Natuurlijke huisapotheek: middelen voor de maag

'In de beperking toont zich de meester' zei ooit de nestor en vader van de moderne kruidengeneeskunde, Fritz Weiss. Dat geldt zeker voor het samenstellen van een huisapotheek. Ook in de kruidengeneeskunde beperkt de ware meester zich dus tot enkele goe­de en beproefde middelen. Men verliest al gauw elk overzicht wanneer men te veel kruiden tegelijkertijd wil gebruiken. Daarom heeft het zin om bij de inrichting van een huisapotheek met overleg te werk te gaan en zich te beperken tot wat men werkelijk nodig heeft.

Voor acute aandoeningen

• Echte kamille - ontstekingremmend (maag, huid)
• Pepermunt - tegen misselijkheid
• Citroenmelisse - kalmerend, stress

Kamille, munt en melisse hebben een onmiddellijke werking. Ze werken licht pijnstillend, krampverminderend, kalmerend en gaan gasvorming tegen. Daarnaast heeft elk van deze planten natuurlijk nog bepaalde bijzondere eigenschappen:

Echte kamille - Matricaria recutita

Kamille werkt uitgesproken ontstekingremmend, terwijl een van haar hoofd­stoffen, bisabolol, een bijzondere beschermende werking uitoefent op het slijmvlies van de maag. Deze stof, die men pas sinds 1972 nauwkeurig kent, voorkomt maagzweren op doeltreffende wijze. Ratten werd een bepaalde do­sis indometacine, een synthetisch-chemisch middel tegen reuma, toegediend. Dit preparaat veroorzaakte maagzweren. Werd echter indometacine samen met uit kamille gewonnen bisabolol of kamillethee gebruikt, dan werden geen maagzweren gevormd. De les die daaruit kon worden getrokken is simpel: als u een middel tegen reuma moet innemen of een ander medicijn dat maagzweren kan veroorzaken, maak dan van tevoren gebruik van kamille.

De tweede hoofdstof van kamille heet cham-azuleen. Deze bevordert de gene­zing van bestaande zweren. De stof is al bekend sinds 1930 en werd lange tijd, tot bisabolol werd ontdekt, beschouwd als de enige werkza­me stof in kamille. De werking van kamille is dus tweeledig: voorko­mend en genezend.

Pepermunt - Mentha piperita

Munt (pepermunt) onderscheidt zich vooral door de gunstige invloed bij mis­selijkheid en gistingsprocessen. De werkzame hoofdstof, menthol, vermindert de gevoeligheid van het maagslijmvlies ten opzichte van misselijkheid ver­oorzakende prikkels. Bovendien heeft menthol desinfecterende eigenschap­pen en corrigeert de groei van bacteriën in de maag, die kunnen leiden tot rottingsprocessen en slechte adem. Munt helpt dus niet uitsluitend tegen slechte adem door het 'overstemmen' van de onaan­gename geur, maar heeft wel degelijk ook directe invloed op de oorzaak zelf.
De grote kracht van pepermuntthee ligt in de bestrijding van maagaandoe­ningen waarachter een chronische ziekte van de galwegen schuilgaat. Deze uit zich meestal niet in opvallende pijn, maar eerder in een gevoel van opgeblazenheid, alsof er 'een steen op de maag ligt'.

Citroenmelisse - Melissa officinalis

Melisse is in de eerste plaats van belang voor haar kalmerende werking en spanningverminderende eigenschappen. Anders dan bij kamille en munt, waarbij we duidelijk eruit springende werkzame stoffen aantreffen, bevat melisse ten minste vijf nauw met elkaar verwante stoffen, die slechts tesamen de voor melisse zo typerende werking ontplooien. Dat zijn de aroma­tische oliën citronellal, citral, citronellol, linaloöl en geraniol. De namen ge­ven al aan dat melisse een citroenachtige geur heeft.
De werking van melisse is zeer uitgebreid. Dat komt omdat in­vloed wordt uitgeoefend op een bepaald deel van de hersenen, dat de vegeta­tieve functies van het lichaam bestuurt en tevens de bescherming tegen al te sterke prikkels regelt. Er zijn mensen, bij wie dit zogenaamde 'limbische sys­teem' voortreffelijk functioneert. Zulke mensen beschikken over stalen zenu­wen en hebben geen melisse nodig. Voor vele anderen, die door voortdurend lawaai, een ongelukkig bericht of iets dergelijks last krijgen van hun maag, hun hart of een ander orgaan, kan melisse een goede hulp zijn.

Drie eenvoudige, alledaagse planten met een veilige en verrassend snelle werking zonder bijwerkingen en waarbij een gewone theebereiding (kruiden minimum 10 minuten laten trekken in heet water) in vrij grote hoeveelheden (3 tot 6 kopjes per dag) een snelle werking heeft bij maag en darmproblemen. Maar natuurlijk ook bij veel andere kwalen (huid, stress, verkoudheid) enige werking vertoond.