Tandenknarsen: in de slaap en overdag

Tandenknarsen: in de slaap, bij baby en kind, bitje. Tandenknarsen kan bewust of onbewust gebeuren, meestal gebeurt deze laatste tijdens de slaap. Langdurig tandenknarsen kan schade aan het gebit veroorzaken. Jonge kinderen kunnen deze gewoonte al hebben. Het is dan zaak om hier iets aan te doen, ook wanneer het op latere leeftijd voorkomt.

Wat is tandenknarsen?

Tandenknarsen, ook wel bruxisme genaamd, is het over elkaar heen schuiven van de onder en de bovenkaak. Hierbij ontstaat er een knarsend geluid, doordat de tanden en kiezen over elkaar heen worden geschoven. Tandenknarsen kan bewust gebeuren, maar meestal is dit onbewust.

Bij wie komt tandenknarsen voor?

Het tandenknarsen kan bij iedereen voorkomen, maar wordt het meest gezien bij jonge kinderen en mensen met spanning. Hele jonge kinderen, vaak onder de 1 jaar oud, kunnen al beginne met tandenknarsen zodra de eerste tandjes zijn doorgekomen. Ze wrijven hierbij de boven en ondertanden, hoe weinig dit er ook zijn, met kracht over elkaar heen. Dit veroorzaakt een heel naar geluid voor de ouders. Veelal maken de ouders zich ook zorgen over beschadiging van de tandjes. Bij de meeste baby's is dit een fase, en houdt het tandenknarsen vanzelf weer op. Er geen aandacht aan besteden helpt hierbij. Meestal komt het tandenknarsen weer terug zodra er nieuwe tandjes doorkomen. Maar ook dit tandenknarsen verdwijnt weer.

Bij mensen met innerlijke spanning komt het tandenknarsen ook vaak voor. Dit kan overdag zijn, maar ook tijdens de slaap. Overdag is men zich wel wat vaker bewust van het tandenknarsen doordat anderen hierop reageren. Als laatste kan tandenknarsen ook voorkomen door gebitsafwijkingen.

Tandenknarsen komt ook voor bij jonge kinderen: peuters, kleuters en tieners. Vaak is dit ook een fase in het leven van het kind, en zal het vanzelf ophouden. Waarschijnlijk komt het tandenknarsen van de inspanningen die het kind overdag heeft meegemaakt. Leren en alles ontdekken brengt soms innerlijke onrust met zich mee. Soms zweten deze kinderen ook tijdens de slaap. Ook kan tandenknarsen ontstaan als gevolg van slaapproblemen.

Tandenknarsen is volgens Brits onderzoek een teken van deze tijd: door de recessie en alle gevolgen van doen, maken veel mensen zich zorgen. Stress en innerlijke onrust heeft soms tandenknarsen als gevolg.

Gevolgen van tandenknarsen

Door het tandenknarsen in de slaap, kan er overdag sprake zijn vaak kaakpijn en hoofdpijn. Dit komt door de spanning die met tandenknarsen gepaard gaat. Ook oorpijn, pijn in de nek en in de schouders kan ontstaan als gevolg van het tandenknarsen. Tevens kan het gebit beschadigd raken door het tandenknarsen. Hierbij kunnen er stukken an een tand of knies afbreken, de tand kan doormidden splijten of er kunnen stompjes ontstaan.

Soms merkt de persoon zelf niks van het tandenknarsen. Toch kan er sprake zijn van spanning in de kaken overdag. Dit is merkbaar wanneer men met iets bezig is dat grote concentratie vraagt: de kaakspieren zien er dan gespannen uit, de mond is stijf gesloten. Door af en toe bewust even de kaakspieren te ontspannen, merkt men het verschil tussen gespannen en ontspannen kaakspieren.

Behandeling

Bij gebitsafwijkingen zullen deze verholpen moeten worden middels een beugel. Alleen dan kan het tandenknarsen ophouden. Bij innerlijke spanning is het van belang om stress en spanning aan te pakken. Kalmeringsmiddelen kunnen bij grote spanning verlichting geven. Kinderen groeien in de meeste gevallen over het tanden knarsen heen.

Wanneer het tandenknarsen schade veroorzaakt, is het dragen van een bitje aan te raden. Deze kan men op laten meten bij de tandarts. Er zijn ook kant en klare bitjes te koop, echter passen deze vaak niet voldoende. Ze zijn wel goedkoper dan een op maat gemaakt bitje.

Het bewust tandenknarsen is vaak een uiting van ongenoegen, woede of onmacht. Hoewel men zich bewust is van het tandenknarsen, is het veelal een gewoonte die moeilijk is af te leren en die uit gewoonte voortkomt. Een gewoonte wordt vaak niet opgemerkt, zoals neuspeuteren of veel knipperen met de ogen ook een gewoonte is. Het helpt hierbij om bij zaken als onmacht of woede de kaakspieren bewust te ontspannen. Druk de kiezen niet op elkaar maar houdt het gebit iets van elkaar af, waardoor de spieren ontspannen. Praten helpt ook om ervoor te zorgen dat er geen tandenknarsen ontstaat.

Bij slaapproblemen kan melatonine helpen: dit is een meestal synthetisch gemaakt hormoon dat de slaap bevordert. Wanneer de slaapproblemen hardnekkig zijn en langdurig, zal overgegaan kunnen worden op de sterkere slaaptabletten.