Syringomen: Bultjes (zweetkliergezwellen) rond ogen & wangen

Ongeveer 1% van de bevolking heeft last van syringomen (syringoma). Bij een syringoom vindt een overmatige groei van cellen van zweetklieren plaats. De goedaardige zweetkliergezwellen zijn vaak in groepen (clusters) te vinden rond de oogleden, maar ook op andere lichaamsgebieden. Jongvolwassenen en dan met name vrouwen lijden het vaakst aan deze vaak cosmetisch storende afwijking die verder geen andere symptomen met zich meebrengt. Nadat een huidbiopsie de diagnose van de huidziekte bevestigd heeft, zet de arts een behandeling in om deze te verwijderen. Hiervoor heeft hij diverse mogelijkheden, al zijn ze wel niet altijd bij iedereen effectief, of komen complicaties voor.

• Oorzaken goedaardige zweetkliergezwellen
• Risicofactoren syringomen
• Symptomen: Bultjes rond ogen en wangen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling huidafwijking
• Prognose huidziekte

Oorzaken goedaardige zweetkliergezwellen

Syringomen zijn goedaardige gezwellen die tot stand komen door een overmatige groei van de cellen van zweetklieren. Waarom deze precies verschijnen, is anno oktober 2020 onbekend. Deze huidaandoening is soms wel familiaal bepaald en dan verschijnen de symptomen na de puberteit, maar meestal ontstaan de syringomen sporadisch. Afro-Amerikanen en Aziaten zijn wel vaker getroffen door de ziekte.

Risicofactoren syringomen

De huidafwijking is eveneens geassocieerd met andere aandoeningen. Zo heeft ongeveer één op de vijf patiënten met het syndroom van Down één of meer syringomen. De huidafwijking komt tevens vaker tot stand bij enkele syndromen zoals het Brooke-Spiegler syndroom, het Costello-syndroom en het Nicolau-Balus syndroom. Ook patiënten met diabetes mellitus (suikerziekte) lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van een bepaald type syringomen, met name 'clear cell syringomen'. In zeldzame gevallen verschijnt een syringoom bij steatocystoma multiplex (aandoening met meerdere talgcysten). Vrouwen lijder vaker dan mannen aan deze bultjes. Soms zijn ook familieleden met syringomen bekend.

Symptomen: Bultjes rond ogen en wangen

Meestal bevinden syringomen zich in groepen op de onderste oogleden of onder de ogen, maar het gezicht (bovenste gedeelte van de wangen), de oksels, de navel, de borst, het voorhoofd, de buik, de penis en de vulva (uitwendige deel van het vrouwelijke geslachtsorgaan) zijn ook vaak getroffen. Veelal verschijnen de bultjes in of na de puberteit.

Een syringoom presenteert zich als een stevig afgerond bultje. Elk huidkleurig of geel bultje is ongeveer één tot drie millimeter groot. Deze bultjes die vaak in groepen verschijnen, zijn bovendien mogelijk doorzichtig. Ze verschijnen aan beide kanten van het lichaam en zijn gelijkmatig verdeeld. Sommige volwassenen, meestal van Aziatische afkomst of met een donker huidtype, krijgen te maken met eruptieve syringomen op de borst of onderbuik. Hierbij ontwikkelen de bultjes zich op hetzelfde moment. Jeuk of pijn komen niet voor bij deze ontsierende huidziekte.

Diagnose en onderzoeken

Diagnostisch onderzoek

De arts bekijkt de uiterlijke kenmerken van de syringomen. Hij moet evenwel een huidbiopsie uitvoeren om de diagnose te bevestigen. Wanneer de arts dit onder de microscoop bekijkt, bemerkt hij kleine buisstructuren met een komma-achtige staart, die sterk lijken op kikkervisjes in de huid.

Differentiële diagnose

Soms verwart de arts een syringoom met volgende afwijkingen:

• acne (vulgaris) (huidaandoening met ontsteking van talgklieren)
• apocrien hidrocystoom
• colloid milia
• een basaalcelcarcinoom (vorm van huidkanker)
• een microcystisch adnexaal carcinoom (kanker op huid, in slijmvliezen en in organen)
• granuloma annulare disseminata (huidaandoening met knobbels in ringvorm)
• het Favre-Racouchot syndroom
• milia (huidaandoening met kleine bultjes op het gezicht)
• milia-achtige calcinosis cutis
• steatocystoma multiplex
• talgklierhyperplasie (vergrote talgklieren met bultjes)
• trichoepitheliomen
• tuberculose
• xanthelasma (gele cholesterolafzettingen op de oogleden en rond de ogen)
• ziekte van Cowden

Behandeling huidafwijking

De behandeling van syringomen gebeurt vaak door middel van elektrochirurgie (diathermie: verwijdering via warmte) of via een kooldioxide laserbehandeling. Microdermabrasie is voor sommige patiënten eveneens een uitkomst; hierbij verwijdert de arts dode huidcellen van het gezicht. Sommige artsen behandelen de bultjes via excisie, wat inhoudt dat ze deze chirurgisch uitsnijden met een scalpel, een schaar of een flexibel scheermesje. Ook een behandeling via koude (cryochirurgie) is mogelijk bij deze huidletsels. De behandeling verloopt wel moeizaam want vaak heeft de patiënt erg veel syringomen. Daarenboven komen de bultjes soms terug, ook op andere plaatsen.

Prognose huidziekte

De vooruitzichten voor behandelde patiënten met één of meer syringomen, zijn variabel. Soms verdwijnen de letsels, maar soms keren ze terug en moet de arts deze opnieuw via één of meer behandelingsopties verwijderen. Bij een aantal patiënten ontstaan kleine littekens als gevolg van de aandoening.