Liesbreuk: Symptomen, diagnose, behandeling en oorzaak

Op het moment dat het buikvlies uitstulpt is er sprake van een liesbreuk. Een fragiel gebied in de buikwand in het gebied van de lies breekt dan. Een liesbreuk kan zowel bij kinderen voorkomen als bij volwassenen. Bij kinderen is een liesbreuk meestal aangeboren en barst die op latere leeftijd alsnog. Een liesbreuk is meestal geen ernstige aandoening.

Symptomen

• Uitstulping in de lies
• Bij persen wordt uitstulping groter
• Uitstulping is soms pijnlijk
• Zeldzaam zijn niet lekker voelen en overgeven

Het ontstaan van een liesbreuk

De liesstreek bij patiënten met een liesbreuk is vaak zwak, waardoor een breuk kan ontstaan. Van nature meer fragiele plekken in de buik zijn de navel, de liezen en de plek waar de slokdarm door het middenrif in de buik belandt. Bij een breuk treedt buikvet en soms een deel van de darm naar buiten. Bij mannen is de lies extra gevoelig, doordat de zaadstreng vanuit de buikholte loopt richting het lieskanaal door de wand van de buik naar de bal. Bij kinderen jonger dan een jaar is deze verbinding vaak nog open. Er kan dan vocht terecht komen rondom de buikholte. De open verbinding verdwijnt na het eerste jaar. De breuk stulpt dan omhoog. Vooral bij baby’s kun je de bult makkelijk terug duwen. Een liesbreuk kan ook op latere leeftijd makkelijk ontstaan. Een uitstulping kan dan ontstaan via de zaadstreng die zich dwars door de lies heen werkt. De bult wordt vervolgens steeds groter. Dit heet een laterale breuk. Bij volwassenen kan ook een breuk ontstaan die op een liesbreuk lijkt, maar er haaks opstaat. Een liesbreuk treedt vooral bij mannen op. Er zijn maar weinig vrouwen die met een liesbreuk te maken krijgen.

Acute complicaties

Meestal is de liesbreuk een relatief onschuldige aandoening. Een liesbreuk kan soms wel acuut worden. Dat gebeurt als de breuk de bloedtoevoer naar een beklemd gedeelte van de darm stopt. Dan treedt er een darmafsluiting op. Dit leidt tot veel pijn en overgeven. In extreme gevallen kan de darm afsterven. Bij zo’n situatie moet meteen medisch worden ingegrepen.

Diagnose

Om een liesbreuk vast te stellen is lichamelijk onderzoek nodig naar de breuk nodig. Daardoor ziet een arts zich waar de breuk zit en of het een liesbreuk betreft. Een bult die duidelijk zichtbaar wordt bij hoesten in de lies of in de balzak is bijna zeker een liesbreuk. De arts schijnt dan met een lichtje op de liesbreuk. Bij een liesbreuk waarin een stuk darm zit houdt dit deel van de breuk geen licht door. In sommige gevallen wordt ook een echo gemaakt om er zeker van te zijn dat er sprake is van een liesbreuk.

Behandeling

Een liesbreuk hoeft niet behandeld te worden als er naast de zwelling geen andere klachten zijn. Toch wordt ook dan meestal voor een operatie gekozen. De meeste liesbreuken worden chirurgisch weggehaald. De operatie kan onder plaatselijke verdoving worden uitgevoerd of onder algehele narcose. De liesbreuk kan via een klassieke operatie of via een kijkoperatie worden behandeld. Bij de traditionele manier wordt de liesbreuk verholpen via een snee in de buik. Als het nodig is wordt het zwakke gedeelte van de buik versterkt. Bij een kijkoperatie worden er gaatjes in de buikwand gemaakt. Een cameraatje en instrumenten gaan via deze openingen naar binnen. De chirurg werkt dan vanuit de binnenkant van de breuk. Ook via een kijkoperatie kan de buikwand worden verstevigd. Dat gebeurt met lichaamseigen weefsel of een plastiek. Een kijkoperatie is nog geen standaard uitgevoerde ingreep bij een liesbreuk en wordt nog niet overal toegepast. Bij één tot drie procent van de patiënten keert de liesbreuk op dezelfde plaats weer terug na een operatie om de liesbreuk te verhelpen.