Parasitaire tweelingen

Mensen met drie armen, vier benen, of een extra hoofd... Het klinkt als sprookjesachtige bedenksels, maar ze bestaan echt. Deze mensen dragen de lichaamsdelen van een onvolgroeide tweelingbroer- of zus met zich mee, die lichamelijk aan hen verbonden is gebleven. Het onvolwaardige lichaam is geen afzonderlijk individu: het heeft geen eigen bewustzijn. Echter, door de commotie vanuit de buitenwereld gaat dit parasitaire aanhangsel toch een eigen leven leiden.

Wat zijn parasitaire tweelingen?

Het verschijnsel parasitisme is een vorm van symbiose, het samenleven van twee levensvormen, waar de ene levensvorm profijt van ondervindt ten koste van de ander. Bij een parasitaire (heteropagus) tweeling kan het onvolgroeide lichaam in leven blijven dankzij de bloedcirculatie van het gezonde individu: de "gastheer". Parasitaire tweelingen zijn in feite een soort Siamese tweeling: er is sprake van een lichamelijke verbintenis tussen beide individuen. Anders dan bij de meeste Siamese tweelingen, vindt bij parasitaire tweelingen de ontwikkeling asymmetrisch plaats, waarbij slechts één individu een volwaardig levensvatbaar lichaam verkrijgt. Parasitaire tweelingen zijn weliswaar zeer zeldzaam (slechts 5 procent van alle Siamese tweelingen), maar zij komen in grote verscheidenheid voor. Vaak heeft het individu één of twee extra benen, maar het komt ook voor dat er een kleine romp met vier ledematen aan de buik is bevestigd. Soms is het parasitaire deel inwendig aanwezig, in de vorm van een cyste. Er zijn zelfs gevallen bekend van een tweede gezicht, wat de schijn heeft van een soort tumor, al dan niet behaard, waarin zich misvormde trekken van een mond met tanden kunnen bevinden.

Hoe kan een Siamese tweeling een parasitaire vorm aannemen? Wetenschappers vermoeden dat hierbij een proces van selectieve ischaemische schade (verminderde bloedvoorziening) betrokken is, resulterend in de dood van één van de individuen, waarna gedeeltelijke resorptie van diens lichaam plaatsvindt. Met deze hypothese kan echter niet worden verklaard waarom de meerderheid van parasitaire tweelingen (70%) mannelijk is, terwijl symmetrische Siamese tweelingen vooral vrouwelijk zijn. Voor meer gedetailleerde informatie over Siamese tweelingen in zijn algemeenheid, zie het artikel Siamese tweelingen.

Beroemde parasitaire tweelingen

Jean Baptista dos Santos
De meest spraakmakende persoon met een parasitaire tweelingbroer was misschien wel Jean Baptista dos Santos, geboren rond 1843 te Portugal. Dos Santos had een derde been dat aan zijn onderrug bevestigd was. Dit been bestond uit twee vergroeide benen, en had twee hakken en acht tenen. Het zou zijn gebroken toen hij één jaar oud was, om het minder hinderlijk te maken, met als gevolg dat het been volledig immobiel was. Maar wat de buitenwereld meer fascineerde, was het feit dat dos Santos in het bezit was van dubbele genitaliën, om precies te zijn twee penissen en drie scrota, met één teelbal aan weerszijden (van het centrale scrotum zouden twee testes zich binnen de buikwand bevinden). Beide geslachtsdelen waren functionerend, zowel bij het urineren als in erectiel opzicht. Zoals wel in te denken is bij de aanwezigheid van vier hormoonproducerende testes, was volgens de overlevering ook de libido van dos Santos van formaat.

De circuswereld had bijzondere interesse had voor de driebenige dos Santos: een Frans circus zou hem 200 franc geboden hebben voor een tweejarig contract. Hij sloeg het aanbod echter af, en beperkte zijn exhibitionisme slechts tot de medische wereld, welke gebiologeerd was door zijn buitengewone potentie. In het dagelijks leven slaagde dos Santos erin zijn derde been verhuld te houden door deze aan zijn rechterbeen te binden, en kon zonder moeite lopen, rennen en paardrijden.

Het toeval wou dat gelijktijdig met dit medische wonder, er ook een vrouwelijke tegenhanger van dos Santos was. Haar bestaan maakte de geruchten rondom dos Santos nog smeuïger. Vandaar dat Blanche Dumas' verhaal hier niet ontbreken mag.

Blanche Dumas

In 1860 werd Blanche Dumas geboren op het Caribische eiland Martinique. Net als dos Santos beschikte zij over een derde been, dat uit haar sacrum ontsprong. Haar pelvis was ongewoon breed en zij bezat dubbele genitaliën, twee blazen en twee sets darmen. Tevens bevonden zich twee rudimentaire borsten ter hoogte van de pelvis.

Verhalen over Blanche Dumas getuigen van een uitgesproken libido. Gecombineerd met de fascinatie voor haar bijzondere geslachtsdelen, is het niet verwonderlijk dat zij het in Frankrijk had gemaakt tot courtisane. Haar beide vulvae zouden tot volwaardige ontwikkeling zijn gekomen, en zij zou met haar beide geslachtsdelen de mannen hebben weten te "entertainen".

Wanneer men de uitzonderlijke eigenschappen van Blanche Dumas vergelijkt met die van Jean Baptista dos Santos, is een voor de hand liggende gedachte dat deze mensen, in ieder geval in lichamelijk opzicht, "voor elkaar gemaakt lijken". Hun tijdgenoten waren op hetzelfde idee gekomen, en er gingen wilde geruchten rond over een liefdesaffaire van de beide dubbelslachtigen.
Lazarus en Joannes Baptista Colloredo
Daar waar de namen Jean Baptista dos Santos en Blanche Dumas samenhangen met sensatie en geruchten, heeft één van hun voorgangers de medemens juist in poëtische zin weten te inspireren. Lazarus Colloredo en zijn parasitaire tweelingbroer Joannes Baptista werden in 1617 geboren in Italië. Joannes Baptista's had zich volledig gevormd en was verbonden met de borst van zijn broer, maar miste vitale organen en was dan ook niet functioneel. Als gevolg hing zijn lichaam slapjes aan dat van Lazarus.

Lazarus reisde rond in Europa en trok veel bekijks met zijn parasitaire tweelingbroer, waarmee hij zich in zijn levensonderhoud kon voorzien. Wanneer hij zich niet tentoonstelde, verborg hij Joannes Baptista onder een zware mantel. Hun reizen hebben een spoor nagelaten van gedichten en liederen waarin de "onafscheidelijke broers" worden bezongen.

Andere bizarre afwijkingen

In de meeste gevallen komen beide individuen van een Siamese tweeling tot ontwikkeling. Doorgaans blijven zij een leven lang onlosmakelijk met elkaar verbonden. In hoeverre kun je een eigen leven leiden als je alles moet delen met je broer of zus?

Lees verder

• Siamese tweelingen