De zomerdepressie

De zomerdepressie Net als de winterdepressie, begint de zomerdepressie eindelijk uit de hoek 'aanstellerij' of 'liever maar negeren' te komen. Het besef begint door te dringen dat seizoenen een veel ingrijpendere invloed op het menselijke lichaam hebben dan we lange tijd vanuit de medische wetenschap hebben erkend. Maar de zomerdepressie is een complex fenomeen met maatschappelijke, lichamelijke en geestelijke factoren. Een verkenning. Is er verband tussen ons lichamelijk en geestelijk welbevinden, en de aardse ritmes en seizoenen? Is onze gemoedstoestand meer dan een medische optelsom van aanwijsbare factoren? Jazeker, en je kunt het zelf constateren. Kijk alleen al naar het vrouwelijke lichaam: een menstruatiecyclus is in feite een 'seizoenenkwestie.' Het leven vertoont, aldus een bekende spirituele tekst, een 'eb en vloed' net als de zee: soms zijn we vol levenslust, soms is die - al dan niet met aanwijsbare reden - afwezig. Maar ook reageert een mens op de natuur, zelfs al is dat verband lange tijd genegeerd door de mechanisch denkende medici van weleer. Verder dan de constatering dat er bij volle maan meer moorden worden gepleegd, kwam men niet. Maar de tijden veranderen. En dat is maar goed ook, want net als elke depressie, is de zomerdepressie een signaal om niet te negeren.

Licht en donker?

Het is gebruikelijk om het licht alleen goede eigenschappen toe te kennen, en het donker alleen slechte. Langzaam begint er nuance in dat gedachtepatroon te komen. Alleen al aan het feit dat we steeds minder zijn gaan slapen, valt onze aanbidding van de dag af te lezen; hoera, er is licht! We zijn productief, we kunnen aan het werk of naar buiten, we hoeven niet (meer) na te denken of naar binnen te keren, waar al die lastige vragen liggen te wachten. En toch... onderzoeken beginnen erop te duiden dat we eerder te weinig donker krijgen dan te veel. Het verband tussen depressieve gevoelens en een tekort aan slaap wordt via tastbare onderzoeken aangetoond. Dat stemt tot nadenken over die altijd zo 'vrolijk' geachte zomertijd. Een van de mogelijke triggers van zomerdepressie zou kunnen zijn, dat er te veel actie in een dag komt in de zomer, en te weinig verinnerlijking, rust, slaap. Niet alleen cultureel en maatschappelijk wordt dat dus aangezwengeld, maar ook door de feitelijke overdaad aan licht. In de zomer is het een stuk later als je 'met de kippen op stok' gaat. Dat donker is niet zo slecht als het is afgeschilderd. In het donker rusten we, verwerken we onze indrukken, komen we ten diepste tot onszelf.

Herfstmens

Er zijn praktische factoren die de zomerdepressie in de hand kunnen werken. Half Nederland is op vakantie, en als je beste vrienden daarbij zijn, je sportclub sluit en jij geen geld hebt om aan alle bronnen van vermaak mee te doen, kan het zijn dat je daar depressieve gevoelens van krijgt die escaleren en zich ontwikkelen tot een depressie. In een artikel in het AD vertelt trainer Tiny van Hees, die voor de zorgorganisatie Altrecht Preventie enkele jaren geleden een cursus 'Optimistisch de zomer in' voor 55-plussers organiseerde, dat juist deze doelgroep vatbaar is voor de zomerdepressie vanwege eenzaamheid en verstoring van een vervullend, actief dagritme. Praktische redenen zoals bovengenoemd, staan dan vaak voorop. Maar de ene zomerdepressie is de andere niet. Het kan ook zijn dat de factoren van buitenaf je niet zozeer dwars zitten, maar dat de zomer gewoon niet jouw tijd van het jaar is. Belangrijk is, zoals altijd, om mensen in hun essentie niet op één grote hoop te gooien. Het is niet gezegd dat 'we' in de zomer blijer zijn, zoals gemakshalve wordt aangenomen. Net zoals er mensen zijn met bruin haar en mensen met rood haar, zijn er mensen die floreren bij licht, maar evenzeer mensen die floreren bij donker. Je zou kunnen zeggen: er zijn zomermensen en wintermensen. Er zijn mensen die veel behoefte hebben aan de inkeer, de rust, de intimiteit en zelfs de meer ingetogen sfeer op straat waarmee herfst en winter vergezeld gaan, net zo goed als er mensen zijn die daar niet zo veel behoefte aan hebben. Dat kan ook nog eens veranderen met de seizoenen van je eigen leven. Het is niet ongewoon als een sterfgeval in de lente, juist in de zomer diepe pijn gaat doen: overal feest behalve in je eigen hart... Kortom: als je weet wat je aard is, als je weet welke weg je op dit moment gaat, als je jezelf en je omstandigheden niet in hokjes stopt, kun je vaak zelf op het spoor komen van oorzaken en achtergronden.

Een serieuze zaak

De medische wereld opent zich, en ook zijn we massaal bereid om een iets minder mechanische blik op onze geest en lichaam te werpen. Het kan al een hele opluchting zijn als je de achtergronden van de zomerdepressie voorzichtig begint te bekijken en zelfs een beetje begrijpen vanuit de nuances in de menselijke aard, de dwangmatige zonaanbidding van de maatschappij, de regel dat licht vreugde 'moet' betekenen, je persoonlijke levensritme en daarnaast nog heel wat factoren die we nog niet eens begonnen zijn te onderzoeken. Dan nog ben je er niet. De zomerdepressie is een serieuze zaak en niet te vergelijken met een zomerdipje. De klachten zijn ingrijpend en kunnen het leven zwaar beinvloeden. Vandaar is het belangrijk dat degene die depressieve gevoelens bij zichzelf signaleert die aanhoudend zijn en een negatieve invloed hebben op factoren als levenslust, eetlust, functioneren en liefdeleven, de depressie serieus neemt en begrijpt dat depressie een signaal is dat er iets moet gebeuren.

Diagnose, inzicht, actie

Een pasklare oplossing voor de zomerdepressie is net zo min te geven als voor de niet-seizoensgebonden depressie. Maar de globale weg is wel: diagnose, inzicht en actie. Online kun je in elk geval een (zeer) globale eerste indruk opdoen over de vraag of wellicht sprake is van een depressie. Google op 'test depressie' en de online tests verschijnen in beeld. Maar laat ook je eigen hart je leiden; vaak vertelt dat je al dat er iets gedaan moet worden. Voor velen is een gang naar de huisarts een moeilijke stap, maar wel een die het nemen waard is. Ga de eventuele zelfveroordeling voorbij, en kies voor de openheid. Bespreek de mogelijkheden om een zomerdepressie te behandelen. Laat je niet te snel pillen aanpraten, maar overweeg ook alternatieven zoals lichaamsbeweging, gesprekken met psycholoog of maatschappelijk werker. Denk altijd ook aan de mogelijkheden die bestaan vanuit je eigen, onschatbare zelfredzaamheid: vaak kun je door diep in jezelf te kijken, merken dat je dag-nachtritme is veranderd op een manier die je geen goed doet, dat je een moeizame tijd achter de rug hebt, of dat je weigert jezelf ruimte te geven om een 'winterkind' te zijn in plaats van een zomerkind. Dat is waardevolle informatie om voor jezelf, parallel aan het professionele circuit, mee aan de slag te gaan.

Eindelijk erkenning

De zomerdepressie is nog weinig bekend. Maar degenen die eraan lijden, zoeken de erkenning en de publiciteit. En die begint er te komen. Zo is er een weblog www.zomerdepressie.net waarin mensen met een zomerdepressie zich mogelijk herkennen, en waarop ook wordt gerept van de stand van zaken in de media waar het gaat om aandacht voor de zomerdepressie. Het zijn niet de minste media die de zomerdepressie aandacht beginnen te geven, denk aan de kranten AD en Spits. Dat betekent dat een psychologisch probleem dat nog lang niet voldoende in kaart is gebracht en vaak nog erg eenzijdig wordt belicht, in elk geval steeds meer erkenning krijgt.
© 2009 - 2024 Mariawrites, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Zomerdip of zomerdepressie: oorzaken, behandeling & tipsZomerdip of zomerdepressie: oorzaken, behandeling & tipsDe zomer kan een delicate periode zijn voor wie gevoelig is voor depressie. Ironisch genoeg is het net in de periode dat…
Depressie bij jongeren kan zich anders uitenDepressie bij jongeren kan zich anders uitenVroeger dacht men dat depressiviteit alleen voor kon komen bij volwassenen. Inmiddels is bekend dat niet alleen jongeren…
Winterdepressie en zomerdepressie: Oorzaken en symptomenWinterdepressie en zomerdepressie: Oorzaken en symptomenEen seizoensgebonden affectieve stoornis is een aandoening waarbij een patiënt terugkerende episodes van depressieve sym…
Depressie en diabetesHoe groot is de kans op een depressie in combinatie met diabetes? Waar kunt u op letten? Kan een depressie voorkomen wor…

Pijn bij plassen: oorzaken branderig gevoel bij het plassenPijn bij plassen: oorzaken branderig gevoel bij het plassenEen brandend gevoel bij het plassen of pijn bij het plassen staat bekend als ‘dysurie'. Pijn bij plassen kan zich uiten…
Wat te doen bij prikkelhoest of kriebelhoestWat te doen bij prikkelhoest of kriebelhoestWanneer je last hebt van kriebel in de keel, heeft dat tot gevolg dat je veel moet hoesten. Dit kan zorgen voor te weini…
Reactie

Bea, 31-07-2017
Zelfs toen het vorige week -in korte vakantie, sinds heel lang- regende, was ik alleen maar blij dat het geen 30 graden was en ik geen last had van wespen en muggen. Er zitten zoveel nadelen aan de zomer, dat ik soms niet begrijp dat mensen ervan houden. Ik ben een wintermens, zeker te weten! En ik zoek lotgenoten! Reactie infoteur, 08-08-2017
Dag Bea,
dank voor je bericht! je bent vast niet de enige, ik las ook eens een ander artikel waarin meerdere mensen vertelden waarom ze geen zomermens zijn! Enfin, de dagen worden al korter dus jouw tijd nadert!
groeten, Maria

Mariawrites (540 artikelen)
Gepubliceerd: 09-08-2009
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.