptomen. Af en toe heeft een patiënt wel prodromale symptomen nog voor de hartstilstand, met name een versnelde hartslag (tachycardie), een black-out, duizeligheid, flauwvallen, zwakte, hartkloppingen (palpitaties), kortademigheid, misselijkheid of braken en pijn op de borst. Bij de hartstilstand zelf heeft de patiënt geen ademhaling en geen pols, en tevens verliest hij plots het bewustzijn. De patiënt valt hierdoor op de grond of zakt ineen. In sommige gevallen kan het aantal symptomen ongeveer een uur vóór hartstilstand merken.

Diagnose en onderzoeken

Een hartstilstand gebeurt zo snel, dus onderzoeken gebeuren op dat moment niet, maar pas na een hartstilstand als de patiënt dit overleefd heeft. De testen bestaan dan uit:

Bloedonderzoek

Een bloedonderzoek is nodig want dit onthult mogelijk de aanwezigheid van enzymen die in verband gebracht kunnen worden met een hartaanval. Daarnaast test hij hiermee de niveaus van bepaalde mineralen, hormonen en chemische stoffen in het lichaam.

Cardiale MRI-scan

Een cardiale MRI-scan is een beeldvormend onderzoek waarbij de arts gedetailleerde foto's van het hart en de bloedvaten krijgt.

Echocardiografie

Een echocardiografie toont schade aan het hart en spoort andere hartproblemen op (zoals een hartspieraandoening of hartklepproblemen).

Elektrocardiografie (hartfilmpje) / Bron: CardioNetworks, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Elektrocardiografie (hartfilmpje) / Bron: CardioNetworks, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
Elektrocardiografie
Een elektrocardiografie (ECG) meet de elektrische activiteit van het hart te meten en is nodig om een idee te krijgen of het hart schade heeft opgelopen door een coronaire hartziekte of door een hartaanval.

Elektrofysiologische studie

Een elektrofysiologische test is bovendien nuttig om de geleiding in het hart te evalueren.

Intracardiaal elektrofysiologisch onderzoek

Een intracardiaal elektrofysiologisch onderzoek onthult de werking van de elektrische signalen van het hart. Dit onderzoek gebruikt de arts om afwijkingen in de hartslag of het hartritme de identificeren.

Hartkatheterisatie

Dankzij een hartkatheterisatie krijgt de arts informatie over de bloedvaten die misschien vernauwd of geblokkeerd zijn (vasoconstrictie).

Nucleaire ventricolografie

Een nucleaire ventriculografie controleert de pompfunctie van het hart.

Andere onderzoeken

Soms zijn ook andere onderzoeken nodig, maar dit bepaalt de arts dan op basis van de gezondheid en de voorgeschiedenis van de patiënt en de resultaten die hij bekomt van de andere onderzoeken.

Behandeling via reanimatie en defibrillatie

Een hartstilstand is een medische noodsituatie dus een spoedbehandeling is vereist via reanimatie en defibrillatie.

Reanimatie

De eerste stap bestaat uit het reanimeren van de patiënt met een hartstilstand. Hierdoor krijgt zuurstof weer de kans om in het lichaam te stromen totdat de spoedeisende hulp arriveert. Een snelle start van reanimatie is nodig om de overlevingskansen van de patiënt te doen stijgen.

Defibrillatie

Defibrillatie gebeurt met behulp van een medisch apparaat dat een elektrische schok aan het hart geeft. Door de schok gaat het hart weer normaal kloppen. In openbare ruimtes zijn vaak kleine, draagbare defibrillatoren beschikbaar voor noodgevallen. Meestal zijn personeelsleden van dit gebouw opgeleid om dit toestel te gebruiken. Deze behandeling werkt het beste wanneer de patiënt dit zo snel mogelijk krijgt. Bij de patiënt treedt namelijk onomkeerbare hersenbeschadiging op indien het zuurstoftransport langer dan enkele minuten ontbreekt of onvoldoende is.

Ziekenhuisopname

Na een hartstilstand, krijgt de patiënt een behandeling in het ziekenhuis die bestaat uit geneesmiddelen, behandelingen of een operatie. Bij sommige patiënten plaatst de arts een implanteerbare cardioverter-defibrillator onder de huid in de buurt van de borst. Dit klein apparaatje bewaakt de hartslag en geeft het hart een elektrische schok als het een abnormaal hartritme detecteert.

Prognose is niet zo goed

De meeste patiënten overleven een hartstilstand niet. Patiënten met u een hartstilstand, lopen bovendien een hoger risico op het krijgen van een andere hartstilstand.

Complicaties van plotseling stoppen van hartfunctie

Een hartstilstand veroorzaakt soms blijvende gezondheidsproblemen zoals:

Lees verder

© 2017 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Hartstilstand: Symptomen, oorzaak en gevolgenHartstilstand: Symptomen, oorzaak en gevolgenWat is een hartstilstand precies en waaraan kun je die herkennen? Wat zijn de belangrijkste tekenen en symptomen? Is een…
De Automatische Externe Defibrillator (AED)De Automatische Externe Defibrillator of AED kan mensenlevens redden als mensen een hartstilstand hebben gehad. Tegenwoo…
AED en hulp bij hartstilstand: wat je minimaal moet wetenAED en hulp bij hartstilstand: wat je minimaal moet wetenEen hartstilstand. Elk jaar overkomt het één op de duizend Nederlanders. De AED is een belangrijk hulpmiddel. Maar al he…
HartslagNu-app voor burgerhulpverlenersHartslagNu-app voor burgerhulpverlenersVoor burgerhulpverleners in Nederland is een app beschikbaar: de HartslagNu-app. Bij een melding van een mogelijke harts…

Buikabces: symptomen, oorzaken en behandeling abces in buikBuikabces: symptomen, oorzaken en behandeling abces in buikBuikabces symptomen zijn buikpijn, algeheel ziek zijn, gebrek aan eetlust en koorts. Een buikabces is een verzameling va…
Kankerbehandeling: Verschillende behandelingen voor kankerKankerbehandeling: Verschillende behandelingen voor kankerKanker is op vele mogelijke manieren te behandelen. Dit hangt af van het type kanker, de locatie, de uitzaaiingen, de vo…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: ArtsyBee, Pixabay
  • Geraadpleegd op 31 januari 2017:
  • Cardiac arrest, https://medlineplus.gov/ency/article/007640.htm
  • Causes of unexpected cardiac arrest, boek: Clinical Medicine, Door: Parveen Kumar, Michael Clark, Uitgever: Elsevier, ISBN: 9780702029936, blz. 711
  • Hartstilstand en reanimatie,
  • Hartstilstand en reanimatie, Boek: Cardiologie, geredigeerd door E.E. van der Wall,F. van de Werf,F. Zijlstra, Eerste druk, 2002 Tweede herziene druk, 2008, Bohn Stafleu van Loghum Het Spoor 2 Postbus 246 3990 GA Houten, ISBN 978 90 313 4829 9 NUR 876, blz. 299
  • Overview, http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/sudden-cardiac-arrest/home/ovc-20164858
  • Symptoms, http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/sudden-cardiac-arrest/symptoms-causes/dxc-20164872
  • Afbeelding bron 1: CardioNetworks, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 14-02-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 9
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.