Arteriitis temporalis: Ontsteking van slagaders bij de slaap

Arteriitis temporalis: Ontsteking van slagaders bij de slaap Arteriitis temporalis is een aandoening waarbij middelgrote en grote slagaders ontstoken zijn, meestal in het hoofd en de nek, nabij de slaap. Deze ziekte van onbekende oorsprong resulteert in variabele systemische, neurologische en ooggerelateerde problemen, zoals pijn in en rond de slapen, kaak- en spierpijn tijdens het eten en een verlies van het gezichtsvermogen. Een snelle medische behandeling met corticosteroïden is nodig om permanente problemen en andere complicaties te voorkomen. Meestal zet de arts een langdurige behandeling met medicijnen in zodat de symptomen niet terugkeren.

Synoniemen arteriitis temporalis

Andere benamingen voor arteriitis tempoeralis zijn:
  • arteriitis cranialis
  • arteriitis gigantocellularis
  • arteritis van de ouderen
  • de ziekte van Horton
  • giant cell arteritis
  • granulomateuze artrritis
  • reuscellenarteriitis
  • temporale arteriitis

Epidemiologie aandoening

Arteriitis temporalis is één van de meest voorkomende vormen van ontsteking van de slagaders en aders (vasculitis). Vooral vijftigplussers zijn getroffen door arteriitis temporalis. De ziekte komt het meest voor bij patiënten van Noord-Europese afkomst, vooral van Scandinavische afkomst. De jaarlijkse incidentie van Noord-Europese landen bedraagt meer dan twintig gevallen per 100.000 mensen. Bij landen met een lagere levensverwachting is een lagere prevalentie aanwezig. Vrouwen zijn bijna vier keer meer dan mannen getroffen door arteriitis temporalis. Mensen met een blanke huidskleur zijn tot slot zeven keer vaker getroffen dan mensen met een zwarte huidskleur.

Oorzaken ontsteking van slagaders bij de slaap

Arteriitis temporalis treft de middelgrote tot grote slagaders aan de slaap of beide slapen. Dit resulteert in een ontsteking, een zwelling en schade aan de bloedvaten die bloed leveren aan het hoofd, de nek, het bovenlichaam en de armen. Dit treedt vooral op in de bloedvaten rond de temporele slagaders, die aftakken van de halsslagader in de nek. In sommige gevallen komt de aandoening voor bij middelgrote tot grote slagaders elders in het lichaam. De oorzaak van de aandoening is onbekend. Mogelijk is dit te wijten aan een defect in de immuunrespons. De aandoening is gekoppeld aan bepaalde infecties en bepaalde genen. Roken vormt de grootste risicofactor voor deze ziekte.

Spierreuma en arteriitis temporalis

De aandoening ontwikkelt zich veelal voor, tijdens of na polymyalgia rheumatica (ontstekingsziekte aan de spieren, een vorm van spierreuma). Bij deze ziekte zijn de spieren en de gewrichten ontstoken, wat resulteert in schouder-, nek- en heuppijn en stijfheid van de aangetaste spieren (vaak ’s morgens het meest aanwezig).

Ernstige hoofdpijn komt voor bij arteriitis temporalis / Bron: Geralt, PixabayErnstige hoofdpijn komt voor bij arteriitis temporalis / Bron: Geralt, Pixabay

Symptomen: Hoofdpijn en oogproblemen

Enkele veelvoorkomende symptomen van arteriitis temporalis die abrupt of sluipend verschijnen zijn:

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

De arts onderzoekt het hoofd waarbij hij merkt dat de hoofdhuid vaak gevoelig is. Ook is de slagader aan de éne kant verdikt en gevoelig, meestal aan de kant van één of beide slapen.

Een uitgebreid oogonderzoek is nodig / Bron: Jeff Dahl, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Een uitgebreid oogonderzoek is nodig / Bron: Jeff Dahl, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
Diagnostisch onderzoek
Bovendien voert de arts een bloedonderzoek uit, al is een biopsie nodig van de betrokken slagader om de diagnose te bevestigen. De arts voert eveneens een oogonderzoek uit waarbij hij de gezichtsscherpte test, het gezichtsveld onderzoekt en de achterkant van het oog met een spleetlamponderzoek bekijkt. Andere mogelijke beeldvormende onderzoeken omvatten een duplex echografie, een MRI-scan en een PET-scan.

Differentiële diagnose

De symptomenreeks van arteriitis temporalis doen denken aan de symptomen van volgende aandoeningen:

Behandeling via medicatie

Het is bij arteriitis temporalis nodig om snel een behandeling te krijgen, want dit voorkomt ernstige complicaties. Meestal neemt de patiënt orale corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmende medicijnen via de mond ingenomen) zoals prednison. Deze geneesmiddelen zet de arts vaak al in nog voordat de biopsie heeft plaatsgevonden. Ook moet de patiënt mogelijk aspirine nemen. Daarnaast neemt de patiënt nog gedurende één tot twee jaar medicijnen, die de patiënt langzaam weer afbouwt. Een langdurige behandeling met corticosteroïden verdunt de botten waardoor de patiënt een hoger risico loopt op een botbreuk. Een gezond leven zonder roken en overmatig alcoholgebruik maar wel met veel wandelen en het nemen van calciumen vitamine D, is nodig. Ook is een botscan of een botdichtheidsmeting nodig, en neemt de patiënt ook bisfosfonaten (medicijnen tegen botproblemen) en/of andere medicijnen die het immuunsysteem onderdrukken (immunosuppressiva).

Prognose

Nadat de behandeling is ingezet, voelen de meeste patiënten zich al beter na enkel dagen. Het merendeel van de patiënten herstelt volledig, al is de behandelduur wel lang.

Complicaties

Een snelle behandeling voorkomt blindheid, een aneurysma (uitstulping van een deel van een slagader) of een beroerte. Soms keert de ziekte op een later tijdstip terug.
© 2017 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Arteriititis temporalis: symptomen, diagnose en behandelingArteriititis temporalis: symptomen, diagnose en behandelingWanneer u last krijgt van erge hoofdpijn, terwijl u dat niet eerder had en tegelijkertijd de slagaders vlakbij de ogen d…
Arteriitis temporalis: hevige pijn aan één of beide slapenArteriitis temporalis: hevige pijn aan één of beide slapenArteriitis temporalis, ook wel afgekort als AT, is een reumatische ziekte waarbij de ader die loopt over de slaap, ontst…
Polymyalgia rheumatica: spierreuma bij ouderenPolymyalgia rheumatica: spierreuma bij ouderenPolymyalgia rheumatica is een reumatische ziekte die pijn en stijfheid veroorzaakt in de hals, schouders en heupen. Lett…
Arteriitis temporalis: hoofdpijn die blindheid veroorzaaktArteriitis temporalis: hoofdpijn die blindheid veroorzaaktArteriitis temporalis is een vorm van hoofdpijn die in het ergste geval kan leiden tot blindheid of een aneurysma van de…

Rusteloze benen syndroom: symptomen, oorzaak en behandelingRusteloze benen syndroom: symptomen, oorzaak en behandelingRusteloze benen syndroom symptomen bestaan uit een onaangenaam, kriebelig gevoel in de onderbenen, gedurende enkele minu…
Divertikels: Wat zijn het en hoe worden ze behandeld?Divertikels: Wat zijn het en hoe worden ze behandeld?Als de darmwand een te hoge druk dient te weerstaan kunnen er 'divertikels' ontstaan. Dit zijn uitstulpingen die over de…
Bronnen en referenties
  • Geraadpleegd op 16 maart 2017:
  • Clinical Presentation, http://emedicine.medscape.com/article/332483-clinical-presentation#showall
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Differential Diagnoses, http://emedicine.medscape.com/article/332483-differential-diagnoses#showall
  • Giant cell arteritis (temporal arteritis; cranial arteritis), boek: Clinical Medicine, Door: Parveen Kumar, Michael Clark, Uitgever: Elsevier, ISBN: 9780702029936, blz. 1138-1139
  • Ik heb arteriitis temporalis, https://www.thuisarts.nl/arteriitis-temporalis/ik-heb-arteriitis-temporalis
  • Klachten, http://www.reumafonds.nl/informatie-voor-doelgroepen/patienten/vormen-van-reuma/arteriitis-temporalis/over-de-ziekte/klachten
  • Overview, http://emedicine.medscape.com/article/332483-overview#showall
  • Overview, http://www.nhs.uk/conditions/giant-cell-arteritis/Pages/Introduction.aspx
  • Symptoms, http://www.nhs.uk/Conditions/giant-cell-arteritis/Pages/Symptoms.aspx
  • Temporal arteriitis, https://medlineplus.gov/ency/article/000448.htm
  • Temporal Arteritis: Causes, Diagnosis, and Treatment, http://www.medicalnewstoday.com/articles/312614.php
  • Afbeelding bron 1: Geralt, Pixabay
  • Afbeelding bron 2: Jeff Dahl, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 16-02-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 14
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.