Elektroconvulsie therapie (shock therapie)

Een depressie wordt doorgaans behandeld met antidepressiva. Er zijn echter ook niet-farmacologische behandelingen van depressie. Elektroconvulsie therapie, in de volksmond ook wel shock therapie genoemd, is zo'n niet-farmacologische behandeling van depressie. Elektroconvulsietherapie heeft niet zo'n goede naam. Veel mensen associëren de shocktherapie met barbaarse en mensonterende praktijken. In de vorige eeuw is het door sommigen misbruikt, maar tegenwoordig is elektroconvulsieve therapie een behandeling van depressie waar jaarlijks vele patiënten baat bij hebben.

Elektroconvulsie therapie is een zeer effectieve behandelmethode van depressie. Elektroconvulsie therapie is met name geschikt voor:

• Mensen die niet goed op medicatie reageren
• Depressies met psychotische kenmerken
• Levensbedreigende situaties waar snelle behandeling noodzakelijk is

Er is onderzoek gedaan naar de effectiviteit van elektroconvulsie therapie, en deze shock therapie blijkt signifant effectiever dan placebo (de variant van elektroconvulsie therapie waarbij geen daadwerkelijke schokken toegediend worden) en effectiever dan antidepressiva.

Hoe werkt elektroconvulsie therapie?

Elektroconvulsie therapie wordt doorgaans in een ziekenhuis of GGZ-instelling gegeven. Men krijgt spierontspanners en kalmeringsmiddelen toegediend om de kans op schadelijke fysieke bijwerkingen sterk te reduceren. In veel gevallen wordt men tijdelijk onder narcose gebracht. Vervolgens krijgt men schokken toegediend welke als het ware een korte epileptische aanval veroorzaken. Men kan de schokken aan beide hersenhelften toedienen of slechts aan een zijde van de hersenen.

Een gemiddeld behandeltraject bestaat uit zes tot negen behandelingen met elektroconvulsieve therapie verspreid over twee tot drie weken.

Werkingsmechanisme van elektroconvulsie therapie

Hoe elektroconvulsie therapie precíes werkt is nog niet duidelijk. Vermoed wordt dat de therapeutische effecten van de shock therapie veroorzaakt worden door een tijdelijk afgenomen bloedstroom in de hersenen en een tijdelijk verminderd metabolisme in de hersenen, met name in de hersengebieden die we de frontale en anterior cortex noemen.

Bijwerkingen van elektroconvulsie therapie

Zoals vrijwel elke behandeling kent ook elektroconvulsie therapie enkele bijwerkingen. Deze bijwerkingen komen niet bij iedereen voor en verdwijnen doorgaans na enkele dagen tot weken vanzelf weer.

Retrograde amnesie komt dikwijls voor. Dat betekent dat men geheugenverlies kan krijgen wat betreft herinneringen die men vóór de behandeling opgedaan heeft. Het geheugen komt doorgaans binnen enkele maanden weer terug, hoewel men de herinneringen van vlak voor de behandeling vaak niet meer terugkrijgt.

Er blijkt geen structurele schade aan de hersenen veroorzaakt te worden.

Groot nadeel van elektroconvulsie therapie is dat het, hoewel het zeer effectief is wanneer men snel resultaat wilt, de goede resultaten dikwijls van korte duur zijn. Veel mensen krijgen op den duur een terugval.