Aften in de mond, op de tong

Aften in de mond, op de tong. Aften zijn zeer pijnlijk. Het zijn zweertjes die in de mond voorkomen. Ze veroorzaken vooral veel pijn tijdens het eten of tijdens het praten. Hoe ontstaat een afte, is het besmettelijk en hoe kan je een afte behandelen?

Wat is een afte?

Een afte is een zweertje in de mond, grijswit van kleur. De afte is iets verheven, dit wil zeggen dat deze wat hoger ligt dan de rest van de huid of het slijmvlies. De rand van de afte is vuurrood. Een afte komt voor op het slijmvlies van de wang, de binnenkant van de lippen of op de lippen, op de tong, op het gehemelte of op het tandvlees. Bijna iedereen krijgt eens in zijn leven, maar vaak meerdere malen, een of meerdere aften in de mond. Het is een aandoening die vrij vaak voorkomt.

Oorzaak aften

Het ontstaan van een afte is waarschijnlijk te herleiden naar een bepaald virus, waaronder het herpesvirus. Bij een verminderde afweer zoals bij gebrekkige voeding, vitaminetekort, slaaptekort of ziekte, komt een afte vaker voor. Virussen slaan sneller toe wanneer het lichaam verzwakt is. Soms veroorzaakt een bepaald zuur in de voeding een afte, maar dit is nooit volledig bewezen. Toeval kan hier ook een rol in spelen.

Aften en pijn

Een afte kan zeer pijnlijk zijn. Een afte op het tandvlees maakt het eten moeilijk en pijnlijk. Ook op de tong of op het gehemelte veroorzaakt een afte pijn tijdens het eten. Vaak helpt het om het voedsel aan de andere zijde te kauwen. Een afte die kapot wordt geschuurd, gaat bloeden. Hierdoor duurt de genezing langer, waarmee ook de pijn langer aan kan houden. Een grote afte is over het algemeen pijnlijker dan een kleine, ook omdat de genezing veel langer duurt. Eventueel kan er bij hevige pijn of een half uur voor het eten op een paracetamol gezogen worden. De werkzame stof in paracetamol wordt direct door het slijmvlies opgenomen en de pijn verminderd.

Behandeling

Kleine aften, niet groter dan 10 mm, genezen doorgaans binnen twee weken vanzelf. Belangrijk is om de aften niet te belasten en er niet langs te wrijven. Vaak heeft men de neiging om met de tong telkens even te voelen aan de afte. Hierdoor kan deze geïrriteerd raken of gaan bloeden, wat de genezing vertraagd. Ook voedsel kan men beter aan de gezonde kant van de mond kauwen.

Grotere aften, vanaf 10 mm groot, genezen veel langzamer en zijn ook pijnlijker. De genezing duurt vier tot acht weken. In sommige gevallen laat de genezing nog langer op zich wachten, en kan dit vele maanden duren. Belangrijk is om de mond vrij te houden van schadelijke bacteriën. Dit kan door goed te poetsen en eventueel gebruik te maken van een mondspoeling, zoals chloorhoudend. Gebruik een mondspoeling niet langer dan twee tot drie weken achter elkaar. Geef de mond de kans zijn eigen milieu op te bouwen. Het spoelen met zout water versnelt het genezingsproces.

Sommige mensen hebben vaak terugkerende aften. Dit kan zeer vervelend zijn. Belangrijk is om de mondhygiëne goed bij te houden. In ernstige gevallen kan er een middel worden voorgeschreven waarmee de aften kunnen worden aangestipt. Bepaalde enzymen in tandpasta's houden de mond gezond. Het merk Zendium bevat deze enzymen. Extra vitamine B en vitamine C houden het lichaam gezond en hebben een genezende werking wanneer aften in de mond voorkomen. Mensen met een tekort aan deze vitaminen hebben ook sneller last van aften.

Zijn aften besmettelijk?

De precieze oorzaak van aften is nog steeds niet bekend. Waarschijnlijk is een virus de veroorzaker. Vooralsnog worden aften als niet besmettelijk beschouwd. Aften veroorzaakt door het herpesvirus zijn wel besmettelijk. Niet besmettelijke-aften zouden dus geen besmetting bij anderen moeten veroorzaken. Toch is het beter om ten tijde van een of meerdere aften in de mond, voorzichtig om te gaan met de hygiëne. Geen eigen tandenborstel uitlenen of andermans tandenborstel gebruiken, eigen bestek gebruiken en uitkijken met zoenen. Vooral bij kinderen zijn aften vaak zeer pijnlijk omdat ze niet weten hoe ermee om te gaan. Kinderen kunnen beter beschermd worden tegen aften.

Lees verder

• Poets je tanden
• Ontsteking in het gehemelte