Zesde ziekte: symptomen & besmettelijk kind en volwassenen

Zesde ziekte: symptomen & besmettelijk kind en volwassenen De zesde ziekte is een milde vlekjesziekte en wordt veroorzaakt door het herpesvirus (type 6 en 7). Meestal treedt de ziekte op bij kinderen van 6 maanden tot 3 jaar. de zesde ziekte wordt daarom als kinderziekte beschouwd. De zesde ziekte begint bij zuigelingen en peuters vaak met een plotselinge opkomende hoge koorts, die drie tot vijf dagen duurt. Binnen 12-24 uur nadat er koorts uitbrak, verschijnt er huiduitslag, vooral op de romp, maar soms ook in het gezicht. Het gaat om kleine, lichtrode vlekjes. Deze vlekjes jeuken niet en verdwijnen binnen enkele dagen.
Huiduitslag bij de zesde ziekte / Bron: Emiliano Burzagli, Wikimedia Commons (Publiek domein)Huiduitslag bij de zesde ziekte / Bron: Emiliano Burzagli, Wikimedia Commons (Publiek domein)

Wat is de zesde ziekte of roseola?

De zesde ziekte wordt ook wel driedaagse koorts genoemd en de Latijnse benaming is exanthema subitum of roseola infantum, ook wel kortweg roseola. De zesde ziekte is een milde vlekjesziekte —de aandoening gaat gepaard met huiduitslag— en wordt veroorzaakt door een virus. Het is over het algemeen vrij onschuldig en komt het meest voor bij kinderen van 6 maanden tot 2 jaar. Het komt zelden voor bij kinderen ouder dan vier jaar. De gemiddelde leeftijd waarop een kind geïnfecteerd raakt is wanneer hij 9 maanden oud is. Oudere kinderen, tieners en volwassenen worden veel minder vaak besmet. Dat komt doordat ongeveer 77% van de volwassenen deze ziekte reeds als kind hebben gehad en dus niet opnieuw ziek kunnen worden.

Oorzaken van zesde ziekte of roseola

De zesde ziekte wordt veroorzaakt door twee veel voorkomende herpesvirussen (HHV-6 en HHV-7). De virussen behoren tot de familie van de herpesvirussen, maar ze veroorzaken niet de bekende koortslip of genitale infecties die herpes simplex virussen kunnen veroorzaken. De virussen worden verspreid door kleine druppeltjes vocht uit de neus en keel van de besmette mensen. Deze druppeltjes worden verspreid door middel van praten, niezen of hoesten. De incubatietijd, dat wil zeggen de periode tussen de blootstelling aan het virus en het tijdstip dat de eerste symptomen zich openbaren, is 9 tot 10 dagen.

Symptomen zesde ziekte / Bron: M Davis, Wikimedia Commons (Publiek domein)Symptomen zesde ziekte / Bron: M Davis, Wikimedia Commons (Publiek domein)

Symptomen van de zesde ziekte of roseola

Verschijnselen

De tekenen en symptomen de zesde ziekte variëren en zijn afhankelijk van de leeftijd van de patiënt. De zesde ziekte begint bij zuigelingen en peuters vaak met een plotselinge opkomende hoge koorts (39 tot 40,5 °C), die drie tot vijf dagen duurt, maar in sommige gevallen ook langer. De koorts eindigt even plotseling als ze begonnen is. Bovendien hebben ze last van prikkelbaarheid, oorpijn, zere keel, gezwollen klieren in hals en nek, loopneus, en eventueel milde diarree. Binnen 12-24 uur nadat er koorts uitbrak, verschijnt er huiduitslag, vooral op de romp, maar soms ook in het gezicht. Het gaat om kleine, lichtrode vlekjes. Deze vlekjes jeuken niet en verdwijnen meestal binnen één of twee dagen.

Symptomen zesde ziekte bij oudere kinderen

Oudere kinderen hebben meer kans op een ziekte die gekenmerkt wordt door een aantal dagen hoge koorts en eventueel een loopneus en diarree. Ze krijgen minder vaak huiduitslag als de koorts afneemt.

Besmettelijkheid

Het is onbekend hoelang de besmettelijke periode van de zesde ziekte duurt, maar waarschijnlijk is de ziekte besmettelijk tot het moment dat de uitslag is verdwenen.

Complicaties

Een complicatie die soms kan optreden door de snel stijgende temperatuur zijn koortsstuipen.

Onderzoek en diagnose

Lichamelijk onderzoek

De diagnose van roseola kan gesteld worden op basis van de typische huiduitslag of, in sommige gevallen, door een bloedonderzoek waarbij de arts de antilichamen tegen roseola controleert.

Differentiële diagnose

De symptomen van de zesde ziekte lijken soms op die van mazelen, rode hond of een pneumokokkeninfectie.

Zorg ervoor dat het kind voldoende rust krijgt / Bron: Kheinz, PixabayZorg ervoor dat het kind voldoende rust krijgt / Bron: Kheinz, Pixabay

Behandeling van roseola of zesde ziekte

Algemene maatregelen

Het is belangrijk dat het kind voldoende te drinken krijgt om uitdroging te voorkomen. Vooral zuigelingen dehydreren gemakkelijk. De koorts kan worden behandeld met paracetamol of ibuprofen. Geef geen aspirine aan iemand jonger dan 20 jaar, aangezien dat een verhoogd risico geeft op het Reye-syndroom. De uitslag verdwijnt zonder medische behandeling.

Rust

Voorts is het belangrijk dat het zieke kind voldoende rust krijgt. Dunne loszittende kleding is aan te bevelen, zodat het lichaam de overtollige warmte kan kwijtraken.

Prognose

De aandoening is goedaardig en verdwijnt spontaan. Een paar kinderen kunnen echter koortsstuipen krijgen. Heel soms kan bij immuungecompromitteerde kinderen de infectie terugkeren. De meeste kinderen hebben geen restverschijnselen en hebben een uitstekende prognose.

Lees verder

© 2010 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Zesde ziekte of driedaagse koorts, symptomen en behandelingDe zesde ziekte wordt ook wel de driedaagse koorts of Roseola infantum genoemd. Deze ziekte komt enkel voor bij jonge ki…
Roseola: de zesde ziekte (kinderziekte)Roseola: de zesde ziekte (kinderziekte)Roseola, ook wel de zesde ziekte genoemd, is een veel voorkomende virusinfectie bij kinderen. Na een symptoomloze incuba…
Kinderziekte - De zesde ziekteVlekjesziekten komen regelmatig voor bij kinderen. De ene is gevaarlijker dan de andere. De zesde ziekte is een ongevaar…
Vijfde en zesde ziekte: oorzaken, symptomen, behandelingVijfde en zesde ziekte: oorzaken, symptomen, behandelingDe vijfde ziekte en de zesde ziekte. De namen klinken wat geheimzinnig, maar wat houden de ziekten nu eigenlijk in. Hoe…

Huidkanker: BasalioomHuidkanker: BasalioomBasalioom is één van de meest voorkomende kanker. Deze vorm van kanker is vrijwel nooit levensbedreigend. Het komt voor…
Breuken en een second opinionBreuken en een second opinionBotbreuken zijn veelgehoorde aandoeningen. In ieders omgeving zijn mensen te vinden die ooit een botbreuk hebben opgelop…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: M Davis, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • NIH. Roseola Infantum. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK448190/ (ingezien op 3-6-2022)
  • Afbeelding bron 1: Emiliano Burzagli, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Afbeelding bron 2: M Davis, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Afbeelding bron 3: Kheinz, Pixabay
Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 28-04-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 5
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.