Acanthosis palmaris (huidziekte): Penshandpalmen door kanker

Acanthosis palmaris (huidziekte): Penshandpalmen door kanker Een erg vreemde en zeldzame aandoening is de huidziekte "acanthosis palmaris". Hierbij heeft een patiënt handpalmen die lijken op een stuk pens. De huid is namelijk dik en fluweelzacht met een vergroving van het huidreliëf. Vaak gaat deze huidafwijking gepaard met een vorm van kanker, meestal van de longen of het maagdarmkanaal, maar andere vormen zijn ook beschreven in de medische literatuur. De patiënt vertoont niet altijd symptomen bij deze huidziekte, maar het is wel mogelijk dat de aanwezige symptomen gerelateerd zijn met de onderliggende vorm van kanker. Acanthosis palmaris vereist grondige lichamelijke en beeldvormende onderzoeken. De arts behandelt de vorm van kanker, wat een variabele uitkomst heeft. Soms verbeteren de penshandpalmen na behandeling van de kankervorm, maar dit is niet altijd het geval.

Oorzaken huidziekte: Door vorm van kanker

Het is anno oktober 2020 niet duidelijk wat de exacte oorzaak is van acanthosis palmaris. Bij de onderliggende vorm van kanker komen stoffen vrij, waardoor de huidcellen van de handpalm gaan woekeren. Vermoedelijk draagt dit bij aan de totstandkoming van de penshandpalmen.

Kanker

Acanthosis palmaris gebeurt vaak in combinatie met acanthosis nigricans. Deze aandoening waarbij een verdikte en verkleurde huid optreedt, bestaat in een aangeboren en verworven vorm. Bij het verworven type zijn een aantal vormen van kanker geassocieerd, meestal maagkanker of longkanker, maar ook andere kankervormen zijn mogelijk. Wanneer acanthosis palmaris verschijnt zonder acanthosis nigricans, is dit meestal te wijten aan longkanker. Minder vaak is de ziekte geassocieerd met hoofd- en halstumoren en tumoren van het urogenitaal stelsel.

Andere aandoeningen

Af en toe lijdt een patiënt met acanthosis palmaris aan parapemphigus (huidziekte met blaren, vooral bij ouderen), psoriasis (chronische huidziekte met droge huid en schilfers) of exfoliatieve dermatitis (ontsteking met verlies van huid).

Symptomen: Handpalmen lijken op pens

Acanthosis palmaris is een huidaandoening waarbij een patiënt handpalmen heeft die dik en fluweelzacht zijn, met een vergroving van het huidreliëf. Door het typische uiterlijk van de handpalmen, doet dit denken aan een stuk pens, de maagwand van rundvlees, varkensvlees of schapen. Daarom staat de ziekte ook wel bekend als “penshandpalmen” of de Engelse benamingen “tripe palms” of “tripe hand”. De symptomen ontstaan meestal nog voordat de diagnose van kanker gesteld is, maar sporadisch heeft de patiënt reeds eerder kanker gehad en wijst acanthosis palmaris op uitzaaiingen (metastasen) van de vorige vorm van kanker. De bijkomende symptomen zijn afhankelijk van de kankervorm, maar sommige patiënten zijn volledig asymptomatisch.

Diagnose en onderzoeken huidaandoening

Patiënten met acanthosis palmaris hebben een zeer typisch uiterlijk van de handpalmen. Deze penshandpalmen hebben een verdikte en schilferachtige huid, en zijn door het karakteristieke uiterlijk haast niet te verwarren is met andere ziekten. Bij meer dan 40% van de patiënten is acanthosis palmaris één van de eerste symptomen van een niet-gediagnosticeerde kanker. De arts onderzoekt bijgevolg de patiënt volledig en zoekt via beeldvormende onderzoeken zoals een röntgenfoto, een CT-scan en een MRI-scan, een biopsie en een bloedonderzoek naar de aanwezigheid van één of meer tumoren in de longen of het maagdarmkanaal.

Behandeling penshandpalmen

Huid

Voor acanthosis palmaris zelf is geen specifieke behandeling beschikbaar, al verminderen verzachtende crèmes, actuele retinoïden en keratolytica (geneesmiddelen die de hoornlaag van de huid verdunnen) bij sommige patiënten wel de huidgerelateerde symptomen.

Kanker

De arts behandelt de onderliggende vorm van kanker via een geschikte kankerbehandeling. Als hij de kanker behandelt, verdwijnt bij ongeveer drie op de tien patiënten ook acanthosis palmaris.

Prognose huidafwijking aan handpalmen

Het is onvoorspelbaar of de behandeling van kanker effectief is voor het behandelen van de symptomen van de huidaandoening. Sommige patiënten ervaren ondanks een succesvolle therapie nog jarenlang klachten als gevolg van acanthosis palmaris. Bij anderen is de kankerbehandeling wel effectief om de huidgerelateerde symptomen te laten verdwijnen.

Preventie acanthosis palmaris

Het is niet mogelijk om de ontwikkeling van de penshandpalmen te voorkomen. Patiënten in risicogroepen moeten regelmatig een arts bezoeken om zich te laten screenen op kanker.
© 2017 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Acanthosis nigricans: symptomen, oorzaak en behandelingAcanthosis nigricans: symptomen, oorzaak en behandelingAcanthosis nigricans is een zeldzame huidaandoening of huidziekte. Acanthosis Nigricans wordt gekenmerkt door hyperpigme…
Je in de (zweet)handjes mogen knijpenZweten is de normaalste zaak van de wereld. Ieder mens doet het wel eens. Toch komt het voor dat het bij sommige mensen…
Acanthosis nigricans: Verdikte en verkleurde huidAcanthosis nigricans: Verdikte en verkleurde huidAcanthosis nigricans (AN) is een huidaandoening waarbij de patiënt een abnormaal verhoogde kleuring (hyperpigmentatie) e…
Blaren: Oorzaken en behandelingen van blaarvorming op huidBlaren: Oorzaken en behandelingen van blaarvorming op huidVrijwel iedereen heeft wel eens te maken gehad met één of meer blaren op de handen en/of de voeten. Blaren zijn zakjes g…

Acne agminata: Huidziekte met bultjes rond oogledenAcne agminata: Huidziekte met bultjes rond oogledenAcne agminata is een chronische inflammatoire huidziekte waarbij de patiënt geelbruine tot roodbruine bultjes en knobbel…
Majeed-syndroom: Ziekte met symptomen aan bloed, bot en huidMajeed-syndroom: Ziekte met symptomen aan bloed, bot en huidHet Majeed-syndroom is een zeldzame aandoening waarbij een patiënt door een verandering in een gen te maken krijgt met s…
Bronnen en referenties
  • Geraadpleegd op 25 maart 2017:
  • Acanthosis nigricans associated with transitional cell carcinoma of the urinary bladder, http://www.e-ijd.org/article.asp?issn=0019-5154;year=2011;volume=56;issue=6;spage=722;epage=725;aulast=Singh
  • ACANTHOSIS PALMARIS (tripe palms, tripe hand), http://www.huidziekten.nl/zakboek/dermatosen/atxt/AcanthosisPalmaris.htm
  • Acanthosis palmaris, http://www.dermnetnz.org/topics/tripe-palms
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Een vrouw met paraneoplastische huidafwijkingen, https://www.ntvg.nl/artikelen/een-vrouw-met-paraneoplastische-huidafwijkingen
  • Hands on cancer, http://www.handresearch.com/news/hands-on-cancer-hand-palm-cancers.htm
  • Tripe palms: Almost Always a Sign of Internal Cancer, http://www.dermatalk.com/blogs/skin-disorders/tripe-palms-almost-always-a-sign-of-internal-cancer/
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 07-10-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 8
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.