Gezonde ademhaling

Leven begint en eindigt met de adem. De Hebreeërs beschreven hoe de Schepper stof via de heilige levensadem transformeerde tot een levend wezen (Genesis 2:7). De oude Egyptenaren noemden de levenskracht ka. Traditionele Chinese geneeskundigen noemen de ademkracht chi. In Japan noemen ze de kracht ki en dit woord zie je terug in woorden als genki en byouki, dat gezond en ziek betekent. Yogabeoefenaars kennen de term levenskracht als prana. We zijn ons dus al lange tijd bewust van een goede adem. Zowel psychische als lichamelijke klachten kunnen in relatie staan met een te snelle of te langzame ademhaling, hoewel dit laatste zelden voor komt. Allereerst gaat het om psychische klachten, zoals angstaanvallen, traumatische herinneringen en depressieve stemmingen. Wat lichamelijke klachten betreft valt te denken aan hoofdpijn, nekpijn, transpiratie, rugpijn, versnelde veroudering, overmatig zweten en vermoeidheid. Eigenlijk is de klachtenlijst eindeloos. Kun jij je nog herinneren wanneer je voor het laatst fit en pijnvrij was en een helder, leeg hoofd had? Als het antwoord nee is en de arts geen aanwijsbare oorzaak voor je klachten heeft, dan kan het raadzaam zijn om je ademhaling onder de loep te nemen.

Ademproces

Ademen is een autonoom proces en wordt gereguleerd door het autonome zenuwstelsel. Als je overstuur bent, neemt de ademfrequentie en hartslag toe door de afscheiding van adrenaline. Door je ademhaling te reguleren en tot rust te brengen, kun je het evenwicht in je geest en emoties herstellen. Dit geeft een boodschap af aan de bijnieren, om te stoppen met het afscheiden van adrenaline, zodat adem en hartslag verder tot rust komen. Door het reguleren van je ademhaling ben je beter opgewassen tegen stress. Bovendien is de manier waarop je ademt de manier waarop je lichaam de aandacht vestigt op wat je denkt en voelt. In onze moderne tijd ademen velen van ons niet juist. We gebruiken vaak maar een klein deel van onze longen. Dit komt vaak door stress, een verkeerde houding en te weinig lichaamsbeweging. We spreken over adem halen en dat is helaas wat velen van ons doen, maar in feite hoeven we geen adem te halen, omdat de adem vanzelf komt en gaat.

Energieverlies

Volgens Bram Bakker, psychiater en publicist, verloopt het aantal ademhalingen per minuut gemiddeld van zo’n vier tot zestig keer, afhankelijk van de fysieke en geestelijke inspanning die je levert. Een ademhaling van zes keer per minuut is volgens hem voldoende als je ontspannen in een stoel zit. Tijdens een wandeling zijn tien tot zestien ademhalingen per minuur in orde en tijdens een actieve work-out veertig tot zestig keer per minuut. Bakker wijst er terecht op dat ook mentale activiteit je ademhaling kan verhogen. Denken en piekeren, kan ervoor zorgen dat je vijf keer sneller ademt dan noodzakelijk is. Stel je voor; al zittend in een stoel adem je niet de vereiste zes keer, maar wel twintig keer per minuut omdat je gedachten alle kanten op schieten en je het piekeren niet kan laten. Dit is uitputtend, voor zowel lichaam als geest. Door te snel te ademen gebruik je je energie niet optimaal. Energie waar je dagen mee vooruit zou kunnen, kan nu binnen een paar uur worden opgebruikt. Ademen is noodzakelijk om zuurstof binnen te krijgen en om afvalstoffen kwijt te raken. Zuurstof maakt energie vrij. Bij elke inademing komt er zuurstof in je longen. Deze zuurstof gaat vanzelf naar energierijke suikervoorraden in je lichaam. Als zuurstof en energierijke suikervoorraden samenkomen, komt er energie vrij. Bij een te diepe en te snelle ademhaling krijg je te weinig bruikbare zuurstof binnen.

Hoe kom je nu tot een gezonde ademhaling?

Over het algemeen kan worden gesteld dat de uitademing twee keer zo lang dient te zijn als de inademing, bijvoorbeeld vier tellen in, adem even vasthouden en acht tellen uitademen. Er zijn over het algemeen vier soorten ademhaling te onderscheiden; de buikademhaling, de flankademhaling, de borstademhaling en de volledige ademhaling. De volledige ademhaling is een ademhalingstechniek die ook door yogi's wordt toegepast. Deze ademhaling begint in de buik, verspreid zich vervolgens richting de flanken en tenslotte naar de borst. Verder wordt algemeen aangenomen dat een buikadem(haling) de minst slechte vorm van ademen is. Als je weet dat je ademhaling is verstoord, is het raadzaam om samen met een ademhalingscoach op zoek te gaan naar een voor jou passend ademritme. De technieken zijn eenvoudig, echter dienen met veel zorg en aandacht te worden aangeleerd. Je lichaam zal opgelucht ademen.