Flebitis (aderontsteking):Oorzaak, symptomen en complicaties

Een (oppervlakkige) aderontsteking of flebitis is een ontstekingsreactie van het lichaam waarbij een ader wordt aangetast. Deze ontsteking veroorzaakt dan op zijn beurt vaak bloedklonters. In dit artikel bespreek ik de oorzaken, symptomen, complicaties en behandeling van deze ontsteking.

Oorzaken

Er zijn verschillende oorzaken die een oppervlakkige aderontsteking kunnen veroorzaken. De meeste oorzaken hebben een gemeenschappelijke factor: namelijk dat ze een een grote(re) druk geven op de (been)aders en daardoor een vertraagde of verstoorde bloeddoorstroming creëren:

• Spataderen
• Obesitas
• Bedlegerige patiënt
• Operatie
• Zwangerschap

De meest voorkomende oorzaak van oppervlakkige flebitis is wat men noemt mechanische of chemische irritatie als gevolg van infuustherapie. Als het buisje van het infuus (te) lang ter plaatse blijft kan het plastiek de wand van de ader irriteren met als gevolg een ontstekingsreactie. Dezelfde reactie kan men zien wanneer de ader wordt geïrriteerd door (te)veel intraveneuse chemische middelen zoals zware antibiotica.

Symptomen

De onstekingssymptomen verschijnen op de plaats waar de ader is aangetast:

• Zwelling
• Roodheid
• Pijn
• Huid voelt warm aan
• Ader voelt hard aan
• Soms vochtophoping (oedeem)

Koorts kan tevens optreden.

Complicaties

De grootste complicatie van een oppervlakkige flebitis is dat de ontsteking zich uitbreid. Wanneer dit gebeurt kunnen de dieper gelegen aders worden aangetast. Als reactie op die ontsteking kunnen er zich bloedklonters (tromboses) vormen. Dit noemt men dan een tromboflebitis. Als er tromboflibitis optreed in grote, diepe aders bestaat het risico dat ze het bloedvat blokkeren met als gevolg dat er niet genoeg bloed naar de weefsels stroomt.

Een ander risico van de bloedklonters is wanneer deze loskomen. Als ze mee naar het hart en de longen wordt gevoerd door de bloedstroom kan de bloedklonter het hart en/of longen (longembolie) blokkeren met risico op een hartstilstand en ademhalingsstilstand.

Een andere complicatie is dat de aangetaste ader later vaak een spatader wordt.

Behandeling

Een oppervlakkige flebitis gaat vaak over binnen enkele dagen of weken zonder specifieke medische behandeling. Als de aandoening een gevolg is van infuustherapie moet men het infuus verwijderen en zo nodig ergens ander herprikken. Bewegen is altijd aangeraden wanneer mogelijk. Steunkousen of een drukverband worden tevens aangeraden.

Soms wordt er een onstekingsremmende pijnstiller voorgeschreven of antibiotica toegediend (bij ernstige gevallen). Er bestaat ook zalf (heparinoïden) die men bij een aderonsteking kan gebruiken. Bij vermoeden van uitbreiding altijd medisch advies inwinnen bij een arts vanwege de complicaties.