Aarsmaden of wormpjes: jeuk bij de anus

Mensen kunnen last hebben van diverse soorten wormen. Aarsmaden komen het meest voor. Een besmetting met aarsmaden komt wereldwijd voor en treft vooral kinderen. De eitjes die gelegd worden door de vrouwtjes veroorzaken de jeuk. Een kind kan 's nachts heel veel last hebben van de jeuk. Wat zijn de oorzaken en de symptomen. Wat kun je zelf doen als je last hebt van aarsmaden en wat kan de huisarts doen?

Inhoud artikel

• Wormziekten
• Oorzaak aarsmaden of wormpjes
• Risicofactoren aarsmaden
• Waar leeft de aarsmade in het lichaam en hoe besmet je jezelf?
• Symptomen bij aarsmaden
• Het stellen van de diagnose bij aarsmaden
• Wat kun je zelf doen om van aarsmaden of wormpjes af te komen en wat doet een huisarts?

Wormziekten

Wij kunnen een infectie oplopen door parasitaire wormen. Vervelend is dat je in het begin vaak niets opmerkt. De aarsmaden behoren tot de rondwormen. Andere soorten wormen zijn lintwormen en zuigwormen.

Oorzaak aarsmaden of wormpjes

Besmetting met aarsmaden wordt veroorzaakt door de rondworm. Deze soort rondworm wordt Enterobius vermicularis of Oxyuris vermicularis genoemd. Het zijn kleine, nagenoeg kleurloze wormpjes. Een mannetje is ongeveer een halve centimeter lang, een vrouwtje een centimeter. De wormpjes leven ongeveer zes weken. Aarsmaden is een van parasieten die je het meest tegenkomt bij mensen. Meestal word je besmet omdat je eitjes inslik die komen van de vingers van iemand die geïnfecteerd is, maar de eitjes kunnen zich ook bevinden in huisstof.

Risicofactoren aarsmaden

Risicofactoren zijn leeftijd, leefomgeving en het klimaat. Infecties met aarsmaden zie je meestal bij kinderen tussen de vijf en de vijftien jaar. Woont iemand in een instelling dan is de kans op het krijgen van aarsmaden groter. Je ziet minder infecties met aarsmaden in landen met een subtropisch of tropisch klimaat.

Waar leeft de aarsmade in het lichaam en hoe besmet je jezelf?

De volwassen worm leeft in het onderste deel van de dunne darm, de blinde darm en de appendix. De vrouwtjes die bevrucht zijn, gaan door de dikke darm naar de anus en zetten daar hun eitjes af rond de anus. Daarna gaan de wormen dood, maar in de eitjes ontwikkelen zich binnen een dag larven. De eitjes veroorzaken de jeuk. Kinderen gaan krabben, krijgen eitjes aan hun vingers en onder de nagels. Door duimzuigen of door eten met ongewassen handen komen ze in de mond terecht. Via de maag komen ze in de dunne darm, waar de larven eruit kruipen en uitgroeien tot volwassen wormpjes. Dit neemt enkele weken in beslag. Door zelfbesmetting blijven de wormpjes dus aanwezig. Je kunt ook van buitenaf besmet worden door het eten van voedsel dat wormeieren bevat. De eitjes kun je met het blote oog niet zien.

Symptomen bij aarsmaden

• Jeuk aan de anus en dan met name in de nachtelijke uren, de wormpjes zijn dan door de warmte het meest actief. Een kind zal door de jeuk waarschijnlijk slecht kunnen slapen.
• Bij jeuk ga je automatisch krabben, de huid kan dan open gaan en de huid rond de anus kan gaan ontsteken.
• Soms zie je in verse ontlasting bewegende wormpjes. Zie je niets maar wil je het toch controleren dan kun je 's avonds een stukje doorzichtig plakband naast de anus plakken en het strookje de volgende dag naar de huisarts brengen voor microscopisch onderzoek (overleg eerst even met de huisarts).

Het stellen van de diagnose bij aarsmaden

De diagnose wordt bevestigd door microscopisch onderzoek van huidcellen die bij de anus zijn afgenomen. Je kunt zelf een plakbandstrook inleveren, maar de huisarts kan ook huidcellen afnemen van het gebied bij de anus en dat onderzoeken.

Wat kun je zelf doen om van aarsmaden of wormpjes af te komen en wat doet een huisarts?

Je kunt er zelf vanaf komen door te zorgen dat er geen eitjes via de handen, voedsel in de mond komen. Maar dit kost veel tijd en moeite. Een huisarts kan een wormafdrijvend middel voorschrijven, dit zal de wormpjes doden. Meestal worden alle leden van een gezin behandeld en moet de behandeling na twee weken nog een keer herhaald worden. Zorg voor schoon ondergoed iedere nacht, verschoon het beddengoed en de nachtkleding regelmatig, houd de nagels kort en was vaak de handen.