Lymfangitis: Ontsteking lymfevat(en), meestal door bacteriën

Lymfangitis: Ontsteking lymfevat(en), meestal door bacteriën Bij lymfangitis ontstaat een ontsteking van de lymfevaten (lymfekanalen). Deze aandoening is meestal een complicatie van bepaalde bacteriële huidinfecties, al zijn ook diverse niet-bacteriële oorzaken bekend. Bij de meeste patiënten verschijnen op een arm of been lijnvormige rode strepen, en gaan hierbij algemene ziekteverschijnselen gepaard. De snel verschijnende symptomen moet de arts eveneens snel behandelen met antibiotica, of met andere geneesmiddelen, om de infectie onder controle te krijgen en ernstige complicaties te voorkomen. De vooruitzichten voor behandelde patiënten met lymfangitis zijn over het algemeen uitstekend. Onbehandeld leidt lymfangitis tot de dood. De beste preventie voor lymfangitis bestaat uit het snel bedekken van een huidwonde.

Synoniemen lymfangitis

Lymfangitis is gekend onder een aantal synoniemen zoals "lymfevatontsteking" en "lymfebaanontsteking".

Oorzaken: Meestal door bacteriën en soms niet-bacteriële oorzaken

Het lymfesysteem is een netwerk van lymfeklieren, lymfevaten en organen. Dit netwerk zorgt voor de productie van lymfe en verplaatst deze vloeistof vervolgens van de weefsels naar de bloedbaan. Veelal zorgen bacteriën voor de infectie, maar ook niet-bacteriële oorzaken zijn gekend.

Bacteriële oorzaken

Lymfangitis resulteert meestal uit een acute bacteriële huidinfectie die veroorzaakt is door streptokokken. Minder vaak is lymfangitis het gevolg van infecties veroorzaakt door stafylokokken. De infectie zorgt ervoor dat de lymfevaten ontstoken raken. Lymfangitis wijst soms op een progressieve huidinfectie waarbij de symptomen verergeren. De bacteriën verspreiden zich hierbij in het bloed, en leidt dan tot levensbedreigende problemen. Onder andere volgende infecties leiden tot lymfangitis:

Niet-bacteriële oorzaken

Heel af en toe zijn virale infecties (veroorzaakt door het herpes simplex-virus) de oorzaak van lymfangitis. Bovendien zijn schimmelinfecties hier af en toe verantwoordelijk voor. Voorbeelden hiervan zijn voetschimmel, een huidinfectie veroorzaakt door schimmels. Maar ook sporotrichose en aspergillose dragen bij aan de totstandkoming van deze ontsteking. Een tekenbeet, insectenbeet of spinnenbeet vormt ook een andere risicofactor voor lymfangitis. Een voorbeeld hiervan is tungiasis, een huidinfectie aan de voet veroorzaakt door een zandvlo, wat gepaard gaat met een pijnlijke en jeukende voet. Verscheidene iatrogene (door medisch ingrijpen) oorzaken zijn tevens bekend, zoals vaccinaties, de plaatsing van gezuiverd eiwitderivaat (PPD) en behandeling met cantharidine voor het opsporen van tuberculose (bacteriële infectie met longproblemen). De symptomen van lymfangitis verschijnen bij patiënten reeds enkele uren na het toedienen van de eiwitten.

Symptomen: Rode, lijnvormige strepen op huid

De symptomen van lymfangitis treden acuut op; meestal binnen slechts enkele uren. Meestal zijn een arm of been getroffen. Eén of meerdere lymfevaten zijn ontstoken.

De patiënt heeft vergrote en gevoelige lymfeklieren, meestal in de elleboog, oksel (gezwollen oksels) of lies. Hij presenteert zich voorts met vage of duidelijk zichtbare onregelmatige, rode en lijnvormige strepen van het besmette gebied naar de oksel of lies. Het getroffen gebied is pijnlijk en de pijn valt te beschrijven als “kloppend”. Deze kenmerkende symptomen gaan gepaard met algemene klachten zoals een algemeen ziek gevoel (malaise), een verlies van eetlust, hoofdpijn, koorts, rillingen en spierpijn.

Diagnose en onderzoeken van lymfevaten

Lichamelijk onderzoek

De arts betast bij het lichamelijk onderzoek de lymfeklieren, en zoekt dan naar tekenen van een letsel rond de gezwollen lymfeklieren. Veelal hebben patiënten namelijk een geschiedenis van een recente snede of wondje in een huidgebied. Verder bemerkt de arts bij het klinisch onderzoek erythemateuze (rode) en onregelmatige lijnvormige strepen die zich uitstrekken van de primaire infectieplaats in de richting van het afvoerende regionale knooppunten. Deze lijnstroken zijn gevoelig en warm wanneer de arts deze betast. Aan de primaire infectieplaats ontstaat mogelijk een abces, een geïnfecteerde wonde of een gebied van cellulitis. Blaarvorming op de aangetaste huid is ook een mogelijk zichtbaar teken. Daarnaast zijn de lymfeklieren rond de besmette lymfekanalen vaak gezwollen en gevoelig. Koorts en een versnelde hartslag (tachycardie) zijn tot slot andere zichtbare tekenen van lymfangitis.

Diagnostisch onderzoek

Een biopsie en cultuur van het aangetaste gebied onthult de oorzaak van de ontsteking. Verder is een bloedkweek nodig om te kijken of de infectie zich reeds verspreid heeft naar het bloed.

Differentiële diagnose

Aandoeningen die de arts beschouwt als differentiële diagnose van lymfangitis en dus eerst moet uitsluiten, zijn onder meer:
  • cellulitis
  • contactdermatitis (huiduitslag met roodheid en jeuk)
  • myositis (spierontsteking)
  • necrotiserende fasciitis (weefselversterf door vleesetende bacterie)
  • oppervlakkige tromboflebitis (lokale oppervlakkige aderontsteking met pijn)
  • septische tromboflebitis
  • sporotrichose

Behandeling via antibiotica

De behandeling van lymfangitis moet meteen beginnen. De patiënt gebruikt warme en vochtige kompressen, hetgeen de ontsteking en pijn vermindert. Daarnaast is medicatie inzetbaar, zoals orale (via de mond ingenomen) of intraveneuze (via een ader) antibiotica voor het bestrijden van de bacteriële infectie. Ook anti-inflammatoire geneesmiddelen zijn nuttig om de ontsteking en zwelling te verminderen. Af en toe is chirurgie nodig om een abces te draineren (pus afvoeren). Reageert de patiënt niet op antibiotica, dan moet de arts verdere onderzoeken uitvoeren omdat een bacteriële infectie niet altijd de oorzaak vormt, maar mogelijk ook sprake is van een andere ziekte met een gelijkaardig klinisch beeld.

Prognose ontsteking van lymfevat

Een snelle behandeling met antibiotica leidt meestal tot een volledig herstel waarbij de zichtbare rode streeptekening in de huid volledig verdwijnt. Wel duurt het soms weken tot maanden vooraleer de zwelling volledig verdwenen is. De hersteltijd van lymfangitis is afhankelijk van de oorzaak.

Complicaties door ontsteking lymfebanen

Lymfangitis ontwikkelt zich snel tot bacteriëmie, de verspreiding van infectie en sepsis (bloedvergiftiging), in het bijzonder wanneer lymfangitis resulteert uit een infectie met groep A-streptokokken. Dit komt vooral voor bij patiënten met een zwak immuunsysteem. Een ander gezondheidsprobleem dat voortvloeit uit lymfangitis is de totstandkoming van een abces (ophoping van pus). De patiënt laat zich het best zo snel mogelijk behandelen want veelal komt hij zonder behandeling te overlijden als gevolg van de bloedvergiftiging.
© 2017 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Lymfangitis, lymfevatontsteking: pijnlijke rode lijn huidLymfangitis, lymfevatontsteking: pijnlijke rode lijn huidEen schaafwondje, houtsplinter of wondroos kunnen aanleiding zijn voor lymfevatontsteking. Oftewel inwendig wordt het ly…
Filariasis: Griepachtige symptomen en verstopte lymfevatenFilariasis: Griepachtige symptomen en verstopte lymfevatenFilariasis is een tropische infectieziekte veroorzaakt door één of meerdere draadvormige parasitaire rondwormen. Wuchere…
Lymfeklierontsteking: symptomen, oorzaak en behandelingLymfeklierontsteking: symptomen, oorzaak en behandelingOntstoken lymfeklieren of een lymfeklierontsteking is een ontsteking van een of meer lymfeklieren. Lymfeklierontsteking…
Bobbeltjes, pukkeltjes, bultjes en ontstekingenEr bestaan allerlei bobbeltjes, pukkeltjes, bultjes en ontstekingen van de huid. Ik behandel in dit artikel een aantal v…

Ludwig’s angina: Zwelling van luchtwegen door tandproblemenLudwig’s angina: Zwelling van luchtwegen door tandproblemenLudwig’s angina (angina van Ludwig) is een zeldzame agressieve bacteriële infectie op de mondoppervlakte onder de tong d…
Prader-Willi syndroom: zeldzame aangeboren aandoeningPrader-Willi syndroom: zeldzame aangeboren aandoeningEr worden jaarlijks ongeveer 10 à 12 kinderen in Nederland geboren met het Prader-Willi syndroom. Maar wat is het Prader…
Bronnen en referenties
  • Geraadpleegd op 3 maart 2017:
  • Clinical presentation, http://emedicine.medscape.com/article/966003-clinical-presentation#showall
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Differential Diagnoses, http://emedicine.medscape.com/article/966003-differential-diagnoses#showall
  • LYMFANGITIS (LYMPHANGITIS), http://www.huidziekten.nl/zakboek/dermatosen/ltxt/Lymphangitis.htm
  • Lymfangitis, http://www.huidinfo.nl/lymfangitis.html
  • Lymfangitis, https://www.huidhuis.nl/huidaandoening/lymfangitis
  • Lymphangistis, https://medlineplus.gov/ency/article/007296.htm
  • Nonbacterial Causes of Lymphangitis with Streaking., https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28076265 en http://www.jabfm.org/content/29/6/808.long
  • Overview, http://emedicine.medscape.com/article/966003-overview#showall
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 06-04-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 10
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.