Hermafrodiet bij mens, dier en plant

Een hermafrodiet is een individu dat kenmerken heeft van beiden geslachten. Hermafodritisme wordt vaak verward met intersekualiteit. Bij mensen komt dit maar zelden voor, bij dieren en planten is het een normaal verschijnsel.

Hermafroditisme

Een hermafrodiet heeft kenmerken van beiden geslachten. Het is een afwijking die zeer zelden voorkomt bij mensen. Zowel eierstokken als zaadbalweefsel bezitten behoort tot het hermafroditisme. Het komt voor dat er aan één kant een eierstok zit en aan de andere kant een zaadbal. Ook komt het voor dat aan beiden zijden zowel eierstok als zaadbal zit.

Zowel eierstok als zaadbal werken hormonaal wel, maar zullen nooit volledig tot rijping kunnen komen. Omdat bij hermafroditisme sprake moet zijn van vruchtbaarheid, klopt de benaming bij de mens niet. Daarom wordt er ook wel gesproken van interseksueel. Een interseksueel is een pseudo-hermafrodiet. Echter hermafrodrieten komen onder mensen zeer zelden voor. Een hermafrodiet en een intersekueel worden vaak door elkaar gehaald of met elkaar verward.


Deze afwijking vindt plaats tijdens de ontwikkeling van de vrucht. De fout zit hem waarschijnlijk in de X en Y chromosomen tijdens de ontwikkeling van de geslachtsorganen. Een pasgeboren baby die hermafrodiet blijkt, wordt veelal onderworpen aan een aantal tests om vast te stellen of het om een jongetje of een meisje gaat, Bekeken wordt welke geslachtsdeel meer ontwikkeld is en hoe het kind zich in de toekomst zal ontwikkelen. Een kind moet tenslotte bij de aangifte een geslacht hebben. Toch is het voor ouders vaak moeilijk, mede omdat men niet weet hoe het kind zich in de toekomst zal ontwikkelen. Daarbij rust er nog steeds een groot taboe op hermafroditisme.

De dierenwereld

Binnen de dierenwereld is hermafroditisme vaker voorkomend en ook volkomen normaal. Ongeveer vijf procent van de dieren is hermafrodriet. Een bekend voorbeeld hiervan is de slak, die zowel mannelijk als vrouwelijke geslachtsdelen bezit. De slak kan zichzelf echter niet bevruchten: hierbij is een andere slak nodig. Eer zijn slechts een aantal slakkensoorten die zichzelf kunnen bevruchten. Bij de paring worden beiden slakken tegelijkertijd bevrucht. Een ander bekende hermafrodiet is de regenworm. Deze is ook tweeslachtig.

Wanneer een hermafrodiet dier zichzelf kan bevruchten met eigen cellen, spreekt men van parthenogenese. Dit wordt gezien bij sommige slakkensoorten, bij de wandelende tak, bladluizen en bij sommige soorten slangen en hagedissen.

Bij zoogdieren komt deze afwijking ook voor, in de meeste gevallen is er dan sprake van pseudo-hermafroditisme oftewel interseksueel. Vooral bij beagles (hondenras) komt dit vaker voor. Onder invloed van chemicaliën wordt een pseudo-hermafroditisme ook gezien onder vissen, reptielen en amfibieën, maar ook onder zoogdieren.

Bij dieren komt ook nog eens wisselend hermafroditisme voor: eerst man en daarna vrouw zijn, of andersom. Dit wordt vooral bij vissen gezien. Sommige aqauriumvissen vertonen dit ook. Ook bij schaaldieren komt dit voor.

Is Lady GaGa een hermafrodiet?

Bij de zangeres Lady Gaga werd tijdens een filmpje iets vreemds tussen haar benen gespot. Er gingen geruchten rond dat Lady Gaga een man zou zijn. De zangeres zelf vertelde later dat ze een hermafrodiet is: met zowel mannelijke als vrouwelijk geslachtsdelen. Toch voelt de zangeres zich meer vrouw. Of het verhaal echt waar is, valt te betwisten, daar de zangeres wel meer aparte uitspraken heeft gedaan. In het geval van Lady Gaga is er dan wel sprake van een pseudo-hermafrodiet oftewel interseksualiteit.

Ook de Atlete Caster Semenya wordt als hermafrodiet bestempeld. Evenals Foekje Dillema. De benaming hermafrodiet wordt als een belediging beschouwd. Immers, een hermafrodiet is iemand die zichzelf theoretisch zou kunnen bevruchten. Bij mensen is hier in de meeste gevallen geen sprake van.

Hermafrodiete plant

In de plantenwereld is hermafroditisme heel normaal. Veel planten zijn in staat zichzelf of andere planten te bevruchten en bevatten zowel mannelijk als vrouwelijke organen (meeldraad en stamper). De wietplant is een bekend voorbeeld van een hermafrodiete plant. Ruim 95% van de planten is hermafrodiet. Men spreekt hier dan ook over echte hermfroditisme.

Een andere benaming voor hermafroditisme is tweeslachtig. Deze benaming wordt vooral bij planten en dieren gebruikt.

Films en boeken

De film XXY gaat over een vijftienjarige hermafrodiete jongen. Het boek Vrint gaat over een hermafrodiete golem.