Huiduitslag rond ogen: Oorzaken, symptomen en behandelingen

Een huiduitslag rond de ogen kent heel wat mogelijke oorzaken, zoals een allergie, een ziekte of andere omgevingsfactoren. Dit gaat vaak gepaard met andere klachten zoals jeuk, pijn, een slechter gezichtsvermogen en andere algemene tekenen. De diagnose stellen is niet altijd even eenvoudig, en daarom schakelt een arts vaak een specialist in, zoals een dermatoloog (huidarts) en/of een oogarts. Soms zijn enkele huismiddeltjes voorhanden om de klachten te minderen, maar in sommige gevallen is medisch ingrijpen vereist omdat anders ernstige of blijvende complicaties ontstaan. De vooruitzichten lopen erg uiteen, afhankelijk van de precieze oorzaak en de ernst van de symptomen.

• Oorzaken van huiduitslag rond de ogen
• Symptomen in combinatie met de uitslag
• Diagnose en onderzoeken
• Behandelingen via huismiddeltjes
• Professionele medische zorg
• Prognose van huidirritatie rond ogen

Oorzaken van huiduitslag rond de ogen

Diverse mogelijke oorzaken leiden soms tot een huiduitslag rond de ogen.

Allergieën
Allergieën zoals hooikoorts (allergische rhinitis), een allergie voor chloor in het zwembad, huidschilfers (bijvoorbeeld huidschilfers van honden), rook, pollen, insectenbeten, zeep, zonnebrandcrème, cosmetica / huidverzorgingsproducten / vochtinbrengende crèmes, voedingsmiddelen enzovoort zijn bekende risicofactoren voor een huiduitslag rond de ogen (oogallergieën). Hierbij is de huiduitslag mogelijk rond de ogen alsook rond de mond. Bij een allergische reactie treden vaak nog droge ogen, waterige ogen of gezwollen ogen op, al dan niet in combinatie met een huidontsteking (op de plaats van de uitslag), jeuk en eventueel verhoogde en jeukende bultjes (netelroos).

Auto-immuunziekte

Bepaalde auto-immuunaandoeningen, zoals systemische lupus erythematosus en psoriasis (chronische huidziekte met droge en schilferende huid), veroorzaken een uitslag onder de ogen alsook op de neus en wangen. Bij een auto-immuunziekte tast het lichaam normale lichaamsdelen aan, meestal een specifiek weefseltype of plaats, omdat het lichaam deze cellen foutief aanziet als indringer. Auto-immuunaandoeningen leiden echter slechts zelden tot een huiduitslag, maar de patiënt presenteert zich mogelijk wel met andere algemene symptomen zoals spierpijn, koorts of onverklaarbaar gewichtsverlies.

Cellulitis

Bij een aantal patiënten ontwikkelt zich cellulitis. Deze huidinfectie is veroorzaakt door bacteriën (stafylokokken of streptokokken) die op de handen of contactlenzen terechtkomen wanneer de patiënt deze onvoldoende reinigt. Een groeiende rode huiduitslag en zwelling die warm aanvoelt rond de ogen is hierbij gebruikelijk. Deze symptomen gaan gepaard met koorts, koude rillingen, algemene vermoeidheid, (extreme) pijn en ongemak, een gewijzigde huidskleur, slaapproblemen, verwardheid, kortademigheid en soms zelfs abcesvorming. Cellulitis vereist snelle medische interventie omdat de huidinfectie mogelijk uitgroeit in een bloedvergiftiging (sepsis) hetgeen levensbedreigend is.

Eczeem

Eczeem, meer bepaald atopische dermatitis (atopisch eczeem: huidziekte met jeuk), op het gezicht of rond de ogen (gezichtseczeem) komt niet zo vaak voor. Af en toe presenteert een patiënt zich echter met een huiduitslag rond de ogen die hiervan het gevolg is. Eczeem is een chronische aandoening met variabele symptomen. Bij een aantal patiënten vermindert of verdwijnt de huiduitslag na verloop van tijd. Soms ervaren patiënten ook periodieke opflakkeringen. Andere patiënten hebben altijd milde klachten. Bekende symptomen van deze huidaandoening zijn droogheid, roodheid en schilfering van de huid. Daarnaast voelt de huid mogelijk hard aan, en ontstaan hierop kloofjes en bloedingen. Atopische dermatitis (huidontsteking) verergert tijdens perioden van emotionele problemen zoals bij hoge stress of woede.

Oogherpes
Oogherpes (oculaire herpes) resulteert uit een infectie met het herpes simplex type 1-virus. Dit virus veroorzaakt eveneens een koortslip en koortsblaasjes. Als dit virus het oog infecteert, krijgt de patiënt te maken met rode ogen, overmatig tranende ogen, een wazig gezichtsvermogen en een pijnlijke huiduitslag rond het getroffen gebied. Meestal is de virale ooginfectie het gevolg van het dragen van een besmette contactlens door een foute contactlenshygiëne, maar in theorie is de verspreiding van het virus ook mogelijk wanneer een patiënt een koortslip een kus geeft bij iemand anders op het oog.

Ziekte van Lyme

De ziekte van Lyme veroorzaakt af en toe ook een huiduitslag rond de ogen. Bacteriën die zich in een teek bevinden, komen bij de mensen terecht via een tekenbeet. De patiënt presenteert zich hierbij met een jeukende huiduitslag, koorts, hoofdpijn, vermoeidheid en neurologische verschijnselen.

Andere oorzaken

Andere oorzaken van een huiduitslag rond de ogen omvatten:

• bepaalde geneesmiddelen
• blefaritis (een ontsteking van de ooglidranden)
• conjunctivitis (een oogbindvliesontsteking)
• een hormonale onbalans
• een slechte ooggezondheid
• rubber (huidirritatie door een snorkel of duikbril)

Symptomen in combinatie met de uitslag

Een pijnlijke huid, oogpijn, rode ogen, jeukende ogen, tranende ogen en een verminderd gezichtsvermogen zijn enkele symptomen die verschijnen in combinatie met een huiduitslag rond de ogen. Hoofdpijn, spierpijn, gewrichtspijn, onverklaarbaar gewichtsverlies, koorts, vermoeidheid en andere algemene symptomen zijn hierbij ook nog mogelijk, afhankelijk van de oorzaak. De huiduitslag rond de ogen is voor sommige patiënten zeer verontrustend en/of storend in het dagelijks leven.

Diagnose en onderzoeken

Een huiduitslag rond de ogen valt klinisch meteen op te merken. De huisarts noteert de aanwezige symptomen en bekijkt en betast de huid. Meestal stuurt hij de patiënt door naar een specialist omdat vaak enige tijd nodig is om de juiste oorzaak te achterhalen. Wanneer de patiënt lijdt aan een verminderd gezichtsvermogen of ooggerelateerde symptomen, bezoekt hij veelal een oogarts. Hij voert een volledig oogonderzoek uit en bekijkt alle oogstructuren. Een dermatoloog diagnosticeert een huidziekte. Hiervoor bevraagt hij de patiënt over het ontstaan van de huiduitslag en de eventuele uitlokkende factor. Hij voert een allergietest of een biopsie (stukje weefsel wegnemen en microscopisch laten onderzoeken) uit.

Behandelingen via huismiddeltjes

Aardappel

Een aardappel houdt vocht vast en is bruikbaar om de huidirritatie rond de ogen te verminderen. Hiervoor raspt de patiënt een aardappel en dit plaatst hij maximaal vijftien minuten op een gesloten oog.

Allergenen vermijden
Een allergische reactie komt tot stand door een allergeen (irriterende stof, uitlokkende factor). Vaak is dit allergeen te vinden in botanische tuinen (veel bloemen en stuifmeel), bedrijven (hooi) en zelfs zwembaden die zijn behandeld met chloor. Wanneer patiënten deze omgevingen vermijden, vermindert of verdwijnt de huiduitslag rond de ogen. Is de huiduitslag het gevolg van make-up en oogcosmetica, dan verdient het aanbeveling om de make-up te mijden en zo nodig te verwijderen, alsook om de ogen en huid hierrond nadien goed te reinigen. Voor het reinigen van de huid is babyshampoo inzetbaar wat gedrengd is in een schone katoenen doek. Uiteraard moet de patiënt ook in alle gevallen steeds zorgen voor een goede ooghygiëne en contactlenshygiëne, en mag hij niet gaan wrijven op de huidirritatie omdat de symptomen dan mogelijk verergeren.

Aloë Vera

Aloë Vera vermindert een ontsteking. De pulp van deze plant moet de patiënt mengen met koud water. Daarna plaatst de patiënt een watje in de oplossing en legt hij vervolgens dit watje op de gesloten ogen. Het watje mag hij verwijderen van de ogen als dit opgedroogd is.

Komkommer

Komkommer toepassen op de ogen is effectief in het verminderen van de brandende ogen en de huiduitslag. Hiervoor gebruikt de patiënt dikke plakken komkommer die hij eerst drenkt in koud water en daarna één snee toepast op een gesloten oog. De komkommer bevochtigt en koelt het geïrriteerde gebied. Wanneer de plakjes beginnen op te warmen, is het nodig om andere plakjes komkommer te gebruiken. Dit herhaalt de patiënt totdat de komkommer is opgebruikt.

Koude kompressen

Koude kompressen aanbrengen op de ogen vermindert een ontsteking en kalmeert de geïrriteerde huid. Ook is een koud kompres nuttig bij branderige ogen.

Luchtbevochtiger

Eczeem verergert door droge lucht, vooral tijdens de winter. Met behulp van een luchtbevochtiger komt voldoende vocht in de lucht terecht waardoor de huiduitslag rond de ogen verdwijnt.

Verzachtende crème

Een goede crème maakt de huid blijvend vochtig en zacht, en voorkomt een droge huid. Dit is belangrijk om de genezing van de huiduitslag te bevorderen. De verzachtende crème moet wel op basis van natuurlijke ingrediënten gemaakt zijn, want anders bestaat de kans dat de huiduitslag rond de ogen juist verergert.

Professionele medische zorg

In een aantal gevallen is het verstandig om een arts te raadplegen namelijk bij:

• aanhoudende klachten ondanks het gebruik van huismiddeltjes
• een branderig gevoel door de uitslag
• een terugkerende uitslag
• koorts
• oogproblemen zoals een verminderd gezichtsvermogen, een gezwollen hoornvlies, oogpijn, …
• pijnlijke, ernstig jeukende of ondraaglijke jeuk
• slaapstoornissen door de huiduitslag

Het is heel belangrijk om de juiste medicatie voor te schrijven, dus moet de diagnose duidelijk zijn. De arts behandelt naast de huidirritatie rond de ogen ook de oorzaak, zoals bijvoorbeeld kunsttranen bij droge ogen.

Antibiotica

Antibiotica zijn aanbevolen bij een bacteriële infectie die verantwoordelijk is voor de uitslag rond de ogen. Meestal zet de arts breed spectrum antibiotica in. De patiënt moet de voorgeschreven antibiotica volledig uitnemen, omdat de ziekteverwekkers (bacteriën) anders een verhoogde resistentie tegen het antibioticum ontwikkelen. Bij ernstige bacteriële infecties, zoals bij de ziekte van Lyme, is intraveneuze (via een ader) antibiotica de aanbevolen behandeling. Patiënten met minder ernstige symptomen krijgen mogelijk ook een orale (via de mond ingenomen) behandeling met antibiotica, maar dit bekijkt de arts individueel.

Antihistaminica

Orale antihistaminica zijn inzetbaar bij ernstige jeuk die gepaard gaat met de huiduitslag als gevolg van een allergie.

Corticosteroïden

Corticosteroïden zijn medicijnen die de arts topisch (op de huid aangebracht) inzet. Ze zijn nuttig om de jeuk en/of roodheid die gepaard gaat met de huiduitslag rond de ogen, terug te dringen. Meestal zet de arts eerst dit type behandeling in. Helpt dit niet, heeft de patiënt intense jeuk of is de allergie ernstig, dan schrijft de arts orale corticosteroïden in, of anders injecteert hij de patiënt met deze krachtige ontstekingsremmers. Wel is dit type behandeling minder aanbevolen voor een langere tijd omdat ze dan mogelijk ernstige bijwerkingen veroorzaken.

Immunomodulatoren

Immunomudulatoren zijn geneesmiddelen die inzetbaar zijn om een ontsteking te verminderen die optreedt in combinatie met een allergische reactie. Twee van de meest aanbevolen Immunomodulatoren zijn 'tacrolimus' en 'pimecrolimus'.

Topische crèmes

Topische crèmes bevatten actieve ingrediënten die een verzachtende werking hebben voor de huid, zoals calamine. Ze verminderen een ontsteking en irritatie van de huid en zijn doorgaans zeer effectief om de intensiteit van de jeuk te verminderen. Het is dan wel verstandig om niet aan de huid te krabben wanneer het medicijn is aangebracht, want anders neemt de effectiviteit van het geneesmiddel af.

Prognose van huidirritatie rond ogen

Een huidirritatie rond de ogen kent heel wat verschillende oorzaken en daarom zijn de vooruitzichten erg variabel. Soms heeft de patiënt slechts milde symptomen die spontaan verdwijnen, terwijl een andere patiënt ernstige symptomen heeft die aanhouden.

Lees verder

• Huiduitslag: Veel voorkomende oorzaken van uitslag op huid
• Oogallergie en oogirritatie: Soorten, behandeling en tips
• Ooginfecties door bacteriën, schimmels en virussen
• Oogliddermatitis: Ontsteking huid rond ooglid of oogleden