Tepelkloven: behandelen, voorkomen en verzorgen zalf & crème

Tepelkloven zijn kloofjes, scheurtjes of ruwe plekken in de huid van de tepelhof of tepel. Deze voor de zogende vrouw zeer vervelende en pijnlijke situatie, wordt veroorzaakt door het voeden van de baby. Voor veel jonge moeders is het de aanleiding om het geven van borstvoeding te staken en over te gaan op flesvoeding. Toch is dit niet nodig. Als je tepelkloofjes hebt, kun je zonder probleem je baby blijven voeden, ook wanneer de kloven bloeden. Door het nemen van wat maatregelen, kunnen tepelkloven adequaat behandeld worden. Een slecht aangelegde baby is de meest voorkomende reden voor deze aandoening. Controleer daarom altijd of de baby goed is aangelegd. Voorts is het belangrijk dat de tepels droog en schoon worden gehouden. Met de juiste verzorging kunnen tepelkloven binnen enkele dagen genezen.

• Wat zijn tepelkloven?
• Symptomen tepelkloven
• Oorzaak tepelkloven
• Verkeerd aanleggen
• Tepelkloven door droge huid
• Mogelijke complicaties van tepelkloven
• Voorkomen van tepelkloven
• Baby goed aanleggen
• Houd de tepels droog en schoon
• Gebruik water
• Behandelen van tepelkloven
• IJsblokje en tepelhoedje
• Zalven en crèmes bij tepelkloven
• Wanneer huisarts raadplegen bij tepelkloven?
• Tepelkloven genezen

Wat zijn tepelkloven?

Tepelkloven zijn kloofjes, scheurtjes of ruwe plekken in de huid van de tepelhof (de zone rond de tepel, ook wel areola genoemd) of de tepel, welke worden veroorzaakt door het voeden van de baby. Tepelkloven komen in feite alleen voor bij voedende moeders in het begin van de lactatieperiode. De aanwezigheid van tepelkloven is geen reden om met de borstvoeding te stoppen. De medische benaming van tepelkloven is fissurae mammae of fissurae mamillae.

Symptomen tepelkloven

Tepelkloven zijn kleine scheurtjes, kloofjes of ruwe plekken in de tepel en de tepelhof. Deze kloofjes geven een stekende of branderige pijn, vooral wanneer de baby met drinken begint of stopt.

Oorzaak tepelkloven

Verkeerd aanleggen

De belangrijkste oorzaak van tepelkloven is het onjuist aanleggen van de baby aan de borst. Een baby die de tepel niet goed in de mond neemt, maar langdurig sabbelt aan de punt van een tepel, vergroot de kans op tepelkloven. Het juist aanleggen van de baby kan de klachten aanzienlijk doen afnemen of zelfs geheel wegnemen. Soms maakt een geringe correctie van de positionering al een wereld van verschil.

Tepelkloven door droge huid

Tepelkloven kunnen ook ontstaan als gevolg van ernstige droge huid, of wanneer de zogende vrouw eczeem heeft. Het zuigen van de baby aan een nog niet ‘geharde' tepel, kunnen ook bijdragen aan het ontstaan van tepelkloven. Tepelkloven genezen vaak na verloop van tijd als de tepels harder worden en de vrouw gewend raakt aan het voeden en de baby goed aanlegt.

Mogelijke complicaties van tepelkloven

Er is een kleine kans dat er oppervlakkige bacteriële en virale huidinfecties of een oppervlakkige schimmelinfectie ontstaat.

Voorkomen van tepelkloven

Baby goed aanleggen

Controleer of de baby goed wordt aangelegd. Een slecht aangelegde baby is de meest voorkomende reden voor deze aandoening. De tepel moet diep in het mondje van het kind liggen en de baby heeft niet alleen de tepel, maar ook de tepelhof goed in de mond. Voorkom dat de baby gaat sabbelen. Haal de baby van de borst zodra het begint te sabbelen. De baby moet men kunnen horen slikken. Leg het hoofd van de baby recht voor de tepel en leg de benen onder de arm van de moeder.

Houd de tepels droog en schoon

Voorts is het belangrijk dat de tepels droog en schoon worden gehouden. Was altijd de handen voor en na voeding en na het verschonen van de luier. Het is aan te raden om na iedere voeding de tepels in de lucht te laten drogen of om wat borstvoeding over de tepel te smeren en dit goed te drogen, voordat de beha weer aangetrokken wordt. Draag dagelijks een schone beha die op 60 graden is gewassen. Draag katoenen shirts en beha's en laat zoveel mogelijk lucht bij de tepels komen door bijvoorbeeld zonder beha te slapen.

Gebruik water

Gebruik geen zeep, alcohol, lotions, parfums of andere middelen op de tepels. Schoon water is alles wat nodig is om borsten en tepels schoon te maken. Vermijd vochtige zoomkompressen en verschoon zoogkompressen zo vaak mogelijk.

Behandelen van tepelkloven

IJsblokje en tepelhoedje

Neem voor de behandeling van tepelkloven bovenstaande adviezen in acht. Voorts is het aan te raden om het zogen te beginnen aan de minst pijnlijke tepel en niet met voeden te wachten totdat de baby zeer hongerig is, aangezien hij in dat geval krachtiger zuigt en dit pijnlijker is. De tepel kan voor het voeden wat verdoofd worden door met een ijsblokje over de tepel te wrijven. Dit kan voorkomen dat de vrouw pijn ervaart aan de tepel direct na het aanleggen. Het lijkt geen meerwaarde te hebben om tijdens het voeden een tepelhoedje te gebruiken.

Zalven en crèmes bij tepelkloven

Daarnaast lijken allerlei zalven, crèmes geen effect te hebben bij de behandeling van tepelkloven.¹ Soms maken deze de tepel alleen maar weker en gevoeliger. Wel blijkt uit onderzoek dat behandeling van pijnlijke tepels met laninol effectief is.² Bekend is Lansinoh® tepelzalf, speciaal ontwikkeld voor gebruik bij tepelproblemen.

Wanneer huisarts raadplegen bij tepelkloven?

Wanneer ondanks alle (voorzorgs)maatregelen de klachten voortduren of zelfs verergeren, dan is het raadzaam de huisarts te raadplegen. Mogelijk is er sprake van een onderliggend probleem zoals een gistinfectie of een borstontsteking.

Tepelkloven genezen

Tepelkloven kunnen met de juiste behandeling genezen, waardoor het geen reden hoeft te zijn om te stoppen met borstvoeding. Wanneer je de aanlegtechniek bij het voeden verbetert en zorgt voor een juiste verzorging van de tepels, zullen de kloven meestal binnen enkele dagen genezen.

Noten:

1. http://download.nhg.org/FTP_NHG/standaarden/FTR/Tepelkloven_text.html
2. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15673024

Lees verder

• Tepelafscheiding: oorzaken vocht, bloed of etter uit tepel
• Tepeleczeem: droge, schilferige stukjes huid tepel-tepelhof
• Bultjes op tepel: oorzaken en symptomen (met of zonder jeuk)
• Pijn aan tepel: symptomen, oorzaak en behandeling tepelpijn
• Jeuk aan de tepel: oorzaken en symptomen van jeukende tepels