Pityriasis versicolor: Huidinfectie met schilferige vlekken

Pityriasis versicolor: Huidinfectie met schilferige vlekken Pityriasis versicolor (tinea versicolor, zomergist) is een chronische niet-besmettelijke huidinfectie die vooral de romp aantast. De gist Malassezia veroorzaakt vooral in vochtige, warme omstandigheden schilferige, donkere of juist lichtere vlekken op de huid, afhankelijk van de huidskleur van de patiënt. Deze onschuldige huidinfectie behandelt de arts met behulp van antischimmelmiddelen. Veelal is de behandeling effectief, al duurt het wel enige tijd alvorens de gekleurde huidvlekken verdwijnen.

Epidemiologie huidinfectie

De huidinfectie tinea versicolor is wereldwijd te vinden, en dan vooral in vochtige, arme omgevingen. In Zweden is de prevalentie maar ongeveer 1% omwille van de koudere temperaturen, maar in warmere klimaten loopt dit op tot ongeveer 50%. Raciale verschillen zijn niet gemeld volgens Emedicine. Beide geslachten zijn ongeveer even vaak aangetast. De meeste patiënten zijn tussen de 15-24 jaar, omdat de talgklieren dan actiever zijn. Voor de puberteit en na 65-jarige leeftijd komt de ziekte zelden voor.

Het gebruik van zonnebrandolie is een risicofactor voor de huidinfectie / Bron: Dimitrisvetsikas1969, PixabayHet gebruik van zonnebrandolie is een risicofactor voor de huidinfectie / Bron: Dimitrisvetsikas1969, Pixabay

Oorzaken pityriasis versicolor: Gist

Pityriasis versicolor is een relatief veel voorkomende aandoening die vooral jongvolwassenen treft. De huidaandoening is het gevolg van een infectie met de gist Malassezia globosa, Malassezia sympodialis of Malassezia furfur (ook gekend als Pityrosporum ovale). Deze gisten leven standaard op de hoornlaag (bovenste huidlaag) en veroorzaken enkel in bepaalde omstandigheden problemen, namelijk in warme en vochtige klimaten en bij gebruik van (zonnebrand)olie, maar ook bij bepaalde ziekten zoals diabetes mellitus (suikerziekte), overmatig zweten (hyperhidrosis), een zwangerschap en bij patiënten met een verzwakt immuunsysteem. De huidinfectie is tot slot niet besmettelijk.

Symptomen: Donkere of lichte schilferige vlekken op huid

De tekenen van de huidinfectie presenteren zich meestal op de romp, maar ook de rug, de oksels, de bovenarmen, de borst en de nek zijn aangetast. De patiënt met een lichte huidskleur heeft geelbruine tot roodbruine schilferige vlekken (hyperpigmentatie) met een scherpe rand die variëren in grootte van enkele millimeters tot tientallen centimeters. Deze vlekken veroorzaken verder geen symptomen en in de winter zijn de plekken haast niet zichtbaar. Bij mensen met een zwarte huidskleur of bij blanke mensen die erg gebruind zijn door de zon, zijn vaker lichtere huidvlekken te zien (hypopigmentatie). De kleurverschillen zijn het gevolg van de gist die ervoor zorgt dat het aanmaken van pigment op deze plaats niet meer mogelijk is. De huiduitslag verspreidt zich mogelijk door foutief gebruik van topische corticosteroïden (op de huid aangebrachte krachtige ontstekingsremmende medicijnen). Overmatig zweten (hyperhidrosis) en jeuk zijn andere voorkomende symptomen.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk en diagnostisch onderzoek

De diagnose van pityriasis versicolor bevestigt de arts door gebruik te maken van een speciale lamp, een Wood’s lamp. Hiermee bekijkt hij via blauw ultravioletlicht de aangetaste plaats. De aangetaste gebieden verschijnen met een geelgroene kleur, al zijn ook schimmels bekend die pityriasis versicolor veroorzaken, die geen geelgroene kleur met zich meebrengen onder een Wood’s lamp. Ook valt de diagnose te bevestigen door middel van huidafkrabsels die de arts onder een microscoop laat onderzoeken.

Differentiële diagnose

In de meeste gevallen is de diagnose van tinea versicolor vrij duidelijk, maar in sommige omstandigheden is een huidafkrabsel nodig omdat de aandoening sterk doet denken aan volgende huidziekten:

Behandeling andere huidskleur door antischimmelmiddelen

De behandeling van de vaak cosmetisch storende huidinfectie gebeurt met behulp van antischimmelmiddelen, in medische termen gekend als antimycotica. De arts zet selenium sulfide of 2% ketoconazol shampoo (toepassen op het lichaam en na 30-60 minuten verwijderen en gedurende één week dagelijks herhalen) of een topische (op de huid aangebracht) imidazool crème (tweemaal daags gedurende 10 dagen) in. Blijft de huidinfectie aanwezig, dan zet de arts orale (via de mond ingenomen) itraconazol in (100 mg tweemaal per dag gedurende 1 week).

Prognose

De meeste patiënten herstellen dankzij de behandeling. Na enkele dagen verdwijnen reeds de schilfers. De pigmentatie blijft wel nog ongeveer een half jaar aanwezig. De aandoening keert mogelijk terug, maar een herbehandeling is meestal eveneens succesvol.

Preventie

Overmatige hitte of zweten vermijden is nodig wanneer de patiënt deze huidinfectie gehad heeft in het verleden. Daarnaast is het mogelijk om maandelijks antiroosshampoo op de huid toe te passen. De huid zonder zeep wassen of anders goed afspoelen en drogen, is voorts noodzakelijk. Vettige crèmes of bodylotions vermijdt de patiënt. Bij blootstelling aan de zon is het tot slot aangewezen om geen vettige of olieachtige zonnebrandcrème in te zetten.

Lees verder

© 2017 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Witte vlekjes op de huid: wat kan het zijn?Witte vlekjes op de huid: wat kan het zijn?De huid is het grootste orgaan van de mens. De huid kan gevoelig zijn voor plekken en vlekken. Sommige plekken zijn over…
Pityriasis versicolor, zomergist: symptomen en behandelingPityriasis versicolor, zomergist: symptomen en behandelingPityriasis versicolor of tinea versicolor is een courante onschuldige huidaandoening, die wordt veroorzaakt door een gis…
Pityriasis rosea: Moedervlek en vurige huiduitslag op rompPityriasis rosea: Moedervlek en vurige huiduitslag op rompPityriasis rosea is een veel voorkomende goedaardige huiduitslag van onbekende oorsprong die vooral adolescenten en jong…
Pityriasis alba: Huidziekte met rode en daarna witte vlekkenPityriasis alba: Huidziekte met rode en daarna witte vlekkenPityriasis alba (tinea alba, witwang) is een veelvoorkomende huidaandoening van onbekende oorsprong die zich meestal pre…

Vaginakanker: Kanker in vagina met vaginale bloedingenVaginakanker: Kanker in vagina met vaginale bloedingenVaginakanker is een zeldzame vorm van kanker waarbij kwaadaardige kankercellen zich vormen in de schede, het kanaal dat…
Tinea corporis (lichaamsschimmel): Ringvormige huiduitslagTinea corporis (lichaamsschimmel): Ringvormige huiduitslagTinea corporis is de medische term voor "lichaamsschimmel". Deze besmettelijke huidinfectie tast vooral de onbehaarde li…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Evanherk, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Geraadpleegd op 18 maart 2017:
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Differential Diagnoses, http://emedicine.medscape.com/article/1091575-differential-diagnoses#showall
  • Ik heb pityriasis versicolor, https://www.thuisarts.nl/pityriasis-versicolor/ik-heb-pityriasis-versicolor
  • Overview, http://emedicine.medscape.com/article/1091575-overview#showall
  • PITYRIASIS VERSICOLOR (TINEA VERSICOLOR), http://www.huidziekten.nl/zakboek/dermatosen/ptxt/PityriasisVersicolor.htm
  • PITYRIASIS VERSICOLOR , http://www.huidziekten.nl/folders/nederlands/pityriasis-versicolor.htm
  • Pityriasis versicolor, boek: Clinical Medicine, Door: Parveen Kumar, Michael Clark, Uitgever: Elsevier, ISBN: 9780702029936, blz. 1234
  • Pityriasis versicolor, http://bestpractice.bmj.com/best-practice/monograph/861/diagnosis/differential.html
  • Pityriasis versicolor, http://www.huidinfo.nl/pityvers.html
  • Tinea versicolor, https://medlineplus.gov/ency/article/001465.htm
  • Afbeelding bron 1: Dimitrisvetsikas1969, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 16-12-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 13
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.