Fijt: een aandoening door een ontstoken vingertop

Fijt is een ontsteking die meestal ontstaat in een vingertop en die kan ontstaan door een klein wondje door bijvoorbeeld een speldenprikje in de vingertop of door nagelbijten. Dit onschuldige wondje kan leiden tot een gezwollen, pijnlijke en ontstoken vingertop. Soms ontstaat er een abces met pusvorming. Indien dit niet goed behandeld wordt kan het zelfs leiden tot het verlies van een vinger. Wat houdt fijt precies in en wat is er aan te doen?

Wat fijt precies is

Fijt wordt ook wel "panaritium" genoemd en het is een ontsteking in een gesloten ruimte van de vingertop of teentop. Deze ontsteking wordt veroorzaakt door bacteriën of schimmels, die een etterende ontsteking veroorzaken aan het botvlies van de vingertop. Deze pijnlijke ontsteking gaat door de huid heen en kan zich uitbreiden tot op het bot. Vaak is fijt een gevolg van een nagelriemontsteking, ook wel “paronychia” genoemd die kan ontstaan door nagelbijten of een splinter en die zich uitbreidt naar de hele vinger. De nagelriemontsteking wordt ook wel een “omloopje” genoemd. Onder de nagel hoopt zich pus op wat erg pijnlijk is waarbij de vinger rood en gezwollen is.

Oorzaken

Fijt wordt meestal door een bacterie veroorzaakt (meestal de Staphylococcus Aureus). Dit ontstaat veelal door een splinter, doorn of een andere vorm van een kleine verwonding. Soms is een herpesvirus de veroorzaker en wordt er gesproken van een “herpisch fijt”. In meer zeldzamere gevallen wordt de fijt veroorzaakt door een schimmelinfectie. Mensen die door hun werk vaak natte handen hebben, lopen een risico om fijt te krijgen. Nagelbijters hebben altijd wondjes langs de randen van de nagels waardoor er een besmetting kan ontstaan. Bij kinderen wordt fijt vaak veroorzaakt door het zuigen op de duim.

Klachten

Pas na één dag of enkele dagen ontstaan er ontstekingsverschijnselen aan de vingertop. De vinger is gezwollen aan het uiteinde, is rood, voelt warm aan, voelt kloppend aan en het doet erg veel pijn. Door de ophoping van pus kan zelfs een lichte beweging zeer pijnlijk zijn. Naarmate de ontsteking ernstiger wordt, kan de vingertop zelfs gevoelloos worden.
Er bestaat ook een chronische vorm van fijt waarvan sprake is als het langer duurt dan zes weken. Meestal is er dan sprake van een schimmel (Candida Albicans). Ook hierbij is de huid aan de weerskanten van de nagel rood, opgezet en pijnlijk, waarbij de nagelriem verloren kan gaan. De nagel kan dan wit van kleur zijn geworden.

Behandeling

Als de ontsteking in een vroeg stadium wordt herkend, is behandeling met antibiotica meestal voldoende. Meestal wordt fijt vastgesteld als er al sprake is van een abces met pusvorming. Dan moet er onder een plaatselijke verdoving een kleine operatie worden uitgevoerd. Het abces wordt dan ontlast door een klein sneetje in de vinger te maken en wordt goed uitgespoeld. Als aanvullende behandeling wordt er soms antibiotica gegeven. Het abces moet meerdere keren per dag in een sodabad geweekt worden. De ontsteking kan zijn uitgebreid naar de buigpeesschede, een soort tunneltje waardoor de buigpezen lopen waardoor er een “peesschede-panaritium” kan ontstaan. Dit is een ontsteking in de peesschede. Uiteindelijk kan de infectie zich uitbreiden naar het bot en zelfs naar de rest van de hand wat aanleiding kan geven tot ernstige complicaties zoals blijvende stijfheid of verlies van een vinger.

Hoe kun je fijt voorkomen

Mocht je een wondje hebben aan je vinger, verzorg dit dan goed. Ook al lijkt het nog zo onschuldig. Ontsmet het wondje goed om een ontsteking te voorkomen. Wees je ervan bewust dat een prik van een speld nooit bacterievrij is en dat je ziektekiemen door de huid heen kunt prikken. Beter is om het wondje even te laten bloeden zodat de bacteriën eruit spoelen waardoor de wond schoon wordt. Mochten er toch ontstekingsverschijnselen aan de vinger ontstaan, week de vinger dan twee tot drie keer per dag het liefst een uur lang in heet sodawater (37 tot 38 graden). Mocht er na twee dagen geen verbetering optreden ga dan naar de huisarts. Probeer het teveel rondlopen met natte handen te vermijden en draag desnoods huishoudhandschoenen.

Preventie fijt aan tenen

Fijt kan ook ontstaan aan de tenen. Om te voorkomen dat dit ontstaat aan de teennagel is het aan te raden de nagel recht af te knippen. Omdat helemaal recht niet altijd lukt is het de bedoeling het grotendeels recht te knippen. Let erop dat de hoekjes niet rond afgeknipt worden. Zorg voor een goede hygiëne en houdt de nagelranden goed schoon omdat op deze plek gemakkelijk tenenkaas kan ontstaan. Deze kun je bijvoorbeeld voorzichtig schoonmaken door een punt van een vijl onder de rand door te halen. Gebruik liever niet een scherpe punt van een nagelschaar om prikken te voorkomen.

Lees verder

• Voedingsadvies voor gezonde haren en nagels
• Knipmesvinger: als buigen van de vinger moeizaam gaat
• Zelfzorg voor schaaf- en snijwonden
• Nagelproblemen: herken een onderliggende ziekte
• Pijnlijke vingers door artrose