Baarmoederpoliepen: Gezwellen in baarmoederwand

Het endometrium is de bekleding van de binnenkant van de baarmoeder (uterus). Door een overgroei van deze bekleding ontstaan poliepen. Baarmoederpoliepen (endometriumpoliepen) zijn franjeachtige gezwellen die zich vasthechten aan de wand van de baarmoeder. Deze meestal goedaardige gezwellen veroorzaken zelden symptomen, tenzij de poliepen groot zijn. Bloedingsproblemen tussen of tijdens de menstruatieperiode zijn dan mogelijke symptomen. De arts verwijdert de poliepen omdat deze soms een voorloper zijn van kanker. Doorgaans zijn de vooruitzichten voor behandelde patiëntes zeer goed.

• Oorzaken gezwellen
• Risicofactoren poliep in baarmoederwand
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling: Meestal verwijdering van poliepen
• Prognose: Terugkeer poliep bij vrouw
• Complicaties
• Preventie baarmoederpoliepen

Oorzaken gezwellen

De vorming van poliepen, goedaardige steelgezwellen, gebeurt meestal op volgende plaatsen, al komen ze eveneens tot stand in de baarmoeder:

• de blaas (blaaspoliepen)
• de dikke darm (darmpoliepen)
• de galblaas (galblaaspoliepen)
• de keel / het strottenhoofd (keelpoliepen)
• de maag (maagpoliepen)
• de neus (neuspoliepen)
• het oor (oorpoliepen)

De precieze oorzaak van baarmoederpoliepen is niet bekend. Zij groeien meer wanneer oestrogeenhormonen in het lichaam aanwezig zijn. De meeste baarmoederpoliepen zijn niet kwaadaardig. Ongeveer 5% van de poliepen zijn kankercellen of zijn precancereus. Zij zijn namelijk een voorloper van baarmoederkanker (abnormale vaginale bloedingen).

Risicofactoren poliep in baarmoederwand

De kans op kanker is hoger na de menopauze, bij het gebruik van het medicijn Tamoxifen (voor de behandeling van borstkanker), of bij een zware of onregelmatige menstruatie. Ook volgende factoren verhogen het risico op baarmoederpoliepen:

• een familiegeschiedenis van het Lynch-syndroom of het Cowden-syndroom (erfelijke familiale aandoeningen)
• een hoge bloeddruk (hypertensie)
• een hogere leeftijd
• postmenopauzale hormonale substitutietherapie (vervangingstherapie)
• zwaarlijvigheid (obesitas)

Symptomen

Poliepen in de baarmoederwand hebben de grootte van een sesamzaad tot een golfbal. Bij vrouwen bevinden zich voorts één of meerdere poliepen in het baarmoederslijmvlies.

Bij de aanwezigheid van baarmoederpoliepen ervaart een vrouw doorgaans geen symptomen omdat de meeste poliepen slechts klein zijn. Indien de patiënte wel symptomen ervaart, betreft dit bloedingen na de menopauze en lange, zware en onregelmatige of onvoorspelbare menstruatiebloedingen en bloedingen tussen de menstruatie door. Verder heeft een vrouw met baarmoederpoliepen mogelijk problemen om zwanger te geraken (onvruchtbaarheid / vrouwelijke onvruchtbaarheid).

Diagnose en onderzoeken

Volgende onderzoeken zijn nodig om baarmoederpoliepen te identificeren:

• een endometriumbiopsie (stukje weefsel van het baarmoederslijmvlies wegnemen en microscopisch laten onderzoeken)
• een hysteroscopie (inwendig kijkonderzoek van de baarmoeder)
• een hysterosonografie (een gespecialiseerde vorm van echografie waarbij de arts vloeistof in de baarmoederholte plaatst terwijl hij tegelijkertijd een echografie uitvoert)
• een transvaginale echografie (inwendig kijkonderzoek van de vagina met behulp van een sonde)

Behandeling: Meestal verwijdering van poliepen

Poliepen verwijderen

De meeste poliepen verwijdert de arts omdat poliepen soms een voorstadium zijn voor kanker. De polypectomie (chirurgische verwijdering van poliepen) gebeurt meestal met behulp van een hysteroscopie. Soms is een dilatatie en curettage nodig waarbij de arts een biopsie van het endometrium (baarmoederslijmvlies) en daarna het poliep of de poliepen verwijdert.

Afwachtend beleid

Premenopauzale vrouwen die geen symptomen en geen andere risicofactoren hebben, hebben niet altijd een behandeling nodig. Hierbij voert de arts een afwachtend beleid uit, waarbij hij wel regelmatig de gezondheid van de vrouw controleert, maar geen behandeling inzet, tenzij wijzigingen of symptomen optreden.

Medicijnen

Ook zijn medicijnen beschikbaar voor het verminderen van de symptomen van baarmoederpoliepen. Deze geneesmiddelen zorgen echter slechts voor een tijdelijke oplossing van het probleem.

Prognose: Terugkeer poliep bij vrouw

Na de verwijdering van één of meer poliepen, is de patiënte enkele dagen na de ingreep weer in staat om het werk te hervatten. Ze ervaart soms nog wel enkele dagen een doorbraakbloeding. Slechts een klein percentage van de poliepen komt terug, al is dit bij een aantal vrouwen pas maanden of jaren na de behandeling.

Complicaties

Baarmoederpoliepen veroorzaken mogelijk problemen met het krijgen van kinderen. Ook leiden poliepen in de baarmoeder soms tot een miskraam.

Preventie baarmoederpoliepen

Baarmoederpoliepen zijn niet te voorkomen.

Lees verder

• Baarmoeder: Soorten aandoeningen aan uterus bij vrouwen
• Baarmoederkanker: Abnormale vaginale bloedingen
• Poliepen: Oorzaken, soorten en symptomen van poliepvorming
• Baarmoederverzakking (uterusprolaps): Oorzaken & behandeling
• Uterussarcoom: Kanker in spieren en weefsels van baarmoeder