Antivirale geneesmiddelen

Virusinfecties worden behandeld met antivirale geneesmiddelen. Virusinfecties kunnen onderverdeeld worden in onder andere herpesvirussen (onder andere koortslip, genitale herpes en waterpokken), hepatitis en HIV. Geneesmiddelen worden onderverdeeld in antiherpesmiddelen, reversetransscriptaseremmers, proteaseremmers en overige antivirale middelen.

Virusinfecties

Steeds vaker wordt de mens geconfronteerd met virusinfecties. Dit kunnen relatief onschuldige infecties zijn als een verkoudheid maar ook infecties die tot de dood kunnen leiden, zoals HIV. Momenteel zijn er ongeveer 200 ziekte-verwekkende virussen bekend welke diverse ziektes kunnen veroorzaken. Een virus is een heel klein micro-organisme dat DNA of RNA bevat en is niet met het blote oog zichtbaar. Kenmerkend aan virussen is dat zij zich vermenigvuldigen in de cellen van andere organismen waarna zij zich over andere cellen kunnen verspreiden en verder vermenigvuldigen. In de meeste gevallen ontwikkelt het lichaam na besmetting met een virus zelf voldoende weerstand om de indringer weer onschadelijk te maken. Dit lukt echter niet altijd.

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen DNA- en RNA-virussen. DNA-virussen kunnen de celkern van de mens binnendringen waar zij zich ook kunnen vermenigvuldigen. RNA-virussen vermenigvuldigen zich over het algemeen in het cytoplasma. DNA-virussen zijn bijvoorbeeld het pokkenvirus, herpes, hepatitis B en papillomavirussen. Voorbeelden van RNA-virussen zijn rubella (rode hond), het rhabdovirus (hondsdolheid of rabiës en paramyxovirussen (welke onder andere de mazelen veroorzaken).

Voor bacteriële en schimmelinfecties bestaan diverse effectieve middelen. Het bestrijden van virussen is echter een stuk lastiger. De beste behandelmethode is nog altijd preventie. Voor diverse aandoeningen zijn er inmiddels vaccins ontwikkeld die de kans op het krijgen van een bepaalde aandoening aanzienlijk verkleinen. Dit is bijvoorbeeld het geval voor de bof, kinkhoest, hepatitis, influeza, de pokken, mazelen, rode hond, polio en hondsdolheid.

Veelvoorkomende virale infecties worden dikwijls veroorzaakt door herpesvirussen. De koortslip wordt bijvoorbeeld veroorzaakt door het herpessimplex virus type 1, genitale herpes door het herpessimplexvirus type 2, waterpokken en gordelroos door het varicellazostervirus en de ziekte van Pfeiffer door het epstein-barrvirus. Andere belangrijke virussen zijn influenzavirussen, hepatitisvirussen en het aidsvirus.

Antiherpesmiddelen

Herpesvirussen zijn DNA-virussen die zich in het lichaam van de mens nestelen en ofwel in rust verkeren ofwel actief zijn. Het virus kan actief worden onder invloed van bijvoorbeeld koorts, zonlicht, een verminderde afweer of menstruatie. Een besmetting met een herpesvirus duurt in principe levenslang. Voorbeelden van herpesvirussen zijn:

• Herpex simplex (aften, genitale herpes, koortslip)
• Cytomegalo-virus
• Varicella zoster (waterpokken)

Reversetransscriptaseremmers

Reversetransscriptaseremmers zijn geneesmiddelen die een bepaald enzym, reverse transcriptase, remmen. Hierdoor wordt de omzetting van viraal RNA in DNA geblokkeerd waardoor de viruscellen zich niet meer kunnen vermenigvuldigen. Reversetransscriptaseremmers worden ook wel als de eerste HIV-remmers beschouwd. De geneesmiddelen worden echter ook gebruikt bij chronische hepatitis B.

Proteaseremmers

Proteaseremmers zijn eiwitten die eiwitsplitsende enzymen, ook wel proteasen genoemd, kunnen remmen. Hiermee wordt voorkomen dat HIV-cellen zich kunnen vermenigvuldigen. Proteaseremmers zijn dus ook HIV-remmers.

Overige antivirale geneesmiddelen