Poliosis circumscripta: witte pluk haar op het hoofd

Een witte pluk haar of het hoofd? Misschien heb je last van poliosis circumscripta, vaak kortweg poliosis (en soms poliose) genoemd. Poliosis circumscripta is de benaming van witte (ongepigmenteerde) haargebieden. Meestal betreft het een witte pluk haar op het voorhoofd, maar de term is ook van toepassing voor gelokaliseerde gedepigmenteerde of gehypopigmenteerde haren elders op het lichaam, zoals de wenkbrauwen, de wimpers en bij mannen de snor en baard. Poliosis treedt vaak op bij volledig gezonde mensen en in dat geval is het niet meer dan een anomalie van haar- en huidpigmentatie. Het kan ook worden waargenomen bij een aantal aandoeningen en congenitale syndromen. Het witte plukje haar is onschuldig en de meeste mensen leren hiermee leven. Desgewenst kun je haarverf gebruiken of andere camouflagetechnieken voor het verbergen van de witte haren.

• Haarkleur
• Wat is poliosis circumscripta?
• Symptomen
• Oorzaak van een witte puk haar op het hoofd
• genetische aandoeningen
• Inflammatoire aandoeningen
• Medicijnen en medische behandelingen
• Extreme stress, angst of pijn
• Huidaandoeningen
• Oogaandoeningen
• Schildklieraandoeningen
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling poliosis circumscripta
• Camouflage (verven)
• Geen behandeling
• Onderliggende aandoening
• Witte pluk haar is uniek
• Prognose

Haarkleur

Haarkleur is afkomstig van cellen in de haarzakjes of haarfollikel, genaamd melanocyten, die pigment produceren (melanine). Deze bepalen iemands haarkleur. Grofweg geldt dat des te meer melanine, des te donkerder iemands haar is. Melanocyten hebben niet het eeuwige leven, en op een gegeven ogenblik maken melanocyten dan ook geen melanine meer aan. Hierdoor ontstaat pigmentloos haar. Grijs haar bestaat in feite niet. Grijs haar is een combinatie van pigmentloos haar en donker haar met kleur, waardoor het haar er grijs uitziet. Ergens tussen de 35 en 50 jaar beginnen mensen 'grijs' te worden.

Wat is poliosis circumscripta?

Poliosis circumscripta is de naam die gegeven wordt als iemand een plukje wit haar heeft. Hoewel dit vooral voorkomt op het voorhoofd, kan het zich overal op het lichaam waar haar groeit voordoen. Het treft zowel mannen als vrouwen op alle leeftijden.

Symptomen

Poliosis circumscripta wordt gekenmerkt door een witte haarpluk. Veelal is poliosis circumscripta van invloed op het haar van de hoofdhuid, maar in principe kan het zich overal op het lichaam voordoen waar zich haar bevindt, zoals de wenkbrauwen, de wimpers en bij mannen de snor en baard.

Oorzaak van een witte puk haar op het hoofd

Als gezonde mensen witte (ongepigmenteerde) haargebieden hebben, betekent dit slechts dat er geen pigment in het betreffende gebied aanwezig is. De meeste gevallen van poliosis treden op bij gezonde personen, waarbij dus geen sprake is van een onderliggende aandoening.

genetische aandoeningen

Een persoon kan poliose ontwikkelen vanwege genetische aandoeningen, zoals de volgende:

• Tubereuze sclerose. Een erfelijke ziekte, die gepaard kan gaan met afwijkingen van de huid, de hersenen en andere organen.
• Piebaldisme. Dit is een erfelijke pigmentstoornis, welke wordt gekenmerkt door witte plekken op bepaalde plaatsen van het lichaam.
• Neurofibromatose type 1 (Ziekte van Von Recklinghausen). Een erfelijke aandoening die onder meer de huid aandoet.
• Syndroom van Marfan. Dit is een erfelijke aandoening, waarbij het bindweefsel wordt aangetast.
• Waardenburg syndroom. Een erfelijke en aangeboren aandoening, waarbij er vaak sprake is van een verminderde pigmentatie van de huid. Dit manifesteert zich als witte plekjes op de huid op verschillende delen van het lichaam. Kenmerkend is een witte lok haar aan de voorkant van het hoofd.

Inflammatoire aandoeningen

Een chronische ontsteking in het lichaam is een belangrijke risicofactor voor poliosis. Het kan optreden als een late bijwerking van de ziekte van Vogt-Koyanagi-Harada (VKH), een multisystemische inflammatoire aandoening (ontstekingsaandoening die meerdere lichaamsdelen treft), waarbij symptomen aan de ogen, de oren, de huid en de hersenen ontstaan. Het zeer zeldzame syndroom van Allezandrini is eveneens een mogelijke ontstekingsaandoening die poliosis veroorzaakt.

Medicijnen en medische behandelingen

Sommige medicijnen of medische behandelingen kunnen leiden tot een witte haarlok. Het gebruik van bepaalde antibiotica (chloramphenicol) en en sommige soorten van chemotherapie (cetuximab) en radiotherapie worden geassocieerd met pliosis circumscripta.

Extreme stress, angst of pijn

Er zijn ook mensen die plotseling poliosis ervaren als gevolg van extreme psychologische stress, angst, pijn of ziekte.[1]

Huidaandoeningen

de volgende huidaandoeningen kunnen gepaard gaan met poliosis:

• Melanoom is een huidkanker die ontstaat in de cellen die de huid van kleur voorzien. In bepaalde gevallen van melanoom kan poliosis het eerste teken van deze vorm van kanker zijn.
• Vitiligo. Dit is een onschuldige aandoening waarbij de huid en ook het haar pigment verliezen.
• Alopecia areata. Bij deze aandoening is er sprake van pleksgewijze haaruitval. Tijdens de herstelfase is er (meestal tijdelijk) pigmentverlies van nieuw uitgroeiende haren.
• Vogt-Koyanagi syndroom. Hierbij treedt verlies van pigment op in (delen van) de huid, hoofdhaar, wenkbrauwen en oogwimpers.
• Na een ontstekingsproces (post-inflammatoire hypopigmentatie).

Oogaandoeningen

Poliosis komt vaker voorkomt bij mensen die last hebben van de oogaandoening uveïtis, een ontsteking van het vaatvlies in het oog. Als het niet wordt behandeld, kan dit leiden tot andere oogaandoeningen, waaronder glaucoom en staar. Poliosis kan daarom een ​​waarschuwingssignaal zijn om je ogen te laten onderzoeken.

Schildklieraandoeningen

Een studie uit 2011, gepubliceerd in het International Journal of Dermatology, toont aan dat kinderen met vitiligo, een verwante aandoening aan poliosis, meer kans hebben op schildklier- en auto-immuunziekten.[2] De studie meldt dat 42 procent van de kinderen met vitiligo ten minste één familielid heeft met een schildklieraandoening of auto-immuunziekte of beide. Schildklieraandoeningen kunnen veel negatieve effecten hebben als ze niet worden behandeld. Deze zijn:

• vermoeidheid
• problemen of moeite met slikken;
• depressie;
• geheugenproblemen;
• verhoogd cholesterol;
• laag libido;
• gewichtstoename.

Onderzoek en diagnose

De aanwezigheid van een witte of grijze haarlok is voldoende om de aandoening te diagnosticeren. Lichamelijk onderzoek, bloedonderzoek en ander aanvullend onderzoek kan gedaan worden om een eventuele onderliggende aandoening op te sporen.

Behandeling poliosis circumscripta

Camouflage (verven)

Genezing is niet mogelijk. Behandeling is symptomatisch: de persoon kan zijn of haar witte haargebieden eventueel verven ter camouflage.

Geen behandeling

Alhoewel poliosis circumscripta wordt geassocieerd met sommige aandoeningen, zoals kort hierboven besproken, is het ontbreken van pigment binnen gelokaliseerde plekken van het haar op zichzelf ongevaarlijk, in welke vorm dan ook. Op zichzelf staande poliosis circumscripta is niets iets wat vanuit medische perspectief behandeling behoeft.

Onderliggende aandoening

Wanneer een onderliggende aandoening is vastgesteld, zal deze zo nodig worden behandeld. In de meeste gevallen is echter geen medische behandeling mogelijk. In dergelijke gevallen kunnen cosmetische maatregelen hulp bieden, door bijvoorbeeld je haar te verven.

Witte pluk haar is uniek

Poliosis circumscripta is iets dat je vrij uniek maakt. Er zijn maar weinig mensen met een natuurlijk wit plukje haar. Hoewel je een aantal vreemde blikken en opmerkingen naar je hoofd geslingerd kunt krijgen, kan dit plukje haar ook een vrij interessant gespreksonderwerp zijn. Het is gewoon iets wat bij je hoort en daar hoef je niet moeilijk over te doen. Wie herinnert zich niet voormalig CDA-minister Gerda Verburg met haar witte lok?

Prognose

Poliosis doet zich vaak voor op één plek of locatie en het is niet zo dat er steeds meer plekken bijkomen. Poliose is een permanente aandoening, maar het is eenvoudig om het minder opvallend te maken als je dat zou willen.

Noot:

1. Michael Nahm, Alexander A Navarini, and Emily Williams Kelly. Canities Subita: A Reappraisal of Evidence Based on 196 Case Reports Published in the Medical Literature. Int J Trichology. 2013 Apr-Jun; 5(2): 63–68. doi: 10.4103/0974-7753.122959
2. Uncu, S., Yaylı, S., Bahadır, S., Ökten, A. and Alpay, K. (2011), Relevance of autoimmune thyroiditis in children and adolescents with vitiligo. International Journal of Dermatology, 50: 175–179. doi:10.1111/j.1365-4632.2010.04665.x.

Lees verder

• Huidaandoeningen A-Z: symptomen, oorzaak en behandeling