Alles over dwangneurose/dwangstoornis

Dwangneurose, ook wel OCD genoemd (Obsessive-Compulsive Disorder), zijn gedachten, impulsen en beelden die maar blijven terugkomen in het hoofd van de persoon die dwangneurose heeft. Zo lijkt het bij die persoon alsof hij geen controle heeft over zijn gedachten en weet die persoon dat zijn gedachten onzinnig zijn. Hoe ga je hiermee om, hoe kom je er vanaf? Lees hier alles over deze dwangstoornis.

Dwangneurose

Bij dwangneurose overheerst de gedachte dat de persoon iets móét doen, dit moet worden uitgevoerd, hoe dan ook. Wanneer de Dwanger (de persoon die deze dwangstoornis heeft) dit niet voor elkaar krijgt denkt de Dwanger dat er iets verschrikkelijks zal gebeuren en zal daardoor een naar gevoel krijgen. Zo kan het zijn dat een Dwanger elke keer moet controleren van zichzelf of de deur wel echt dicht is, of controleren of het gas wel echt uit is. Er zijn verschillende soorten dwangneuroses, een Dwanger kan last hebben van één soort, maar een combinatie van meerdere is ook mogelijk. Zo kan een Dwanger last hebben van teldwang en wasdwang, een Dwanger doet dit vaak omdat hij bang is dat er iets mis gaat en probeert dit zo te voorkomen.

Hoe herken je iemand die dwangneurose heeft?

Het herkennen van iemand die dwangneurose heeft is moeilijker wanneer je niet bij een Dwanger samenwoont. Een Dwanger zal namelijk proberen zijn gedrag te verbergen omdat hij zich ervoor schaamt. Toch vallen bepaalde dingen op een gegeven moment op wanneer je een persoon langer kent. Het valt namelijk wel op wanneer iemand elke keer naar de deur loopt om te controleren of de deur nog op het slot zit, of wanneer iemand elke keer naar alle ramen gaat om te kijken of de ramen nog wel dicht zijn.

Welke soorten van deze dwangstoornis bestaan er?

Herhalingsdwang

Hierbij moet de Dwanger alles de hele tijd herhalen. Bijvoorbeeld elke keer opnieuw controleren of de deur wel op slot gedraaid is, of elke keer kijken of het gas wel is uitgezet. Wanneer een Dwanger zich elke keer afvraagt of de deur wel op slot is gedraaid begint die gedachte te overheersen.

Teldwang

Bij teldrang moet de Dwanger álles tellen. Vaak heeft de Dwanger een bepaald ‘lievelingsgetal’, dan moet de Dwanger steeds 3 deuren tellen, en weer overnieuw én weer overnieuw. Of een Dwanger telt alle stenen waar hij op loopt wanneer hij buiten is, wanneer hij een steen vergeet moet hij vaak weer overnieuw beginnen.

Controledwang

Bij deze vorm van dwangneurose is de Dwanger bang om de controle te verliezen. Een voorbeeld is dat een Dwanger alle apparaten uitzet of op standby zet omdat hij bang is voor brand. Ook kan het zijn dat Dwangers met deze vorm van dwangneurose de hele dag bang zijn voor een gevaarlijke ramp, alles wordt de hele dag grondig geïnspecteerd.

Wasdwang

Wanneer je wasdrang hebt houd je jezelf en de omgeving héél erg schoon. Zo erg dat dit ontzettend overdreven wordt, er wordt de hele dag gepoetst, wassen worden de hele tijd gedraaid, er mag geen stofje liggen of de stofzuiger wordt gepakt. Ook worden de handen erg vaak gewassen en vaak doucht of wast de Dwanger zichzelf meerdere keren op een dag.

Smetvrees

Een Dwanger met smetvrees wilt niet besmet raken en is daar ook bang voor. Hij raakt bepaalde voorwerpen zoals trapleuningen, deurkrukken en dingen die veel aangeraakt worden niet aan. De ellebogen worden gebruikt om bijvoorbeeld de deur open te maken. Overmatig douchen en handen wassen is ook een kenmerk van deze vorm van dwangneurose.

Verzameldwang

Wanneer iemand een verzameldwang heeft wilt diegene geen spullen weggooien, hij is bang dat hij het later nog nodig kan hebben. Zo bewaart een Dwanger met deze vorm van dwangneurose papiertjes, lege plastic flessen, bonnetjes, oud papier en soms zelfs afval.

Welke aandoeningen lijken erg op dwangneurose maar zijn dit niet?

Een groot probleem is dat dwangneurose op veel andere aandoeningen lijkt, dit is zelfs zo erg dat in 90% van de gevallen een Dwanger een verkeerde diagnose vastgesteld krijgt. Hierdoor krijgt de Dwanger verkeerde medicijnen en een verkeerde behandeling. Dit zijn de aandoeningen die erg veel op dwangneurose lijken:

Fobie

Een fobie wordt vaak verward met dwangneurose, alleen is een fobie gericht op één ding (bijvoorbeeld enge insecten waar een persoon erg bang voor is), terwijl een Dwanger erg op de gevolgen van iets let (de gevolgen van een niet op slot gedraaide deur bijvoorbeeld). Ook zal iemand met dwangneurose proberen de angst te controleren door er een ritueel aan vast te koppelen.

Dwangmatige persoonlijkheid

Wanneer je een dwangmatige persoonlijkheid hebt ben je erg gesteld op regelmaat, orde en netheid. Zo'n iemand is in feite een perfectionist en heeft moeite met veranderingen, improviseren en onverwachte gebeurtenissen. Wanneer een dwangmatige persoonlijkheid niet al te dwangmatig wordt (dus het herhaalt zich niet steeds) is dit geen dwangneurose. Wat kan is dat dit op een gegeven moment wel een probleem wordt, wanneer je een dwangmatige persoonlijkheid hebt wordt je op een gegeven moment erg precies en perfectionistisch, dit kan dan overlopen in een dwangmatige stoornis.

Tourette Syndroom

Dit syndroom is ook wel bekend door de naam tics, bijvoorbeeld elke keer met je voet tikken. Wanneer je aan Tourette lijdt zijn de tics onwillekeurig, terwijl dwangneurose bewust uitgevoerd wordt.

Piekeren

Piekeren is ook wel steeds blijven nadenken over een probleem of problemen, maar je komt niet op een oplossing. Bij piekeren gaat het over reële problemen, een voorbeeld hiervan is piekeren of je wel genoeg geld hebt aan het einde van de maand. Een Dwanger houd zich met andere onderwerpen bezig die eigenlijk onzinnig zijn.

Depressie

Depressie is eigenlijk hetzelfde als somberheid, je ziet het even niet meer zitten en je ziet alles negatief. Wanneer je dwangneurose hebt kun je, omdat je steeds alles opnieuw moet doen, depressief worden, maar het er is dan geen sprake van depressie als ziekte op zich.

Schizofrenie/psychose

Wanneer je aan schizofrenie lijdt kan je ook dwangmatige gedachten en handelingen hebben, je bent dan immers elke keer bezig met complotten die tegen je gesmeed worden. Het verschil is dat wanneer je dwangneurose hebt je weet dat je gedachten onzinnig zijn, terwijl iemand met psychose zijn gedachten als werkelijkheid ziet.

Verslavingen

Wanneer je verslaafd bent ben je erg veel bezig met bijvoorbeeld alcohol, nicotine, gokken en dergelijke. Het verschil met dwangneurose is dat Dwangers geen plezier hebben aan hun dwang, het is onplezierig voor hen, dit is bij verslaving anders.

Wat is de oorzaak van dwangneurose?

Genetisch

Dwangneurose wordt niet veroorzaakt door een gen, want er is geen gen gevonden dat dwangneurose veroorzaakt. Het komt wel regelmatig voor dat er meerdere mensen in een familie last hebben van deze stoornis. Het is mogelijk dat er er aanleg voor dwangneurose in een familie aanwezig is. Wat apart is is dat dwangneurose binnen families verschillende dwangneuroses zijn, zo kan het zijn dat de zoon last heeft van wasdwang en de vader van teldwang.

Onverwerkte emoties

Dwangneurose kan ook ontstaan wanneer er traumatische gebeurtenissen niet goed verwerkt zijn. Je blijft de emoties voelen die bij deze traumatische gebeurtenissen horen, om met deze emoties om te gaan kunnen dwangmatische gedachten ontstaan, wanneer ze niet opgelost worden zal je last blijven houden van deze stoornis.

Hoe wordt dwangneurose behandeld?

Dwangneurose kan gelukkig worden behandeld, zo wordt er vaak een combinatie van therapie en medicijnen aanbevolen, je geneest dan sneller.

Therapie

Bij therapie moet je denken aan gedragstherapie waarin de situaties die de Dwanger het meest vrezen op een rijtje gezet worden. De patient moet de minst erge situaties elke dag ondergaan en daarbij geen dwangmatige handelingenen mogen uitvoeren. Dit wordt opgebouwd met ergere situaties totdat de dwanghandelingen verdwenen zijn.

Medicijnen

Omdat niet iedereen met dwangneurose hetzelfde reageert op medicijnen zal erg gekeken worden welke medicijnen zullen helpen. De dosis moet ook worden uitgezocht omdat dit ook per persoon verschilt.

Hoe ga je om met iemand die dwangneurose heeft?

Een Dwanger schaamt zich vaak vor zijn gedrag en gedachten, daarom is het belangrijk begripvol en voorzichtig te zijn, en weest vooral eerlijk en open. Vaak is het een opluchting voor een Dwanger om het bij iemand kwijt te kunnen. Het helpt niet om opdringerig te zijn maar het helpt wel om heel veel informatie op te zoeken om zo de Dwanger beter te begrijpen. De Dwanger zal dan ook weten dat hij er niet alleen voor staat en hij altijd bij iemand terecht kan. Wanneer een Dwanger in therapie gaat is alle steun en aandacht erg gewenst, want van deze aandoening afkomen is niet makkelijk. De Dwanger wordt namelijk geconfronteert met zijn dwang en zijn angsten die daarachter liggen. Met de juiste hulp en steun wordt het voor de Dwanger makkelijker om zijn aandoening aan te gaan en er vanaf te komen.

Lees verder

• Alles over Bleach Orexia, tandenbleek verslaving
• Dissociatieve identiteitsstoornis betoog