Epistaxis (neusbloeding): Oorzaken & behandeling bloedneus

Een bloedneus is een vervelend symptoom dat vaak veroorzaakt is door een trauma of neuspeuteren, maar ook het gebruik van cocaïne of het lijden aan bepaalde aandoeningen zijn risicofactoren voor epistaxis, de medische term voor een neusbloeding. Meestal verdwijnt een bloedneus spontaan binnen het halfuur, maar bij aanhoudende of ernstige problemen is medisch advies noodzakelijk. Naast de directe behandeling van de neusbloeding moet de arts de oorzaak opsporen via enkele onderzoeken, en een passende behandeling van de oorzaak inzetten. Meestal verdwijnen de klachten na een medische interventie, al komen de symptomen af en toe toch terug.

• Epidemiologie neusbloedingen
• Oorzaken van epistaxis
• Symptomen van neusbloeden
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling neusbloeding
• Complicaties bij bloeding uit neus
• Prognose van bloedneus

Epidemiologie neusbloedingen

Circa 60% van de mensen krijgt ooit in het leven te maken met een neusbloeding, maar in slechts 10% van de gevallen is hiervoor medische hulp vereist. Kinderen onder de tien jaar en vijftigplussers krijgen het vaakst te maken met een epistaxis. Mannen krijgen tot slot vaker te maken met neusbloedingen dan vrouwen.

Oorzaken van epistaxis

De oorzaken van een bloedneus resulteren uit enkele aandoeningen en omgevingsfactoren.

Aandoeningen

Enkele aandoeningen staan er om bekend dat ze neusbloedingen veroorzaken:

• bloedstollingsstoornissen
• een afwijkend neustussenschot of geperforeerd (doorboord) neustussenschot
• een leverziekte
• een nierziekte
• een operatie aan de neus (neuschirurgie)
• een trauma: vreemd voorwerp in de neus, neusplukken / neuspeuteren en een gebroken neus (nasale fractuur)
• een verhoogde bloeddruk (hypertensie)
• het Osler-Weber-Rendu syndroom (familiale hemorragische telangiectasie = bloedvataandoening)
• neus- of sinuskanker (tumoren in de neus of neusbijholten)
• rhinitis (een ontsteking van het neusslijmvlies) (veroorzaakt een verstopte neus)
• sinusitis (een ontsteking van de neusbijholten)
• uremie (verhoogd ureumgehalte in het bloed)
• zwangerschapscomplicatie

Omgevingsfactoren

Alcohol
Chronische alcoholmisbruik leidt mogelijk tot een epistaxis.

Cocaïne
Het gebruik van cocaïne resulteert mogelijk in neusbloedingen.

Lucht
Langdurige blootstelling aan warme, droge lucht is eveneens een risicofactor voor een bloedneus.

Medicatie
Sommige medicijnen leiden eveneens tot een neusbloeding. Anticoagulantia (bloedverdunners) zoals Warfarine (Coumadin), niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s) en aspirine zijn geassocieerd met een epistaxis. Ook komt een neusbloeding soms tot stand bij het gebruik van intranasale steroïden (krachtige ontstekingsremmers in de vorm van een neusspray) of intranasale antihistaminica (geneesmiddelen tegen een allergische reactie in de vorm van een neusspray). Wanneer de patiënt tot slot neussprays foutief gebruikt en deze richt op het neusseptum (neustussenschot), ontstaat mogelijk eveneens een bloedneus.

Neus snuiten
Krachtig de neus snuiten leidt af en toe ook tot een bloedneus.

Symptomen van neusbloeden

Neusbloedingen variëren in ernst van klein tot levensbedreigend. Uit één of beide neusgaten ontstaat plots een bloeding met rood bloedverlies. Meestal is sprake van een unilaterale (aan één neusgat) bloeding, maar bij een aantal patiënten vloeit het bloed uit beide neusgaten, bijvoorbeeld bij een trauma of stollingsstoornissen. Een bloedneus in de vooraan in de neus is gekend als een 'anterieure epistaxis', terwijl bij neusbloedingen achteraan in de neus sprake is van 'posterieure epistaxis'. Meestal is sprake van een neusbloeding vooraan uit de neus. De oppervlakte van Little, ook gekend als 'plexus van Kiesselbach' (een vaatkluwen op het neustussenschot) is een frequente plaats van een neusbloeding. De epistaxis gaat al dan niet gepaard met bloed ophoesten dat achteraan vanuit de neusholten in de keel terechtkomt. De gemeenschappelijke neus-keelholte (nasofarynx) is dan namelijk overvol.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

Een neusbloeding is gemakkelijk op het zicht waar te nemen, maar om de juiste plaats van de bloeding te achterhalen, is verder onderzoek nodig.

Diagnostisch onderzoek

De arts gebruikt een neusspeculum (buisvormig instrumentje met een spiegel) voor het verwijden van de neusholte. Zo bemerkt hij mogelijk meteen een neusbloeding aan de voorkant van de neus. Is nog bloedverlies aanwezig tijdens dit onderzoek, dan plaatst de arts een watje met een verdovende werking dat de bloedvaten tijdelijk doet dichtgaan. Op deze manier krijgt de arts een beter beeld van de neus en is het neusslijmvlies reeds verdoofd. De arts bekijkt eveneens de keel om te beoordelen of bloed vanuit de neus in de keelholte terechtkomt. Is dit het geval, dan is sprake van een ernstige anterieure epistaxis of een posterieure epistaxis. Af en toe zet de arts een neusendoscooop in om een bloedingsgebied op te sporen. Hiermee identificeert hij eveneens gezwellen die mogelijk de oorzaak zijn van de bloedneus.

Behandeling neusbloeding

Zelfzorg

De patiënt of begeleider moet meteen eerste hulp bij ongevallen (medische zorgen) toedienen. Voor een vreemd voorwerp bij kinderen in de neus zijn speciale EHBO-richtlijnen voorhanden. De patiënt leunt naar voren en ademt door de mond. Daarna moet de patiënt of de begeleider minimaal vijf minuten druk van buitenaf op de neusvleugels onder het benige septum uitoefenen. Het vernauwen van de bloedvaten (vasoconstrictie) gebeurt daarna door middel van ijsverpakkingen. Eventueel vult de patiënt zelf de neus met één of twee watjes die gedrenkt zijn in xylomethazoline (doet de bloedvaten vernauwen).

Professionele medische hulp

Als de bloeding aanhoudt, dan is professionele medische hulp noodzakelijk. De arts kent na de onderzoeken de ernst en locatie van de bloeding uit de neus en zet hierop een gepaste behandeling in. Indien verdere interventie nodig is, moet de arts mogelijk het bloedvat dichtbranden (intranasale cauterisatie) met een zilvernitraatstokje of een bipolair pincet. Hij gebruikt eventueel een speciale middelen om het bloeden te stelpen. Dit gebeurt bijvoorbeeld met een tamponade met neuswieken of mousse, een ballontamponade (bij ernstige neusbloedingen) of een Bellocktamponade (bij nog steeds aanhoudende bloeding; wordt geplaatst onder sedatie of volledige anesthesie). Helpen deze behandelingen niet, dan zijn enkele chirurgische opties mogelijk. Bij aanhoudende bloeding is vaak een intraveneuze toegang (via een ader in de arm) vereist. De patiënt krijgt indien nodig namelijk vocht of bloed en zuurstof toegediend.

Complicaties bij bloeding uit neus

Door het soms ernstig bloedverlies krijgen vitale organen onvoldoende bloed. Een beroerte (onvoldoende bloedtoevoer naar de hersenen met lichamelijke en mentale symptomen), een aangezichtsverlamming (schade aan gezichtszenuw of hersengebied) en blindheid zijn enkele complicaties van een bloedneus.

Prognose van bloedneus

Het merendeel van de bloedneuzen zijn spontaan verdwenen binnen het halfuur. De meeste medische behandelingen verhelpen bovendien de neusbloedingen. Bij patiënten met het Rendu-Osler-Weber-syndroom zijn de klachten soms wel moeilijker onder controle te krijgen en komen de neusbloedingen regelmatig terug.

Lees verder

• Neuspijn: Oorzaken van pijn op of in neus (pijnlijke neus)
• Neusendoscopie: Onderzoek van neus- en sinusholtes
• Neuskanker: Kwaadaardige tumor in neus en neusbijholten
• Neuspeuteren: Oorzaken, problemen en tips bij neuspulken
• EHBO bij vreemd voorwerp in de neus bij kinderen