Pityriasis versicolor, zomergist: symptomen en behandeling

Pityriasis versicolor, zomergist: symptomen en behandeling Pityriasis versicolor of tinea versicolor is een courante onschuldige huidaandoening, die wordt veroorzaakt door een gist. Pityriasis versicolor treedt vooral in de zomermaanden op en om die reden wordt de aandoening ook wel ‘zomergist’ genoemd. Het wordt gekenmerkt door vele kleine verkleurde vlekjes, vooral op de hals, de borst en de rug. Maar de vlekjes kunnen ook voorkomen in het gezicht en op de armen en benen. Normaal gesproken zien de vlekjes er donkerder uit op een witte huid en juist weer lichter op een gebruinde huid. Aan de rand van de vlekjes ontstaan vaak fijne schilfertjes. Dit kan jeukklachten tot gevolg hebben. De behandeling vindt plaats met antischimmelmiddelen en de prognose is goed.
Pityriasis versicolor / Bron: User Evanherk on nl.wikipedia, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Pityriasis versicolor / Bron: User Evanherk on nl.wikipedia, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Wat is pityriasis versicolor?

Tinea versicolor (zie foto) is een onschuldige schimmelinfectie van de huid. Het treedt vooral in de zomermaanden op. Daarom wordt de aandoening ook wel ‘zomergist’ genoemd.

Oorzaak van pityriasis versicolor

Tinea versicolor komt relatief vaak voor. Het wordt veroorzaakt door de gist Malassezia furfur, die veel op de menselijke huid voorkomt. Het is niet duidelijk waarom het bij sommige mensen aanleiding de bovenste laag van de huid aantast hetgeen leidt tot huidafwijkingen. De vorming van pigment (huidkleurstof) raakt verstoord ten gevolge waarvan er vlekjes ontstaan.

Risicofactoren

Risicovolle omstandigheden

Deze gisten leven standaard op de hoornlaag en veroorzaken enkel in bepaalde omstandigheden problemen, zoals
  • warme en vochtige omstandigheden;
  • bij gebruik van (zonnebrand)olie;
  • bij bepaalde ziekten zoals diabetes, overmatig zweten (hyperhidrosis);
  • tijdens de zwangerschap;
  • bij mensen met een verzwakt immuunsysteem.

Vooral bij jongeren

De aandoening komt het meest voor bij adolescenten en jongvolwassen mannen. Het treedt meestal op in warme(re) klimaten, aangezien hoge(re) temperaturen en een vochtig klimaat de groei van deze gist bevordert. Het gebruik van (zonnebrand)olie heeft ook een effect op de groei van de gist. Om te kunnen groeien heeft de gist olie of vet nodig.

Symptomen van pityriasis versicolor

Het belangrijkste symptoom zijn de vele kleine scherp omrande verkleurde vlekjes met heel fijne schilfering aan de randen. Soms wordt dit pas zichtbaar bij oprekken van de huid. Gewoonlijk zijn de plekken minder gepigmenteerd dan de niet aangedane huid. De getroffen gebieden zien er dan lichter uit dan de omringende gezonde huid. Bij een zeer lichte huid zijn is de situatie net omgekeerd en zijnde aangedane plekken in veel gevallen iets donkerder dan de normale huid. De meest voorkomende locaties zijn de rug, oksels, bovenarmen, borst en nek. De vlekjes kunnen soms aanleiding geven tot jeuk.

Onderzoek en diagnose

Klinisch beeld en Woods' lamp

De vlekken worden gekenmerkt door een heel fijne schilfering aan de randen. Deze is soms alleen maar waar te nemen door de huid iets op te rekken. Indien dit het geval is, dan is de diagnose vrijwel zeker. Door het beschijnen van de vlekken in een donkere kamer met een zogeheten Woods’ lamp, kunnen soms de gisten zichtbaar gemaakt worden doordat ze dan geel-goud oplichten. Aanvullend kan microscopisch onderzoek worden verricht. Hierbij worden huidafkrabsels onder een microscoop onderzocht.

Differentiële diagnose

Zomergist kan veel gelijkenis vertonen met een aantal andere huidaandoeningen, waaronder:

Antischimmelmiddelen ter behandeling van pityriasis versicolor / Bron: Stevepb, PixabayAntischimmelmiddelen ter behandeling van pityriasis versicolor / Bron: Stevepb, Pixabay

Behandeling van zomergist

Medicatie

Behandeling bestaat uit het toepassen van antischimmelmiddelen voor de huid, zoals ketoconazolcrème en hoofdgel of het aanbrengen van een seleendisulfide suspensie. Volgens voorschrift moet deze ‘s avonds op de huid worden aangebracht en ‘s morgens worden afgespoeld. Bij zeer hardnekkige pityriasis versicolor kunnen anti-gistmedicijnen, zoals ketoconazol tabletten, uitkomst bieden.

Zelfzorgmaatregelen

Was de huid bij voorkeur zonder zeep en gebruik geen vettige crèmes of bodylotions, Deze bevorderen de groei van de gist. Gebruik een zonnebrandmiddel dat geen vettige of olieachtige stoffen bevat.

Prognose

Hoewel tinea versicolor effectief behandeld kan worden, kan het nog maanden duren voordat de huid weer normaal pigmenteert. De aandoening kan terugkomen tijdens de warme maanden. De infectie kan ook terugkeren wanneer het weer warmer en vochtiger wordt. In dat geval kan de arts medicijnen voorschrijven om klachten te voorkomen.

Preventie van zomergist

De volgende maatregelen kunnen voorkomen dat je (weer) last krijgt van zomergist:
  • het vermijden van overmatige hitte;
  • het vermijden van overmatige blootstelling aan de zon;
  • het vermijden van overmatig zweten.

Lees verder

© 2011 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Witte vlekjes op de huid: wat kan het zijn?Witte vlekjes op de huid: wat kan het zijn?De huid is het grootste orgaan van de mens. De huid kan gevoelig zijn voor plekken en vlekken. Sommige plekken zijn over…
Pityriasis versicolor: Huidinfectie met schilferige vlekkenPityriasis versicolor: Huidinfectie met schilferige vlekkenPityriasis versicolor (tinea versicolor, zomergist) is een chronische niet-besmettelijke huidinfectie die vooral de romp…
Pityriasis rotunda: symptomen, oorzaken en behandelingPityriasis rotunda: symptomen, oorzaken en behandelingPityriasis rotunda (pityriasis circinata) is een zeldzame ziekte die wordt gekenmerkt door ronde of ovale geschubde, gep…
Pityriasis rosea: symptomen, oorzaak & behandeling huidgriepPityriasis rosea: symptomen, oorzaak & behandeling huidgriepPityriasis rosea symptomen bestaan uit rozerode schilferende plekjes, die licht kunnen jeuken. Deze plekjes zijn verspre…

Pityriasis alba, witwang: witte plekjes op gezicht en wangenPityriasis alba, witwang: witte plekjes op gezicht en wangenPityriasis alba is een veelvoorkomende huidaandoening die vooral optreedt bij kinderen tussen de 3 en 16 jaar, waarbij p…
Pityriasis lichenoides: symptomen, oorzaken en behandelingPityriasis lichenoides: symptomen, oorzaken en behandelingPityriasis lichenoides is een zeldzame huidaandoening van onbekende oorzaak. De aandoening kan variëren van een relatief…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Evanherk, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Healthline. Tinea Versicolor. http://www.healthline.com/health/tinea-versicolor#Overview1 (ingezien op 20-3-2017)
  • Huidarts.com. Pityriasis versicolor. https://www.huidarts.com/aandoeningen/pityriasis-versicolor/ (ingezien op 20-3-2017)
  • Medscape. Tinea Versicolor Differential Diagnoses. http://emedicine.medscape.com/article/1091575-differential-diagnoses#showall (ingezien op 20-3-2017)
  • Afbeelding bron 1: User Evanherk on nl.wikipedia, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Afbeelding bron 2: Topaz2, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)
  • Afbeelding bron 3: Stevepb, Pixabay
Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 30-04-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 7
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.