Slechthorendheid: oorzaken, gevolgen en behandeling

Slechthorendheid is een aandoening die veel in onze samenleving voorkomt, veel meer dan je zou denken. Wat is het nu? Hoe kan je het krijgen en wat kunnen de gevolgen zijn? Lees mee en ontdekt wat er schuilgaat in die wereld van stilte...

Wat is slechthorendheid?

Slechthorendheid komt steeds vaker voor, soms zijn mensen er zelfs niet van bewust dat ze slechthorend zijn omdat het een zeer langzaam proces kan zijn. Iemand is slechthorend als er meer dan 20 dB1 gehoorverlies is. Om dit te kunnen zien, maken audiologen gebruik van een tabel.

Oorzaken slechthorendheid

Er komen zeer veel vormen van slechthorendheid voor. Bij de meeste mensen gaat het gehoor in de loop der jaren achteruit, de slechthorendheid ontstaat geleidelijk aan. De zachte geluiden in de omgeving worden geleidelijk aan zachter en zachter. Daardoor valt het toenemend gehoorverlies nauwelijks tot niet op. Pas wanneer de zachte medeklinkers zoals m, b, n, niet meer goed hoorbaar zijn, komt men tot besef dat men niet goed meer hoort.
Slechthorendheid kan onderverdeeld worden naar:

• aangeboren en verworven vormen van slechthorendheid

• erfelijke en niet erfelijke vormen van slechthorendheid

Aangeboren slechthorendheid kan erfelijk zijn, maar kan ook ontstaan zijn doordat er tijdens de ontwikkeling van de vrucht iets is misgegaan. Naar schattig is ongeveer 1 op 1000 baby’s slechthorend of doof

Bij verworven slechthorendheid kan er sprake zijn van perceptief verlies, geleidingsverlies of een combinatie van beide.

Perceptief verlies

Bij een perceptief verlies kan het probleem zich stellen in het slakkenhuis (cochleair gehoorverlies). De binnenste en/of buitenste haarcellen kunnen beschadigd zijn.
Het probleem kan zich ook lokaliseren in het actieve zenuwstelsel.
Er zijn vele oorzaken voor perceptief verlies:

• Erfelijkheid
• Verouderingsprocessen
• Ziektes (zoals bijvoorbeeld meningitis)
• …

Perceptieve verliezen zijn blijvend, in de meeste gevallen biedt een hoortoestel een oplossing. Wanneer een hoortoestel echter onvoldoende helpt, kan men een CI overwegen.

Geleidingsverlies

De oorzaak van het probleem ligt in het buitenoor of middenoor. Het geluid in het binnenoor of middenoor komt gedempt door.
Er zijn vele oorzaken voor geleidingsverlies:

• Verstopte gehoorgang
• Scheurtje in het trommelvlies
• Middenoorontsteking
• …

Geleidingsverlies gaat in de meeste gevallen vanzelf over, maar soms moeten de oren worden uitgespoten of is er een operatie nodig.

Gevolgen slechthorendheid

Sociaal-emotionele ontwikkeling
De sociaal-emotionele ontwikkeling verloopt bij horende kinderen vrijwel spontaan. De inzichten, vaardigheden en attitudes vereist voor een goed sociaal functioneren worden informeel aangeleerd. Bij slechthorenden jongeren is de sociale input beperkter en anders van aard waardoor hun sociaal-emotionele ontwikkeling minder vanzelfsprekend verloopt. De meeste slechthorende jongeren leven in de horende wereld en hebben nauwelijks/geen contact met lotgenoten.

Identiteitsvorming

De puberteit is ongetwijfeld een van de moeilijkste periodes voor een opgroeiende adolescent. Jongeren gaan op zoek naar zichzelf, waar ze vandaan komen, wat ze willen worden,… Identiteit gaat dus over gelijkheid of erbij horen en over verschil of jezelf zijn.

Voor slechthorenden is het niet alleen de wording van ‘iemand’ maar ook die speciale status een plek te geven. Hun slechthorendheid speelt een grote rol in hoe ze zich voelen en hoe ze met deze handicap omgaan. Vrij veel jongeren zijn eenzaam, verlegen of minder gelukkig vanwege hun slechthorendheid. De meeste jongeren vallen in die periode terug op het thuisfront maar slechthorende jongeren kunnen vaak niet terugvallen op hun gezin en voelen zich daarom vaker een buitenstaander. Gezinsleden vergeten soms dat slechthorende jongeren het moeilijk hebben met spraakafzien. Vooral als er meer dan twee personen aan tafel zitten, kunnen slechthorenden moeilijk volgen.