Ovula nabothi: Goedaardige cysten op baarmoederhals

Ongeveer 12% van de vrouwen krijgt tijdens de vruchtbare leeftijd te maken met ovula nabothi. Bij deze aandoening bevinden kleine cysten zich op het oppervlak van de baarmoederhals. De baarmoederhals verbindt de vagina met de baarmoeder. In de cysten bevindt zich slijm dat de baarmoederhalsklieren uitscheiden. Meestal brengen deze cysten geen symptomen met zich mee en is een behandeling niet vereist. In sommige gevallen is het wel nodig een cyste te verwijderen wat via meerdere behandelingsopties mogelijk is. De vooruitzichten voor vrouwen met deze slijmcysten zijn uitstekend. Een preventiemethode voor het voorkomen van ovula nabothi is niet bekend.

• Synoniemen ovula nabothi
• Oorzaken van ovula nabothi
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling goedaardige cysten op baarmoederhals
• Prognose

Synoniemen ovula nabothi

Ovuli nabothi kennen nog een aantal andere benamingen zoals:

• Nabothiaanse cysten
• retentiecysten van slijmklieren van de baarmoederhals (door Naboth destijds voor eieren (naboth-eieren) aanzien)

Oorzaken van ovula nabothi

Plaveiselcepitaal op slijmproducerende klieren

De baarmoederhals is bekleed met klieren en cellen die slijm vrijgeven. In bepaalde omstandigheden zijn de klieren bedekt met plaveiselepitheel, een soort huidcellen. Het plaveiselepitheel sluit de klieren als het ware af. Wanneer dit gebeurt, hopen afscheidingen van slijm zich op in de klieren. Hierdoor ontstaat een gladde, afgeronde cyste op de baarmoederhals, een zogenaamde ovula nabothi.

Risicofactoren

Een bevalling veroorzaakt mogelijk deze kleine, witte bult in de baarmoederhals. Ook behoren ovula nabothi mogelijk tot het genezingsproces van chronische cervicitis (baarmoederhalsontsteking). Een hysterectomie (chirurgische verwijdering van baarmoeder) is tot slot en andere mogelijke oorzaak. Vaak resulteren ovula nabothi voortvloeiend uit een hysterectomie, wel symptomen.

Symptomen

De grootte van ovula nabothi is verschillend en gaat van enkele millimeters tot vier centimeter doorsnede. De cysten (abnormaal gevormde holten in lichaam) hebben een witte of gele kleur en zijn glad. De vrouw heeft één of meer cysten. De cysten veroorzaken doorgaans geen pijn, ongemak of andere symptomen.

Diagnose en onderzoeken

Een gynaecologisch onderzoek is nodig om de cysten op te sporen. Meestal zoekt de arts niet specifiek naar ovula nabothi omdat de cysten geen symptomen veroorzaken. Hij voert namelijk meestal een gynaecologisch onderzoek uit voor andere redenen. Wanneer de arts dergelijke kleine, witte letsels opmerkt in de baarmoederhals, breekt hij mogelijk een cyste om de diagnose te bevestigen. Twijfelt de arts nog over de diagnose, dan gebruikt hij mogelijk een colposcopie (inwendig kijkonderzoek van de baarmoederhals, de vagina en de vulva) om nauwkeurig de diagnose te stellen. Hiermee is hij in staat om de ovula nabothi te onderscheiden van andere soorten knobbeltjes en gezwelletjes zoals een Bartholinkliercyste, een adenoma malignum (adenoom met kenmerken van een adenocarcinoom).

Behandeling goedaardige cysten op baarmoederhals

Een behandeling is meestal niet nodig voor deze goedaardige cysten. Ovula nabothi zijn meestal klein, maar af en toe zijn ze erg groot waardoor de vorm en grootte van de baarmoederhals is aangetast. Hierdoor is een inwendig kijkonderzoek van de baarmoederhals moeilijk of zelfs onmogelijk. De arts beslist dan om de cyste(n) te verwijderen zodat een grondig onderzoek van de baarmoederhals weer mogelijk is. Dit is namelijk belangrijk omdat de arts op deze manier tijdig in staat is om problemen met de baarmoederhals op te sporen. De verwijdering van ovula nabothi gebeurt door middel van een chirurgische uitsnijding (excisie) met een mes of scalpel. Maar ook een elektrocauterisatie ablatie is inzetbaar, waarbij de arts elektrische stroom hanteert om de cyste(n) te verwijderen. De elektrische stroom produceert warmte die de arts toepast op de cyste. Af en toe zet de arts cryotherapie (behandeling via bevriezing) in. Soms is het nodig om de vloeistof van een cyste te draineren.

Prognose

Ovula nabothi vormen geen bedreiging voor de gezondheid. Deze goedaardige kleine gezwellen zijn geen voorloper van baarmoederhalskanker.

Lees verder

• Cervicale poliepen: Goedaardige gezwellen in baarmoederhals
• Kegelbiopsie: Cellen verwijderen uit baarmoederhals
• Baarmoederhals: Soorten aandoeningen aan cervix bij vrouwen