West-Nijlvirus: Infectie met soms neurologische problemen
Een infectie met het West-Nijlvirus is het gevolg van een muggenbeet. De aandoening veroorzaakt meestal geen symptomen. Een minderheid van de patiënt ontwikkelt milde, griepachtige symptomen, maar in sommige gevallen ontstaan ernstige neurologische problemen waardoor een patiënt onder andere te maken krijgt met verwardheid, ernstige hoofdpijn en nekstijfheid. Een behandeling, medicijn of vaccin bestaat niet voor een infectie met het West-Nijlvirus, en daarom verloopt de behandeling ondersteunend. De ziekte werd voor het eerst ontdekt in 1937 bij een volwassen vrouw in het district West Nile van het Afrikaanse Oeganda.
Epidemiologie ziekte
Vijftigplussers zijn lopen het meest risico op het krijgen van een infectie met een West-Nijlvirus. Het virus komt voor in Europa (o.a. Frankrijk, Griekenland, Roemenië, Rusland en Spanje) en het Midden-Oosten, Afrika, India, delen van Azië en Australië. Af en toe lopen Nederlandse patiënten de ziekte ook op, maar dit gebeurt dan in andere landen.
Oorzaken: Infectie door muggen
Muggen verspreiden het West-Nijlvirus, een
arbovirus. De muggen hebben het virus opgelopen door besmette
vogels te bijten. De verspreiding tussen mensen gebeurt door een orgaantransplantatie of een
bloedtransfusie. Maar een moeder geeft dit virus eveneens door aan de
baby tijdens de zwangerschap, bij de geboorte of via de borstvoedingsmelk, hoewel de verspreiding van een moeder op kind wel zelden gebeurt.
Symptomen: Meestal geen tekenen, soms neurologische problemen
Bij ongeveer 80% van de patiënten zijn geen symptomen aanwezig. Bij andere patiënten verschijnen de symptomen ongeveer twee tot vijftien dagen nadat de patiënt een
muggenbeet gekregen heeft. Meestal ontwikkelt een symptomatische patiënt enkel milde tekenen, maar af en toe ontstaan ernstige symptomen.
Milde symptomen
Wanneer toch symptomen ontstaan, verschijnen vooral
griepachtige symptomen zoals:
Ernstige symptomen
De ziekte resulteert bij ongeveer 1 op de 150 patiënten in ernstige symptomen. Deze symptomen zijn vooral aanwezig bij zestigplussers en patiënten met bepaalde medische aandoeningen zoals
kanker,
diabetes mellitus (suikerziekte),
hypertensie (een hoge bloeddruk),
nierziekten en patiënten die een orgaantransplantatie hebben gekregen. Hierbij ontstaat een zwelling en
ontsteking van de
hersenen (
encefalitis), het ruggenmerg (myelitis) of de weefsels rond de hersenen en het ruggenmerg (
meningitis). Volgende symptomen zijn hierbij mogelijk:
Diagnose en onderzoeken
De arts wil weten of de patiënt onlangs gebeten is door een mug, en ook welke symptomen de patiënt ervaart. Daarna voert hij een
bloedonderzoek uit om dit te testen op antistoffen tegen het virus. De antilichamen onthullen een recente infectie met het West-Nijlvirus. De antilichamen verschijnen niet altijd direct, en daarom voert de arts soms enkele weken later opnieuw een bloedonderzoek uit. Een lumbale punctie (
ruggenprik: onderzoek van hersenvocht) is bij een aantal patiënten vereist, want dit onderzoek toont de antilichamen of andere tekenen van het virus in de vloeistof die de hersenen en het ruggenmerg omringen. Voorts voert de arts een
MRI-scan van de hersenen uit om encefalitis op te sporen.
Behandeling aandoening ondersteunend
Een vaccin, medicijn of behandeling is niet voorhanden voor een infectie met het West-Nijlvirus, omdat het lichaam zelf de infectie bestrijdt. Voldoende vocht innemen en rusten is nodig bij een milde infectie met het West-Nijlvirus.
Pijnstillers ers zijn nuttig voor het verlagen van de koorts en verlichten van de
pijn. De meeste patiënten zijn in staat om de gewone activiteiten te blijven uitoefenen met de ziekte. Heeft de patiënt echter ernstige symptomen, dan is een ziekenhuisverblijf vereist. De patiënt krijgt via een ader (intraveneus) vocht toegediend en daarnaast krijgt hij medicatie om andere ziekten te voorkomen die ontstaan als complicatie van de aandoening, zoals een
longontsteking (pneumonie). Bij
ademhalingsproblemen krijgt de patiënt beademing toegediend.
Preventie West-Nijlvirus
Om de infectie te voorkomen, helpt het om een aantal maatregelen te treffen. Een insectenwerend middel is nodig bij het naar buiten gaan in het late voorjaar, de zomer en de vroege herfst. Daarnaast is het dragen van een broek met lange pijpen of een trui met lange mouwen nodig bij het bezoek aan plaatsen waar de infectie zich voordoet. Muggen broeden voorts in stilstaand water dus indien mogelijk is het raadzaam deze plaatsen niet op te zoeken. De muggen zijn het meest actief in de vroege ochtend, in de schemering en in de vroege avond, dus op deze tijdstippen naar buiten gaan, is niet aangewezen.
Prognose
De vooruitzichten voor de meeste patiënten is uitstekend; zij herstellen volledig, al duurt dit soms wel even. De meeste patiënten met de milde vorm ervaren namelijk gedurende vijf dagen koorts, hebben ongeveer tien dagen hoofdpijn en voelen zich meer dan een maand moe en zwak. Wanneer de patiënt ernstig getroffen is, houden de symptomen diverse weken of maanden aan, vooral als de infectie zich heeft verspreid naar de hersenen.
Complicaties
Af en toe ontwikkelen patiënten een ernstige infectie met permanente neurologische problemen zoals
geheugenverlies,
toevallen en hersenschade. Ongeveer 10% van de patiënten met ernstige symptomen komt door de ziekte te overlijden.
Lees verder