Koninklijke Visio: slechtzienden en blinden expertisecentrum

Verlies van gezichtsvermogen is heel ingrijpend. Bij zo'n verlies voel je je ontredderd en volledig onthand. Het wordt erg moeilijk om zelfstandig activiteiten te ondernemen. De angst volledig afhankelijk te worden van hulp van de omgeving ligt op de loer en als je er niet op let slaat sociaal isolement al snel toe.

Impact van blind- of slechtziendheid

In Nederland krijgen ieder jaar duizenden mensen te maken met blijvende blind- of slechtziendheid. Dit geeft een enorme impact op wonen, werken, ontspannen, onderwijs, opvoeding en mobiliteit. Dat geldt niet alleen voor de patiënt zelf, maar ook voor alle personen in zijn of haar omgeving.

Vragen waar men mee te maken kan krijgen zijn:

• hoe voed je een blind kind op?
• wat doe je als je hulpbehoevende moeder haar krantje niet meer lezen kan?

Wanneer het de patiënt zelf betreft:

• kan ik wel blijven werken?
• hoe moet ik dan op mijn werk komen?

Patiënt doorverwezen

Wanneer een patiënt door de oogarts wordt doorverwezen naar de Koninklijke Visio, is dat dikwijls een behoorlijke stap. Dat gold ook voor een dame die kampt met een verhoogde oogdruk, waardoor ze met haar linkeroog niets en met haar rechteroog nog maar 20% ziet. Bovendien leidde dit bij haar ook nog eens tot 'koker kijken'. Een van de grootste wensen van deze patiënte was om weer te kunnen lezen. Tijdens het gesprek met de medewerker van Visio bleek al snel dat deze mevrouw niet voldoende had aan een eenvoudig loepje. Er werd een specialistisch onderzoek (het zogenaamde low vision) uitgevoerd om goed te kunnen bepalen welk leeshulpmiddel geschikt of niet geschikt is. De beste oplossing bleek in dit geval het gesproken boek, maar daar wil ze nog even over nadenken. Andere hulpmiddelen die ze heeft aangeschaft en waar ze ook al erg mee geholpen is, zijn een bril die de lichtinval beperkt om traanogen tegen te gaan, een speciaal horloge en een wekker. Voor betreffende patiënte was het heel prettig dat tijdens het spreekuur van visio heel gericht werd gekeken naar wat wel nog mogelijk was. Dit terwijl de dame in kwestie in eerste instantie vooral bezig was met accepteren dat ze met deze visuele handicap door het leven moest. Ze prijst zich gelukkig dat ze door haar bezoek aan Visio er achter kwam dat er nog veel meer mogelijk was dan ze had gedacht..

Visio in beeld

Wanneer een bril niet meer helpt en een oogheelkundige behandeling niet meer mogelijk is, komt Visio in beeld.
Bij een eerste bezoek aan het centrum:

• verricht Visio onderzoek naar de oogheelkundige situatie;
• brengt zij de resterende mogelijkheden van het oog in kaart;
• onderzoekt zij het persoonlijk en emotioneel functioneren van de cliënt in relatie tot de visuele beperking;
• wordt er grondig in kaart gebracht wat een cliënt nog wel en niet meer zelfstandig kan in de verschillende gebieden van het leven.

Vervolgtraject

Aan de hand van de resultaten uit de onderzoeken wordt het vervolgtraject bepaald. Dit vervolgtraject is gericht op zelfstandig functioneren. Wat daarvoor nodig is, is afhankelijk van de persoonljke wens en de situatie:

• Soms is iemand al geholpen met hulpmiddelen, zoals een beeldschermloep, een loopstok of vergrotingssoftware;
• In andere gevallen moet de complete thuissituatie worden aangepast en is het opnieuw aanleren van vaardigheden noodzakelijk.

Opmerking
In het laatste geval kan dat variëren van alledaagse handelingen (aankleden, koffie zetten of schoonmaken), maar ook: loopstok- of hondentraining en vaardigheden op het gebied van vrijetijdsbesteding en/of werk.

Revalideren

Revalideren kan in de thuissituatie of bij een van de vestigingen van de Koninklijke Visio. Dit geldt niet alleen voor volwassenen, maar ook voor kinderen. Bij voorkeur gaan kinderen samen met vriendjes naar een school in de buurt en krijgen begeleiding van een gespecialiseerde leerkracht van Visio, die ook de leerkrachten op school begeleidt en helpt bij de aanvraag van aangepaste leer- en hulpmiddelen.

Speciaal onderwijs van Visio

Een ander alternatief is het speciaal onderwijs van Visio. Hier is zelfredzaamheid net zo belangrijk als taal en rekenen. Bij dit speciaal onderwijs wordt bovendien veel aandacht besteed aan de sociaal-emotionele, motorische en zintuiglijke ontwikkeling van de leerling.

Uitgangspunt

Koninklijke Visio biedt de helpende hand aan zowel de slechtziende of blinde als aan zijn of haar omgeving. Het uitgangspunt daarbij is altijd wat de persoon in kwestie nog wel kan. Voorop staat hierbij respect voor de cliënt, voor de persoonlijke keuzes alsmede voor de kwaliteit van zijn of haar leven.

Expertisecentrum

Zoals vermeld is de Koninklijke Visio een expertisecentrum ten behoeve van slechtziende en blinde personen. Een organisatie ontstaan uit Sensis, De Brink en Koninklijke Visio.
Dit centrum:

• kan bogen op een grote specialistische kennis;
• is bedreven in actuele dienstverlening;
• participeert in wetenschappelijk onderzoek;
• werkt voortdurend aan nieuwe methoden en producten;
• biedt een luisterend oor;
• besteedt veel aandacht aan de beleving, verwerking en acceptatie van de visuele beperking.

Opmerking
Juist omdat deze acceptatie een belangrijke voorwaarde is om de draad naar zelfstandig functioneren weer op te pakken wordt veel aandacht geschonken aan zowel individuele gesprekken als contacten met lotgenoten.

Samenwerking

Omdat de dienstverlening van de Koninklijke Visio, De Brink en Sensis vergelijkbaar is, bestaat al vanaf 2007 een nauwe samenwerking tussen de drie organisaties. Gaandeweg werd deze samenwerking geïntensiveerd om uiteindelijk alle aanwezige expertise en ervaring te bundelen binnen één organisatie met een centrale inkoop en administratie. Daarbij leidde een vergaande verbetering van de efficiëntie van de overhead (indirecte kosten) tot een hoger bedrag dat besteed kan worden aan dienstverlening ten behoeve van de cliënten. Iets dat geen overbodige luxe is wanneer we letten op de snelle vergrijzing van de Nederlandse bevolking. Het is immers zo dat het gezichtsvermogen met het klimmen der jaren als een gevolg van het verouderingsproces nu eenmaal slechter wordt.

Dienstverlening

De nieuwe Koninklijke Visio biedt een breed scala aan dienstverlening ten behoeve van niet alleen kinderen en volwassenen met een visiuele beperking maar ook van personen met een verstandelijke of lichamelijke én visuele beperking. Deze dienstverlening betreft:

• revalidatie en advies;
• wonen en dagbesteding;
• onderwijs.

Bereikbaarheid

De organisatie bestaat uit drie hoofdvestigingen, te weten in Grave, Huizen en Vries. Daarnaast kunnen cliënten terecht bij een van de bijna 40 laagdrempelige vestigingen voor advies, revalidatie, onderwijs, wonen en dagbesteding. In totaal telt deze organisatie ongeveer 3.000 medewerkers.

Ketenzorg

Koninklijke Visio is een absolute voorstander van ketenzorg. Dat betekent dat zij nauwe contacten onderhoudt met oogartsen van de Medische Centra en het academische ziekenhuis. Doel daarbij is cliënten snel en effectief helpen zonder wachttijden. In het kader van die ketenzorg werkt de organisatie ook samen met zorgorganisaties (Meander Groep Zuid-Limburg en de Mosae Zorggroep locatie Licht en Liefde)

Breed scala

Koninklijke Visio is er niet alleen voor de slechtziende of blinde en zijn of haar familie, maar zij biedt ook informatie, voorlichting en cursussen aan mensen die professioneel betrokken zijn bij personen met een fisuele beperking (artsen, hulpverleners in opleiding en medewerkers van onderwijs-, zorg- en verpleeginstellingen). Daarnaast eveneens aan directeuren, facilitair medewerkers, architecten, bouwkundigen en lokale overheden.

Belangrijke onderwerpen daarbij zijn:

• Omgang en communicatie met mensen met een visuele beperking;
• Aanpassingen in de werk- of leefomgeving.